اختلاف اصلی مواضع ایران و روسیه در چیست؟
روسیه درصدد درهم کوبیدن تمامی نیروهای مخالف دمشق نبود و نمی خواست به خاطر این موضوع با امرای خلیج فارس که در طول درگیری های سوریه به دنبال نقطه مشترک برای همکاری بودند، دچار اختلاف شود. شیوخ دول خلیج فارس هم با مشاهده نزدیک شدن اوباما به ایران، به تدریج به سمت یک بازیگر قوی تر متمایل شدند.
با توجه به در پیش رو بودن دور جدید گفتگوهای صلح سوریه در آستانه قزاقستان در روزهای آتی، موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) گفتگویی را با آنتون مرداسُف، مدیر بخش مطالعات مناقشات خاورمیانه در موسسه توسعه نوآوری و کارشناس شورای امور بین الملل روسیه (ریاک) ترتیب داده است. در خلال این مصاحبه سه سوال مهم پیرامون اهداف و اقدامات روس‌ها در سوریه مطرح شده است که توجه به آنها خالی از لطف نیست. ایراس: به نظر شما امروز روسیه چه مسئولیت و وظیفه ای در مذاکرات آستانه دارد؟ مرداسُف: روسیه مایل نیست بیش از این در درگیری های سوریه غوطه ور (گرفتار) شود. بازپس گرفتن حلب توانایی های روسیه را در بالاترین حد به نمایش گذاشت. روسیه قبل از این هم، قصد و نیت سازش داشت، اما بعد از حملات موفقیت آمیز و تقسیم بندی های مشخص، امکان توافق فراهم شد. اپوزیسیون فهمید که یک بازیگر قوی در سوریه حضور دارد. روسیه هم درصدد درهم کوبیدن تمامی نیروهای مخالف دمشق نبود و نمی خواست به خاطر این موضوع با امرای خلیج فارس که در طول درگیری های سوریه به دنبال نقطه مشترک برای همکاری بودند، دچار اختلاف شود. شیوخ دول خلیج فارس هم با مشاهده نزدیک شدن اوباما به ایران، به تدریج به سمت یک بازیگر قوی تر متمایل شدند. در این میان، تمایل دمشق و تهران برای پیشبرد موفقیت ها و دستاوردهای حلب و ادامه اقدامات تهاجمی به جایی نرسید. از این رو، آستانه به عرصه ای برای یافتن راه های مصالحه و سازش بین متحدین تبدیل شد. ایراس: اختلاف اصلی مواضع ایران و روسیه در چیست؟ مرداسُف: مواضع روسیه چندان یکنواخت و ثابت نیست که بتوان رسما بیان کرد. سال 2013 روسیه گفت که بشار اسد را به عنوان متحد خود قبول ندارد. با وجود اینکه تمامی اقدامات نظامی مسکو در راستای تثبیت حکومت بشار اسد بود، روسیه باز هم گزینه جابجایی وی را البته بدون اعمال زور و به واسطه مذاکره و گفتگوی سیاسی مد نظر دارد. برای ایران هم شخص بشار اسد، بسیار مهم و کلیدی است. تهران روی خانواده اسد سرمایه گذاری کلانی کرده و از همان شروع قیام سوریه، با وجود سرکوب معترضین، از رژیم بشاراسد حمایت می کرد. هدف اصلی تهران حفظ دمشق به عنوان دروازه‌ای به حزب الله و حفظ فرصت در راستای برقراری ثبات در لبنان است. علاوه بر این، وجود خلاء قدرت در عراق سبب شد که به این هدف، هدف دیگری اضافه شود. در حال حاضر، ایران به دنبال یافتن راه های جدید لجستیکی برای انتقال هوایی منابع مادی و انسانی به سوریه است. اوضاع منطقه امکان ایجاد یک کریدور حمل و نقل زمینی از ایران به بیروت را فراهم کرده است. علاوه بر این، تهران تلاش دارد حضور چندسطحی خود را در سوریه حفظ کند تا اگر حکومت بشار اسد ناغافل سقوط کرد، آماده باشد. تشکیل فعال نیروهای دفاع ملی به شیوه نیروهای بسیج همگانی ایران از همان ابتدا حتی دمشق را هم نگران کرد، زیرا این کار به معنای تشکیل ارتش موازی بود. این تشکیلات که بیش از 50 هزار نفر نیرو دارد، از سوی ایران حمایت یا تامین مالی می شوند. علاوه بر این، در سوریه گروه‌های محلی دیگری نیز حضور دارند که در همان بحبوحه درگیری ها شروع به انتشار ایده‌های امام خمینی کردند. می توان این تضمین را داد که منافع استراتژیک روسیه در قالب پایگاه های ساحلی نظامی که زمانی آرزوی دریاسالاران شوروی بود، حتی با وجود تغییرات سیاسی قابل توجه در رژیم سوریه نیز حفظ خواهند شد. اما در صورت عملی شدن این سناریو، موقعیت ایران متزلزل می شود. ایراس: آیا روسیه هنوز هم اصرار دارد که بشار اسد باید از حکومت کنار برود ؟ مرداسُف: خیر. امروز دیگر موضوع اسد چندان مطرح نیست. روسیه اصرار دارد که وقت اصلاحات سیاسی فرا رسیده است و رژیم حاکم سوریه باید واقعا نسبت به انجام اصلاحات سیاسی مبادرت ورزد.
دیدگاه تان را بنویسید