استراتژی غلط ترامپ در «افغانستان»

خبرگزاری تسنیم: «فرید زکریا» نویسنده و خبرنگار ارشد آمریکایی در «واشنگتن پست» نوشت: سیاست خارجی آمریکا شکست خورده است و برای مشاهده این شکست نیز نشانه‌ای واضح‌تر از رویکرد این کشور در افغانستان وجود ندارد. پس از گذشت بیش از 15 سال جنگ و اعزام صدها هزار نظامی به افغانستان، رئیس‌جمهور جدید آمریکا تصریح می‌کند که تغییرات بنیادین را در رویکرد این کشور در قبال افغانستان ایجاد خواهد کرد؛ با این حال طی ماه‌های اخیر شاهد هستیم که ترامپ نیز ادامه اقدامات مشابه دولت‌های پیش از خود را انجام داده و نتیجه آن نیز این شد که آمریکا شدیدا درگیر جنگ بی‌پایان در افغانستان شده است. تنها تفاوتی که سیاست ترامپ نسبت به آنچه از دوره قبل به وی رسیده، چهار هزار نیروی بیشتری است که قصد اعزام آن را دارد. ترامپ همچنین وعده داده که از ملت‌سازی اجتناب خواهد کرد، بر مبارزه با تروریسم تاکید دارد، به فساد در افغانستان خاتمه خواهد داد و رویکرد سختی را نیز در رابطه با پاکستان اتخاذ می‌کند. این در حالی است که «باراک اوباما» رئیس‌جمهور سابق آمریکا نیز همین وعده‌ها را داده بود. او نیز در سال 2011 از تغییر سیاست خود نسبت به بوش خبر داد و اظهار کرد: «وقت آن رسیده تا به ملت‌سازی در آمریکا بپردازیم». اظهارات ترامپ در رابطه با پاکستان از نگاه بسیاری تغییری قابل توجه نسبت به دولت قبلی است؛ بنظر می‌رسد که مردم اظهارات «مایک مولن» رئیس ستاد مشترک ارتش وقت آمریکا در سال 2011 درباره پاکستان را فراموش کرده‌اند. وی از «شبکه حقانی»، یکی از گروه‌های تروریستی خطرناک در افغانستان، به عنوان «بازوی سازمان اطلاعات ارتش پاکستان» نام برد. در همان سال نیز «هیلاری کلینتون» و «دیوید پتراوس» به ترتیب وزیر خارجه و رئیس سازمان اطلاعات مرکزی وقت آمریکا، هر دو به پاکستان سفر کردند تا آن طور که کلینتون گفت «پاکستان را سخت تحت فشار قرار دهند». هدف از این اقدام نیز این بود تا پاکستان حمایت خود را از گروه‌های شبه‌نظامی مخالف حکومت افغانستان متوقف کند. اقداماتی از این قبیل در نهایت منجر به خشم پاکستانی‌ها و مسدود کردن راه تدارکاتی نیروهای آمریکایی به مدت هفت ماه شد. همچنین نیز «پائول رایان» سخنگوی مجلس نمایندگان آمریکا ضمن حمایت از استراتژی ترامپ اظهار کرد که اگر طالبان فکر کنند که آمریکا زمان مشخصی را برای خروج نظامیانش تعیین کرده است، منتظر می‌مانند تا ما از افغانستان خارج شویم. اما به نظر می‌رسد که رایان ماهیت این درگیری‌ها را به درستی متوجه نشده است، طالبان به دلیل ساده‌ای قادر هستند که تا هنگام خروج نظامیان ما از آنجا صبر کنند؛ چون طالبان آنجا زندگی می‌کنند. فرید زکریا در ادامه آورده است که از «دکستر فیلکینز» یکی از حرفه‌ای ترین خبرنگارانی که جنگ افغانستان را پوشش داده، پرسید که چرا طالبان در افغانستان در حال پیشروی است؟ وی پاسخ داد: افغان‌ها معمولا از طالبان خوششان نمی‌آید، اما از حکومت مرکزی بی‌زارتر هستند. ما می‌گوییم که در پی ملت‌سازی نیستیم، اما بدون دولتی قوی قادر به ایجاد ارتش نخواهیم بود. مردم به خاطر ارتش حاضر به کشته شدن نیستند، اما حاضر هستند که برای کشور خود جان دهند. این خبرنگار در ادامه تصریح کرد: «اکنون چه کسی حاضر است تا جان خود را برای حکومت فعلی افغانستان دهد؟» از سوی دیگر نیز «بارنت روبین» از کارشناسان ارشد مسائل افغانستان اظهار کرده که موجودیت حکومت افغانستان وابسته به کمک‌های کشورهای خارجی است. بارنت که پیش از این نیز وظیفه مشاوره به سازمان ملل و دولت آمریکا را درباره افغانستان داشته است، افزود: افغانستان بدون حمایت‌های آمریکا نمی‌تواند مخارج خود را بپردازد و بدون کمک‌های پاکستان نیز این کشور جامعه‌ای آرام و باثبات نخواهد داشت؛ از سویی نیز توسعه اقتصادی این کشور بدون کمک‌های ایران ممکن نیست. این کارشناس ارشد مسائل افغانستان در رابطه با منابع معدنی افغانستان، که ارزش آن 3 تریلیون دلار تخمین زده شده نیز گفت: مطمئنم در ماه نیز منابع معدنی زیادی وجود دارد، اما شما باید راهی برای بردن این منابع به بازار برای فروش داشته باشید و به این منظور شما به همسایگانی خوب نیاز دارید. روبین معتقد است که استراتژی ترامپ در افغانستان محکوم به شکست است، زیرا رویکرد وی در افغانستان کاملا یک‌جانبه است و منافع دیگر قدرت‌های منطقه از جمله روسیه و چین را نیز در نظر نمی‌گیرد. این در حالی است که دولت ترامپ نسبت به دولت‌ها گذشته همه چیز را افزایش دو برابری داده است؛ هزینه بیشتر، بمباران بیشتر، نظامیان بیشتر، فشار بیشتر بر پاکستان و رویکرد سخت‌تر نیز در قبال افغانستان برای ایجاد اصلاحات. این استراتژی تکنیکی است که توسط ژنرال‌های ترامپ طراحی شده تا از شکست جلوگیری کند، در حالی که استراتژی برای پیروزی ندارد.