نفس تنگی نصف‌جهان عود کرد
هر از چندگاهی یک بار گویی نفس تنگی نصف‌جهان عود می‌کند و این شهر کهن در زیر لایه‌ای از گردوغبار به سختی قامت راست می‌کند
خبرگزاری مهر: حکایت روزهای آلوده نصف‌جهان عجیب و غریب است؛ از سویی مدال افتخارِ کاهش روزهای آلوده را بر دوش می‌کشد و از سوی دیگر آلایندگی‌ها، حتی در بهار و تابستان نیز دست نوازش خود را از سر نصف‌جهان کوتاه نمی‌کنند. این روزها اصفهانی‌های نجیب زیر چتری «بنفش» از گردوغبار نفس کشیدند، چیزی که در دو سال‌های گذشته به نوعی بی سابقه بوده است، روز چهارشنبه دیار کهن نصف‌جهان، وضعیت هوای بسیار ناسالم را تجربه کرد و با میانگین شاخص ۲۲۲ در کشور رکورد زد. گرچه منشا این گردوغبار خارجی بوده و به گفته مدیرکل محیط زیست استان اصفهان در ۶ ماهه نخست سال انتظار آن می‌رود اما کارشناسان محیط زیست معتقدند خشکی زاینده‌رود، تالاب گاوخونی و بیابانی شدن شرق اصفهان و به ویژه فعالیت معادن در این منطقه در دامن زدن به هجمه گردوغبار خارجی بسیار تاثیرگذار است. مدیرکل محیط زیست استان اصفهان در ارتباط با آلودگی‌های بهاری و تابستان در شهر اصفهان به مهر گفت: در ۶ ماهه نخست سال، اصفهان مستعد وارونگی دما و تجمع آلاینده‌ها نیست بلکه در واقع در آلودگی‌های بهار و تابستان در این استان با هر دو منشا داخلی و خارجی و ناشی از کانون‌های فرسایش و
گردوغبار است. وی با بیان اینکه دود ۳۰۰ هزار هکتار کانون بحرانی فرسایش بادی در کنار شهرهای اصفهان، دولت آباد و شاهین شهر قرار دارد، افزود: باد در تابستان دقیقا برعکس همیشه از شرق به غرب می وزد و گردوغبار را با خود به داخل شهرها می آورد. مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان بیان داشت: در واقع کانون های طبیعی که روزگاری نه چندان دور، تالاب و مرغزار بودند اکنون به کانون های بحران ساز نظیر معادن گچ، آجر، شن و ماسه که همگی با دست خودمان ایجاد کرده ایم، تبدیل شده‌اند. نباید اقدامات کنونی ما موجب ایجاد کانون‌های فرسایش جدید در استان شود وی با بیان اینکه برخی هنوز دست بردار خسارت وارد کردن به محیط زیست نیستند، ادامه داد: نباید اقدامات کنونی ما موجب ایجاد کانون‌های فرسایش جدید در استان شود، ما درخواستی در ارتباط با استخراج پتاس از تالاب گاوخونی دریافت کردیم که مورد مخالفت قرار گرفت، انجام چنین درخواستی در شرایط کنونی اصفهان که محیط زیست با خطرهای جدی روبرو است جای تاسف دارد. ظهرابی با اشاره به برنامه‌های محیط زیست استان برای مقابله با پدیده گردوغبار گفت: در ارتباط با کانون‌های خارجی آلاینده سازمان محیط زیست و
مسئولان کشوری باید وارد عمل شوند اما در ارتباط با عملکرد داخلی شناسایی کانون‌های بحران فرسایش بادی، شناسایی کانون‌های انسانی مولد گردوغبار درشعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان و تدوین و تصویب برنامه جامع مقابله با گردوغباراز جمله برنامه‌های محیط زیست در این راستا بوده است. وی ادامه داد: اجرای برنامه جامع مقابله با گردوغبار در شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان و تدوین برنامه جامع مقابله با گردوغبار برای شهرستان‌های خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری از جمله اقداماتی است که در این راستا انجام شده است. مدیرکل محیط زیست استان اصفهان تصریح کرد: تعطیلی کارخانه‌های تولید گچ سنتی، تعطیلی و عدم تمدید معادن گچ خاکی با تصویب شورای عالی معادن، انتقال پساب تصفیه‌خانه شمال اصفهان به کانون‌های فرسایش بادی، اجرای پروژه نهال‌کاری، مراقبت و آبیاری در سطح پنج هزار هکتار، تامین و رساندن بخشی از حق‌آبه تالاب بین‌المللی گاوخونی و جلوگیری از تبدیل آن به کانون بحران فرسایش بادی و سامان‌دهی فعالیت کارخانه‌های تولید آجر از جمله این موارد است. بدون احیای تالاب گاوخونی آینده خوبی در انتظار اصفهان نخواهد بود وی با بیان اینکه از میان برنامه‌های مذکور اجرای
برنامه جامع مقابله با گرد و غبار و احیای تالاب بین المللی گاوخونی و اجرای برنامه جامع مدیریت زیست بومی اولویت امروز همه دستگاه های دولتی و مردمی است، بیان داشت: اگر برای مقابله با بیابان زایی، احیای تالاب بین المللی گاوخونی و حذف معادن شرق اصفهان تلاش نشود، آینده خوبی در انتظار اصفهان نخواهد بود. کاشت طاق و مالچ‌پاشی روش‌های اشتباه در بیابان‌زدایی در ارتباط با مهار بیابان‌زدایی یا مقابله با کانون‌های گردوغبار روش‌های مختلفی در کشور در حال انجام است و این در حالی است که افرادی مانند پدر علم کویر شناسی ایران معتقدند برای حفاظت از محیط زیست، مسئولان باید از روش‌هایی اشتباه بیابان‌زدایی مانند مالچ‌پاشی و کاشت طاق و غیره دست بردارند. پرویز کردوانی در این ارتباط به مهر می گوید: ریزگردهای ایران ابتدا تنها منشاء خارجی داشتند و از عراق و سوریه و عربستان و حتی صحرای آفریقا وارد کشور می‌شدند اما امروز کانون‌های ریزگرد در داخل کشور بیداد می‌کنند. خشک شدن تالاب‌ها و باتلاق‌ها از دلایل عمده ایجاد کانون‌های ریزگرد وی افزود: یکی از دلایل عمده ایجاد کانون‌های ریزگرد در داخل کشوراین است که تالاب‌ها و باتلاق‌ها را در جهت
توسعه صنعت و کشاورزی، با احداث سد خشک کردند. البته تالاب‌ها و باتلاق‌های خشک‌شده اگر به حال خود رها شود ریزگرد ایجاد نمی‌کنند. پدرعلم کویرشناسی ایران با انتقاد از در پیش‌گیری روش اشتباه مالچ پاشی برای بیابان‌زدایی گفت: این روش که ۶۰ سال پیش از لیبی به ایران آمد و دارای عواقب زیست‌محیطی ناگواری است و با این همه تنها سه سال می‌تواند جلوی ریزگردها را بگیرد. کردوانی:اعتبارات محیط زیستی صرف طرح‌هایی از رده خارج می‌شود وی با بیان اینکه طرحی برای مبارزه با ریزگرد و تثبیت تپه‌های ماسه‌ای شن‌های روان به سازمکان محیط زیست ارائه کرده است، گفت: وجود کارشناسان ناکارآمد اجازه تصمیم گیری درست را به مسئولان نمی‌هد و اعتبارات برای رفع مشکلات کشور صرف طرح‌هایی از رده خارج می‌شود چراکه منفعت برخی افراد در در مالچ‌پاشی است. کردوانی با بیان اینکه ریزگردها را باید به جای مالچ نفتی با ریگ تثبیت کرد که در کشور ایران نیز فراوان است و هزیه کمتری دارد، گفت: این روش مانند مالچ‌پاشی آلودگی در پی نداشته و بیماری زا نیست. وی اضافه کرد: از سویی در کانون‌های ریزگرد اطراف مناطق مسکونی حتی می‌توان مکان‌های تفریحی مانند پارک و رستوران در
مناطق ریگ‌ریزی شده ایجاد کرد و این در حالی است که مالچ پاشی به وطر کلی حیات در زمین را از میان می برد. وی کاشت طاق را از دیگر روش‌های متداول اشتباه در بیابان‌زدایی برشمرد و گفت: این درخت‌ها پس از مدتی به دلیل پایین رفتن سطح آب زیرزمینی خشک می‌شوند مگر اینکه از چاه یا آبیاری قطره ای استفاده شود که در شرایط کنونی ممکن نیست و بدین ترتیب این درختان باید از نو کاشته شود. شعارهایی که سال به سال تکرار می‌شود اما عملیاتی نمی‌شود پدرعلم کویرشناسی ایران تصریح کرد: در برخی مناطق مانند خوزستان به دلیل مرطوب بودن منطقه حتی با روش ساده کاشت بذر نیز موجب تثبیت شن‌های روان می‌شود. اصفهانی که روزهای سالم آن مثالی برای عملکرد تبلیغاتی مسئولان محیط زیست شده بود، هنوز در معرض خطر است، چه سود که هشدار در ارتباط با بیابان‌های شرق اصفهان و تبدیل شدن گاوخونی به کانونی از گردوغبارهای سمی گویی تنها لالایی در گوش مسئولان است و شعار دادن در ارتباط با احیای زاینده‌رود و گاوخونی به لقلقه زبانی و وظیفه‌ای همه جانبه تبدیل شده است، شعاری که سال به سال در لباسی نوین تکرار می‌شود اما هنوز که هنوز است رنگ و روی عملیاتی شدن بر چهره خود
ندیده است.
دیدگاه تان را بنویسید