روابط هند و آمریکا در دولت ترامپ

روزنامه آرمان: با وجود وعده «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا درباره برقراری روابط دوستانه با هند، رویکرد سختگیرانه‌تر ترامپ و برخی اختلافات دو کشور بر سر مسائل آب و هوایی، روابط با کشورهای مسلمان و غیره آینده روابط صمیمانه دو کشور را با تردیدهایی مواجه کرده است.

تارنمای «فارین افرز» با بیان این مطلب افزود: «به دنبال وعده ترامپ درباره برقراری «روابط واقعی دوستانه» با هند و تمجید نخست وزیر این کشور در کمپین های انتخاباتی اش، برخی مفسران روابط نزدیکی را بین دو کشور در آینده پیش‌بینی کردند.از زمانی که ترامپ رسما رئیس جمهوری آمریکا شد، وی و «نارندرا مودی» نخست وزیر ناسیونالیست هند با یکدیگر گفت و گو کرده اند و حتی نخست وزیر هند درباره «گفت وگوهای گرم و دوستانه» با ترامپ توئیت کرده است.همچنین مقامات ارشد سیاست خارجی و امنیتی دو کشور ملاقات هایی داشته اند و بر اساس گزارش روزنامه هندوستان تایمز، مقام های دولت ترامپ به همتایان هندی خود گفته اند که دستوراتی دارند مبنی بر این که روابط دو کشور باید خوب باشد.هر چند رئیس جمهوری آمریکا توضیحی درباره چرایی علاقه مندی به روابط با هند ارائه نداده است اما برج ترامپ تاکنون پنج پروژه در هند در دست اجرا داشته و این امر دهلی نو را به یکی از بزرگ‌ترین سرمایه گذاران خارجی این شرکت در خارج از آمریکای شمالی بدل کرده است.

روابط دو کشور از زمان امضای قرارداد همکاری هسته ای رو به پیشرفت بوده و ترامپ ظاهرا نسبت به حفظ این روابط اشتیاق نشان داده است. تردیدهای دوجانبه بین هند و آمریکا که به زمان جنگ سرد مربوط می شود با توجه به همسوشدن منافع آنها در خصوص مسائل دیگری از جمله مقابله با چین و مبارزه با تروریسم کمرنگ شده است.یکی از نشانه های چنین تغییری افزایش فروش سلاح های آمریکا به هند است که به شکل فزاینده ای جایگزین روسیه به عنوان تامین کننده اصلی سلاح های هند می شود.اما گذشته از منافع مشترک دو کشور، شباهت هایی نیز در سبک و سیاق رهبران آنها و شالوده گرایشات پوپولیستی آنها وجود دارد. در واقع هر دو با وعده نجات کشور در انتخابات پیروز شدند. ترامپ با توسل به اکثریت آمریکایی های سفیدپوست و مودی با تلاش برای رفع نگرانی های اکثریت هندو درباره از دست دادن جایگاه خود در قبال اقلیت ها و به ویژه مسلمانان توانستند موفقیت هایی کسب کنند. مودی در گردهمایی مربوط به کمپین سال ۲۰۱۴ خود وعده داد «روزهای خوب فرا می رسند».نویسنده در ادامه به شباهت های ترامپ و مودی پرداخت و نوشت: «شعار وی نیز ممکن است «دوباره هند را قدرتمند کنیم» باشد. نخست وزیر هند نسبت به ترامپ دنبال کنندگان بیشتری در صفحات توئیتر و فیسبوک دارد و از رسانه های اجتماعی برای دورزدن رسانه های اصلی استفاده می کند اما برخلاف رئیس جمهوری آمریکا، رسانه ها را هدف انتقادهایش قرار نداده است.

یکی از مقامات ارشد دولتی هند که مدت‌ها با مودی همکاری داشته است، به شباهت های آشکار وی با ترامپ اشاره کرده و خاطرنشان کرد که هر دوی آنها ثابت کرده اند که تاکنون در برابر انتقادها یا چالش های قانونی مصون هستند. «شالاب کومار» از کمک کنندگان آمریکایی هندی تبار کمپین انتخاباتی ترامپ مدعی است که در تسهیل اولین نشست رو در روی ترامپ و مودی در ژوئیه گذشته نقش داشته است؛ هر چند که جزئیات آن منتشر نشد. کومار از قبل با مودی رابطه داشته و برای نزدیک تر شدن روابط دو طرف تلاش می کند. وی معتقد است دهلی نو و واشنگتن منافع مشترکی از جمله در زمینه مبارزه با اسلام افراطی و مسائل تجاری دارند.کومار موسس ائتلاف هندی های جمهوریخواه است که یک گروه لابی محسوب می شود که برای روابط عمیق تر جمهوریخواهان و هندوهای آمریکایی و خود هند تلاش می کند.با وجود روابط آشکارا دوستانه مودی و ترامپ، بیشتر گفت و گوها و نشست های آنها بر پایه تعارفات دیپلماتیک مورد انتظار بوده است و انتظار می رود دو طرف شاید در ماه مه یا ژوئن (اردیبهشت یا خرداد) دیدار کنند. هر چند که «پرامیت پال چادوری» سردبیر روزنامه هندوستان تایمز به نقل از مقامات هندی گفته است که «عجله ای در کار نیست». به نظر می رسد که دهلی نو نیز مانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان منتظر راهبرد آمریکا در دولت ترامپ است.مقامات ارشد هندی که خواستند به دلیل اجازه نداشتن برای اظهارنظر در این زمینه نامشان فاش نشود، حتی پا را فراتر گذاشته و سیاست های بچگانه ترامپ را محکوم کرده اند؛ سیاست هایی که به گفته آنها می تواند باعث بی ثباتی در جهان شود.

با وجود پیشینه ناسیونالیستی مودی بعید به نظر می رسد وی بتواند دستکم علنا مانند ترامپ رویکرد سختگیرانه ای اتخاذ کند. وی ممکن است در لفاظی های خود عوامگرا باشد اما در عمل پراگماتیست است. به گفته یک مقام هندی، وی هر احساسی در قلب خود نسبت به مسلمانان داشته باشد باید آن را در ظاهر اصلاح کند زیرا کشورهای مسلمان به یکی از منابع سرمایه گذاری خارجی هند تبدیل شده اند و به ویژه می توان به کشورهایی همچون امارات و قطر اشاره کرد. مودی از قرار بیش از هر نخست وزیر دیگری در کشورش از کشورهای مسلمان دیدار کرده است.سیاست های اقتصادی ترامپ نیز عامل نگران کننده دیگری برای هند است به ویژه آن که وی از محدودکردن واردات مواد دارویی سخن گفته است که هند سهم بسزایی در تولید آن دارد. دولت دهلی نو اعمال نفوذ علیه پیشنهادهای دولت ترامپ را در محدود کردن ویزای H۱B برای کارگران خارجی آغاز کرده است که به ده ها هزار هندی اجازه داده در بخش فناوری آمریکا فعالیت کنند.به علاوه در رویکرد ژئوپلتیکی ترامپ و مودی تفاوت فاحشی وجود دارد. دهلی نو از رویکرد مقابله جویانه ترامپ علیه ایران به عنوان تامین کننده بزرگ نفت این کشور یا رویکرد ترامپ در قبال چین حمایت نمی کند. چین ممکن است اصلی ترین رقیب هند باشد اما دولت مودی تلاش می کند روابط تجاری با این همسایه شرقی خود را افزایش دهد و اگر تنش واشنگتن و پکن افزایش یابد، این کشور نگران آن است که گرفتار چنین درگیری ای شود.در بحث تغییرات آب و هوایی و انرژی نیز دو طرف کاملا اختلاف دارند. مودی توافق آب و هوایی پاریس را تصویب کرده و متعهد به تولید دستکم ۴۰ درصد از انرژی خود با استفاده از سوخت غیرفسیلی تا سال ۲۰۳۰ است. از سوی دیگر دولت ترامپ متعهد شده است استفاده از سوخت فسیلی در آمریکا را گسترش دهد. این امر به گفته چادوری، سردبیر هندوستان تایمز، احتمالا به نفع هند است زیرا اگر این امر باعث کاهش قیمت نفت شود امتیازی برای هند به عنوان واردکننده نفت است.

هر چند ترامپ شعار «آمریکا در اولویت است» را در سرلوحه قرار داده و با این شعار در حال تغییر دادن روابط قدیمی در جهان است، اما مودی رویکردی چندجانبه را به کار بسته است. مقام هندی گفت وی در زمینه گرم شدن زمین و یا مبارزه با تروریسم به دنبال همکاری و همپیمانی با کشورهای دیگر است.مودی با وجود اینکه به عنوان یک هندوی ناسیونالیست قدرت گرفت اما بیشتر به یک تکنوکرات سکولار تبدیل شده است و به دنبال تبدیل هند به یک قدرت برتر در بخش فناوری است. وی بر خلاف ترامپ به مدیریت یک دولت نظام مند شهرت یافته است.