گزینه‌های پیش روی بارزانی

خبرگزاری تسنیم: به رغم مخالفت های جهانی بویژه کشورهای عراق، ترکیه و ایران با برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق، این همه پرسی برگزار شد و شرکت کنندگان در آن به استقلال این اقلیم آرای گفتند. این همه پرسی، اقلیم کردستان عراق و کشورهای همجوار آن را در شرایط جدیدی قرار داد. اکنون "مسعود بارزانی " رئیس اقلیم کردستان در برابر چند گزینه قرار دارد. تحولات آینده روشن خواهد کرد که او کدام گزینه را می پذیرد.

اصرار بر استقلال: بارزانی و سایر رهبران اقلیم کردستان با تکیه به آراء بدست آمده در همه پرسی می توانند همچنان بر طبل تجزیه طلبی بکوبند و به کمتر از آن راضی نشود. در این صورت، منطقه به سمت یک بحران جدید حرکت می کند که پیامدهای منفی آن دامنگیر کردهای عراق و کشورهای دیگر خواهد شد. این بحران می تواند از تحریم های اقتصادی شروع شود و به جنگ خاتمه یابد.

پذیرش تحریم های اقتصادی: بغداد، آنکارا و تهران تصمیم گرفتند، به منظور حفظ یکپارچگی عراق مجازات هایی را علیه تجزیه طلبان "کرد" اعمال کنند. این مجازات ها با مسدود شدن مرزهای هوایی اقلیم کردستان توسط عراق، ترکیه و ایران به اجراء در آمد. مقامات آنکارا اعلام کردند: چنانچه بارزانی دست از مطالبات خود برندارد، خط انتقال نفت اقلیم کردستان به ترکیه را مسدود و انتقال کالا به این اقلیم را متوقف خواهیم کرد. بغداد نیز اعلام کرده است تمام روابط اقلیم با استان های همجوارش را در عراق قطع می کند. همچنین پارلمان این کشور به دولت بغداد احازه داد تا نیروهای ارتش را در استان کرکوک ( مورد اختلاف با کردها ) مستقر سازد. روند تحولات اقلیم به گونه ای است که چنانچه بارزانی از اقدامات تجزیه طلبان خود دست برندارد، فشارهای اقتصادی و مالی بیشتری متوجه اقلیم کردستان خواهد شد، به گونه ای که اقتصاد آن در معرض فروپاشی قرار می گیرد و بسترهای لازم برای اجرای عملیات نظامی علیه اربیل فراهم می شود. با وجود این، عملکرد بارزانی چنین نشان می دهد که او حاضر است ساکنان اقلیم کردستان تحت تحریم های شدید اقتصادی باشند اما این خطه از عراق جدا شود. اکنون این سئوال مطرح است این روند تا چه زمانی ادامه خواهد یافت؟

قبول مذاکره با بغداد: بسیاری از کشورهای جهان از جمله همسایگان عراق پیشنهاد کرده اند، اربیل مشکلات خود را با بغداد از طریق گفت‌وگو حل و فصل کند. آمریکا نیز پشنهاد کرده است، این گفت‌وگوها تحت نظارت سازمان ملل انجام شود . بسیاری از کشورهای غربی از این پیشنهاد استقبال کردند اما اریبل تاکنون این پیشنهاد ها را نپذیرفته است و همچنان بر مواضع خود پافشاری می کند.

نگارنده معتقد است تحریم ها و فشارهای اقتصادی علیه اقلیم کردستان توسط عراق، ترکیه و ایران گام به گام به مرحله اجرا در خواهند آمد و بغداد نیز اقدامات نظامی و سیاسی بیشتری علیه اربیل انجام خواهد داد. ممکن است بارزانی با اهرم تبلیغات، افکار عمومی کردها را با خود همراه سازد و از تاجران و کاسبکاران تحریم برای عبور از تنگناهای اقتصادی استفاده کند اما فشارهای مزبور رئیس اقلیم کردستان عراق را ناگزیر به پذیرش مذاکره با بغداد می کند.

با توجه به اینکه کردها روابط خوبی با آمریکا دارند، واشنگتن می تواند گزینه خوبی برای میانجیگیری بین اربیل و بغداد باشد. در اینجا مناسب است به مقاله "زلمی خلیل زاد" سفیر سابق آمریکا در عراق اشاره کنم که در روزنامه "واشنگتن پست" به چاپ رسید. خلیل زاد می نویسد: آمریکا باید پیامدهای منفی ناشی از همه پرسی اقلیم کردستان عراق را کنترل کند و این کار از طریق حمایت از مذاکرات اربیل - بغداد قابل اجراست. وی تاکید کرد: باید از اقداماتی که باعث افزایش بی ثباتی در منطقه می شود، جلوگیری کرد و هرچه سریع تر باید مذاکرات اربیل بغداد آغاز شود. نگارنده براین باور است که زمان برگزاری این مذاکرات فرا نرسیده است. شاید روزها و هفته های آینده بسترهای لازم برای برگزاری چنین مذاکراتی فراهم شود.