راز بهبود ناگهانی روابط «مصر» و «حماس» چیست؟

خبرگزاری فارس: روابط میان حماس و قاهره پس از سرنگونی «محمد مرسی» رئیس‌جمهور سابق مصر بسیار متشنج شد؛ در آن زمان برخی رسانه‌های مصری انگشت اتهام را به سمت نوار غزه گرفتند و مدعی شدند افرادی از داخل غزه، امنیت مصر را متشنج می‌کنند. دادگاه مصر نیز اتهاماتی علیه حماس مطرح کرد و گردان‌های القسام شاخه نظامی حماس را در لیست تروریسم وارد کرد، البته بعدا آن را لغو کرد. اما اخیر تحرکات گسترده‌ای برای بهبود روابط دو طرفه آغاز کرده‌اند و «هافینگتون پست عربی» در گزارشی به بررسی این موضوع پرداخته است. تماس‌های رسمی مستقیم دو روز پیش یک منبع دیپلماتیک مصری به «هافینگتون پست عربی» گفت: دو ماه است که تماس‌های مهمی میان قاهره و حماس در جریان است و تعامل جدید مصر در قبال غزه و حماس از نتایج آن است. پس از اینکه حماس، درخواست‌های امنیتی مورد نظر مصر را اجرا کرده، مصر نیز در عوض سیاستی جدید در قبال غزه و حماس در پیش گرفته است. افزایش تعداد روزهای باز بودن گذرگاه رفح و برگزاری دو نشست در «العین السخنه» (در مصر) با حضور فلسطینی‌ها و نیز دیدارهای نزدیک طرف مصری با فرماندهان حماس از جمله این سیاست‌های جدید است. از سوی دیگر «سامی خاطر» عضو دفتر سیاسی حماس نیز اعلام کرد: تماس‌های رسمی به صورت عملی میان حماس و مقامات مصری به هدف ترمیم روابط آغاز شده است. حماس مصمم به روابط مسالمت‌آمیز و باثبات با مصر است به نحوی که منافع هر دو ملت تامین شود. «عزت الرشق» دیگر عضو دفتر سیای حماس نیز مصر را برادر توصیف کرد و برای آن نقش تاریخی پررنگی در حمایت از آرمان فلسطین توصیف کرد. «موسی ابومرزوق» که یکی از نامزدهای ریاست دفتر سیاسی حماس است به هافینگتون پست عربی گفت: جمعه با مقامات مصری دیدارهایی داشته و دیدارهای میان دو طرف قطع نشده است. این دیدارها منجر به تحولات خوبی در پیشرفت روابط شده و پس از تعطلات عید سال نو بار دیگر آن را از سر می‌گیریم. یک منبع فلسطینی آگاه نیز به هافینگتون‌پست عربی گفته است: هیأتی از حماس متشکل از اسماعیل هنیه معاون ریاست دفتر سیاسی حماس و ابومرزوق پس از تعطیلات سال نو و در هنگام بازگشت هنیه از قطر به غزه، در مصر با مقامات این کشور دیدار می‌کنند. کنفرانس تقویت روابط قاهره و حماس در غزه علاوه بر این قرار است در روزهای 4 و 5 ژانویه در مقر وزارت اوقاف فلسطین کنفرانسی با موضوع «تقویت روابط مصری-فلسطینی و انعکاس آن بر نوار غزه برگزار شود. در این کنفرانس چهار محور در روابط مصری-فلسطینی و در سطح سیاسی،اقتصادی، امنیتی و رسانه‌ای مورد بررسی قرار خواهد گرفت. راز بهبود غافلگیرانه روابط مصر و حماس «اشرف ابوالهول» روزنامه‌نگار مصری حوزه فلسطین در این خصوص گفت: مصر به سمت بهبود روابط با غزه به صورت کلی گام برداشته است و معتقد است پس از بستن تونل‌های مقاومت و محاصره طولانی‌مدت نوار غزه و نیز همکاری حماس در قبال مطالبات امنیتی مصر ، اکنون باید گشایش‌هایی درباره ملت غزه در پیش بگیرد و با این باریکه به شکلی دیگر تعامل کند، واقعیت را بپذیرد و از درد منطقه نوار غزه بکاهد. ابولهول در ادامه به هافینگتون‌پست عربی گفت: مصر خواستار محکم شدن تسلط بر تونل‌ها بود و اتفاق افتاد، مصر خواستار کنترل سلفی‌هایی بود که با افراد مسلح در صحرای سینا همکاری می‌کردند و این نیز رخ داد؛ حماس هم در موضوع تونل‌ها همکاری کرد و هم مانع از ورود گروه‌های افراطی موجود در نوار غزه به اراضی مصری شد و این نوعی همکاری امنیتی برای تقویت امنیت در منطقه سینا بود. وی افزود : مصر احساس می‌کرد اوست که عدم آشتی فلسطینی ضرر می‌بیند زیرا خصومت میان او و اهالی غزه رو به افزایش بود و به تبع آن تنش در روابط این کشور با حماس و غزه نیز نیاز به بازنگری داشت اما هنوز زمان برای روابط کامل و بهبود کامل آن زود بود. این کارشناس مصری در ادامه نوشت: حماس به حجم حضور امنیتی خود در رفح، تونل‌ها افزایش داد و بیش از 35 افراط‌گرا را بازداشت کرد که این اقدام از حجم تنش‌های میان دو طرف کاست. منافع مشترک و شرایط کنونی « شرحبیل الغریب» تحلیلگر سیاسی فلسطینی اعلام کرد این بهبود روابط میان قاهره و حماس به منافع مشترک و شرایط کنونی برمی‌گردد و به نوعی «نزدیکی» را بر دو طرف تحمیل کرده است. وی اعلام کرد: اختلافات عقید‌ه‌ای و ایدئولوژیک میان دو طرف را نمیتوان به این شیوه حل کرد اما منافع مشترک میان دو طرف، بازگر اصلی در این نزدیکی و باز شدن صفحه‌ای جدید در روابط است. وی تاکید کرد این موضوع عجیب است اما در ادامه افزود حماس در درجه اول خواستار کم کردن از محاصره و بازگشایی گذرگاه رفح است و به مصر به عنوان یک کشور محوری می نگرد که باید نقشش و وظیفه‌اش در قبال حمایت از فلسطین را از سر بگیرد آنهم پس از اینکه این اختلافات 3 سال به طول کشیده است. این تحلیلگر فلسطینی در ادامه اعلام کرد مصر نیز نزد حماس به عنوان طرفی که کنترل غزه را در دست دارد و بر مرزهای جنوبی با مصر مسلط است، منافعی دارد که مهترین این منافع حفظ امنیت مرزها و نیز امنیت منطقه سیناست، سینایی که گروه‌های سلفی به شدت در آن جولان می‌دهند و مصر نمی‌تواند آنها را به صورت کامل شکست دهد. از جمله دیگر منافع، وضعیت سخت اقتصادی مصر است و قاهره، نوار غزه را راه خروج از بحران اقتصادی خود یعنی از طریق تسهیلات اقتصادی گذرگاه رفح می‌داند ، تسهیلاتی که از طریق ورود حجم بسیار بالای کالاها از طریق این گذرگاه حاصل خواهد شد و رژیم صهیونیستی اکنون مانع آن می‌شود. اینها باعث شده که مصر از لجاجت سه ساله خود در قبال حماس دست بردارد و نرمی به خرج دهد.