موانع پیش روی قرارداد تسلیحاتی ترکیه با روسیه

باشگاه خبرنگاران: نشریه اکونومیست از بروز برخی مشکلات و موانع بر سر قرارداد تسلیحاتی دو میلیارد دلاری ترکیه با روسیه خبر داد. این هفته نامه انگلیسی در پایگاه اینترنتی خود نوشت: انتشار خبر خرید سامانه دفاع موشکی اس - 400 دولت رجب طیب اردوغان از روسیه برای مقامات ناتو بیشتر به مثابه یک شوخی بد بود.

در خبر منتشر شده پس از تمجید از نقاط قوت این سامانه از توانایی آن در رهگیری جنگنده های دشمن و موشک های با برد 400 کیلومتر برخی هواپیماهایی که سامانه اس-400 می تواند آنها را سرنگون کند، نام برده شده بود که همه هواپیماهای آمریکایی بودند.

متحدان ترکیه آموخته اند چنین مطالبی را که نمونه های آن معمولا در رسانه های طرفدار دولت دیده می شود، نادیده بگیرند. اما آنها این توافق موشکی را با نگرانی روز افزون رصد می کنند. مقامات ناتو معتقدند دولت اردوغان آزاد است از هرکجا که می خواهد، تجهیزات نظامی خریداری کند اما باید درباره خرید از روسیه دقت بیشتری به خرج دهد.

تحلیلگران معتقدند سامانه های اس - 400 قابلیت هماهنگی با سامانه دفاع هوایی ناتو را ندارد. پیتر پاول، رئیس کمیته نظامی ناتو اخیرا درباره پیامدهای نامعلوم این خرید ترکیه هشدار داد. وی در 25 اکتبر گفت: استقرار موشک های روسی در خاک ترکیه احتمالا چالش هایی را برای هواپیماهای متحدان ناتو که ممکن است درخاک آن کشور مستقر شوند، ایجاد خواهد کرد.

به هر حال وزیر دفاع ترکیه در 11 نوامبر اعلام کرد بر سر این قرارداد توافق حاصل شده است. البته این خطر وجود دارد که توافق تسلیحاتی ترکیه با روسیه ناقض تحریم های آمریکا ضد روسیه محسوب شود. در ماه اکتبر وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد این حق را برای خود محفوظ می دارد که دولت هایی را که تجهیزات نظامی از مسکو خریداری می کنند، مجازات کند. نام شرکت های تولید کننده سامانه های دفاع هوایی اس -400 در فهرست شرکت های تسلیحاتی تحریم شده روسیه قرار دارد.

روابط ترکیه با ناتو نیز به شدت متشنج است. در ماه نوامبر پس از آنکه نام اردوغان و تصویر آتاتورک در فهرست دشمنان رزمایش ناتو قرار گرفت، ترکیه نیروهای خود را از این رزمایش که در نروژ برگزار شد، خارج کرد. دولت ترکیه عذرخواهی بالاترین مقام ناتو را پذیرفت اما تاکید کرد باید در این زمینه تحقیقات کاملی انجام شود.

از دیرباز مقامات آمریکایی تاکید می کردند بهترین راه برای دفاع از حریم هوایی ترکیه خرید سامانه آمریکایی پاتریوت است، یعنی همان سامانه ای که به آلمان، هلند، یونان، عربستان سعودی و برخی دیگر از کشورها هم فروخته بودند. همتایان آنها در ترکیه نیز پذیرفته بودند که سامانه پاتریوت بهترین گزینه است اما قیمت آن و نگرانی درباره این موضوع که احتمال دارد آمریکا فن آوری کمتری در مقایسه با روسیه به ترکیه منتقل کند، آنها را مردد ساخته بود.

از طرف دیگر وجهه اردوغان در واشنگتن به حدی بد است که احتمال داشت کنگره مانع از به سرانجام رسیدن هرگونه توافقی شود. اکنون وزرای اردوغان می گویند سامانه اس-400 بهترین سامانه ای است که ترکیه می تواند دراختیار داشته باشد. به گفته مقامات ترک براساس این توافق ترکیه چهار سامانه پرتاب موشک به ارزش دو میلیارد دلار از روسیه دریافت خواهد کرد. اما از آنجا که اس- 400 نمی تواند به شبکه راداری ناتو متصل شود و ترکیه هم تنها 4 سامانه پرتاب خواهد داشت، این سامانه قادر خواهد بود تنها از بخشی از حریم هوایی ترکیه محافظت کند.

برخی تحلیلگران معتقدند اشتیاق اردوغان برای این قرارداد بیش از آنکه به مسئله دفاع ملی مربوط شود، با ترس وی از تکرار تجربه کودتای نافرجام تابستان گذشته در ارتباط است، زمانی که جنگنده های اف 16 که در اختیار خلبانان شورشی بودند، به کاخ وی در آنکارا حمله کردند.