چرا خوردن گوشت خرگوش حرام است؟

سرویس سبک زندگی فردا: بنابر فتوای همه مراجع تقلید، خوردن گوشت خرگوش حرام است.[۱] همه احکام و دستورات الاهی دارای مصلحت و حکمت‌های والایی است؛ که به برخی از آنها خود روایات اشاره کرده‌اند و برخی دیگر را به خود مکلف واگذار کرده‌اند که به کمک عقل و علم به آنها دست ­یابند. البته در مواردی عقل قدرت کشف اسرار را ندارد یا فعلاً با این امکانات و پیشرفت علوم، قادر نیست به حکمت این احکام دست یابد و ممکن است در آینده بر بشر مکشوف گردد. از این رو حکمت بسیاری از دستورات الاهی هنوز بر انسان‌ها روشن نشده است، اما ما چون یقین به حکیم بودن خدا داریم، در همه این موارد تابع حکم شرعی هستیم. در ادامه این مطلب را به نقل از اسلام کوئست بخوانید.

خوب است بدانیم که شایسته‌ترین عبادت این است که دستورات حق تعالی از جهت ربوبیت و مولویت اطاعت شود. گرچه علت و حکمت دستور و حکمی بر انسان روشن نباشد. عبد بودن انسان در این جا نمایان می‌شود؛ زیرا کسی که منکر خدا هم است اگر به مصلحت احکام پی ببرد بر طبق آن احکام عمل خواهد کرد و هیچ فرقی بین این کافر و مؤمنی که به خاطر مصالح احکام، اطاعت می کند، وجود نخواهد داشت.

دلیل بر حرمت گوشت خرگوش روایاتی است که از امامان معصوم رسیده است. در این روایات معصومان خوردن گوشت خرگوش را جایز ندانسته‌­اند. دانشمندان شیعه با توجه به همین روایات به حرام گوشت بودن خرگوش حکم داده‌اند.

در این روایات درباره علت حرام گوشت بودن خرگوش، سه مطلب را می­‌توان یافت:

۱. در برخی از روایات آمده است که خرگوش جزو حیوانات مسخ شده می‌باشد؛ از این رو خوردن گوشت آن جایز نیست. رسول اکرم(ص) فرمودند: «میمون، خوک، سگ، فیل، گرگ، موش، خرگوش و سوسمار و ... از حیوانات مسخ شده می‌­باشند و خوردن آنها جایز نیست.»[۲]

چند روایت دیگر نیز با همین مضمون از امامان معصوم (ع) نقل شده است. مرحوم شهید ثانی می‌فرماید: «منظور از این روایات این است که انسان‌های مسخ شده به شکل این حیوانات بودند؛ زیرا انسان مسخ شده، بیش از سه روز باقی نمی‌ماند و می‌میرد.»[۳]

بنابراین مقصود از این روایات این نیست که این حیواناتی که امروزه نیز وجود دارند، همان انسان‌های مسخ شده هستند. شاید بتوان گفت که مسخ شدن برخی از انسان‌های گناهکار به شکل این حیوانات به یک خباثتی در این حیوانات دلالت دارد و گرنه چرا خداوند این گناه کاران را به شکل حیوانات دیگر مسخ نکرده است. شاید همین خباثت مادی یا معنوی در این حیوانات، سبب حرام گوشت شدن آنها شده است.

۲. در بعضی دیگر از روایات آمده است که «خرگوش حرام است؛ چون مانند گربه و حیوانات درنده دارای چنگال است.»[۴] حیواناتی که دارای چنگال هستند، حرام گوشت می‌باشند.

۳. در روایتی دیگر امام رضا (ع) می‌فرماید: «چون خرگوش دارای خونی؛ مانند خون زنان است، حرام گوشت می‌باشد»[۵].

خلاصه علت اصلی و واقعی و به تعبیر دیگر «علت تامه» همه احکام برای ما مشخص نیست و آنچه در روایات آمده تنها حکمت بعضی از احکام است، اما علت تامه بسیاری از احکام برای ما کاملاً مشخص نشده ‏است، و از آنجا که ما خدا را حکیم و دانا می‌دانیم، ایمان داریم که اگر ما را به انجام کاری دعوت و امر کرده است قطعاً در آن کار مصلحتی وجود داشته و نفع آن به خود ما می‌رسد و اگر ما را ازانجام عملی نهی کرده است قطعاً در آن کار مفسده و ضرری وجود داشته که اگر آن را ترک نکنیم ضرر آن به خود ما می‌رسد.

پی‌نوشت:

[۱].نجاة العباد (للإمام الخمینی)، ص ۳۳۶؛ مجمع المسائل (للگلپایگانی)، ج ‏۱، ص ۵۴؛ توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏۲، ص ۶۰۱، مسأله اختصاصى (بهجت ، مسأله ۲۱۱۴ (مکارم)

[۲]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۳۳۶، انتشارات جامعه مدرسین، قم، ۱۴۱۳ هـ ق.

[۳]. شهید ثانی، الروضة البهیة، ج ۵، ص ۲۴، تحقیق احمد دشتی نجفی، چاپ اول، مجمع الذخائر الاسلامیة ، قم، ۱۴۲۹ هـ ق.

[۴]. عاملی، شیخ حر، وسائل الشیعه، ج ۲۴، ص ۱۰۹، مؤسسة آل البیت، قم، ۱۴۰۹ هـ ق.

[۵]. همان.