چنبره ۲۷ ساله ۲ خاندان بر اقلیم کردستان عراق

خبرگزاری تسنیم: با شروع انقلاب مردمی اکراد عراق در سال ۱۹۹۱ علیه رژیم بعثی صدام، دو حزب دموکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی و اتحادیه میهنی (که رهبری آن را جلال طالبانی رئیس جمهور فقید عراق تا پیش از مرگ خود برعهده داشت) تاکنون بر عرصه قدرت سیاسی و اقتصادی کردستان عراق دیده می‌شوند و تغییری در راس قدرت این منطقه وجود نداشته است. تشدید مشکلات اقلیم کردستان با حکومت مرکزی و وضعیت سیاسی و اقتصادی حاکم بر آن، انتقادات تندی را از عملکرد احزاب حاکم کردستان عراق در پی داشته است. در روز‌های گذشته بسیاری از رسانه‌های منتقد عراقی به ویژه شبکه خبری nrt وابسته به شهسوار عبدالواحد چهره منتقد رفراندوم و موسس جریان سیاسی نسل جدید از عملکرد دو حزب دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی به شدت انتقاد کرده‌اند و شیوه حکمرانی اقلیم کردستان را به آنچه در دولت‌های عربی خلیج فارس می‌گذرد شبیه دانسته‌اند. حزب دموکرات کردستان عراق یکی از دو حزب حاکم اقلیم کردستان است که از سال ۱۹۹۱ تاکنون سهم حداکثری را از مدیریت این منطقه داشته است. مسعود بارزانی که پس از فوت پدر بر کرسی رهبری این حزب تکیه زده است از سال ۲۰۰۵ تا ۲۱۰۷ پست ریاست اقلیم کردستان را در اختیار داشته است، اما در نهایت با فشار افکار عمومی و متاثر از شکست رفراندوم برگزار شده خود، کناره‌گیری کرد. خاندان بارزانی حضور پررنگ و گسترده‌ای در هرم قدرت اقلیم کردستان دارند. نچیروان بارزانی برادرزاده مسعود بارزانی و داماد وی از سال ۱۹۹۹ تاکنون نخست وزیر حکومت محلی اقلیم کردستان بوده است. البته جدای از دو سالی که در کابینه ششم اقلیم در پی یک توافق سیاسی با اتحادیه میهنی این پست به برهم احمد صالح رسید. مسرور بارزانی فرزند مسعود بارزانی عهده دار پست ریاست شورای امنیت داخلی اقلیم کردستان است. منصور بارزانی دیگر فرزند مسعود بارزانی یکی از فرماندهان عالی نیرو‌های پیشمرگ اقلیم کردستان است و فرزند دیگرش به نام ناصر منصور بارزانی هم در ساختار نیرو‌های پیشمرگ مسئولیت دارد. با توجه به اینکه حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی بخش زیادی از مدیریت اقلیم کردستان را عهده‌دار بوده است پنج برادر بارزانی در این حزب و نهاد‌های دیگر اقلیم به مناصب عالی رسیده‌اند. سیداد بارزانی عضو شورای رهبری حزب دموکرات کردستان عراق و مسئول دفتر بارزانی در این حزب است. نیهاد بارزانی مسئول امور اجتماعی نهاد ریاست اقلیم کردستان بوده است. دلشاد بارزانی نماینده حکومت اقلیم کردستان در آلمان است. سیهاد بارزانی فرماندهی عالی نیرو‌های احتیاط حزب دموکرات کردستان است و وجیه بارزانی هم فرماندهی لشکر یکم نیرو‌های مرزبانی اقلیم را بر عهده دارد. برادرزاده‌های بارزانی هم در این میان سهم زیادی داشته‌اند. سیروان بارزانی مالک اپراتور تلفن همراه کورک تلیکوم و فرمانده منطقه عملیاتی گویر - مخمور است. روان ادریس بارزانی هم فرمانده محافظین نچیروان بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان عراق است. ادهم بارزانی عموزاده مسعود بارزانی عضو شورای رهبری حزب دموکرات کردستان عراق و مسئول تشکیلات این حزب در مناطق سلیمانیه و حلبچه است. هوشیار زیباری دایی مسعود بارزانی عضو دفتر سیاسی حزب دموکرات کردستان عراق است و به عنوان نماینده این حزب در کابینه‌های عراق پست‌های وزارت امور خارجه و وزارت دارایی این کشور را عهده دار بوده است. افزون بر این موارد، بابکر زیباری هم زمانی رئیس ستاد مشترک ارتش عراق بوده است. خاندان طالبانی هم به شیوه بارزانی‌ها بخش زیادی از پست‌های حساس حزبی و حکومتی اقلیم کردستان را در اختیار دارند. جدای از مرحوم جلال طالبانی که از بدو تاسیس اتحادیه میهنی کردستان تا زمان فوت خود دبیرکل این حزب بوده است و از سال ۲۰۰۵ تا ۲۱۰۴ هم رئیس جمهوری عراق بوده است کسان دیگری از این خاندان هنوز هم در اقلیم و عراق دارای پست‌های عالی هستند. هیرو ابراهیم احمد همسر جلال طالبانی عضو دفتر سیاسی اتحادیه میهنی کردستان است که از وی به عنوان بانفوذترین فرد این حزب یاد می‌شود. اگرچه قباد طالبانی فرزند جلال طالبانی پست حزبی ندارد، اما اینک معاون نچیروان بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان است. پاول طالبانی که پس از فوت پدر در پی اعلام حضور بیشتر در عرصه سیاسی اقلیم کردستان است به یکی از اعضای تاثیرگذار اتحادیه میهنی کردستان تبدیل شده است. لاهور شیخ جنگی برادرزاده طالبانی فرماندهی نیرو‌های ضد تروریسم اتحادیه میهنی و نهاد استخباراتی این حزب را بر عهده دارد. آسو شیخ جنگی نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در مسکو است و دیگر برادرزاده‌های دبیرکل فقید اتحادیه میهنی هم از این قافله عقب نمانده‌اند. آلا طالبانی خواهرزاده جلال طالبانی دومین دوره نمایندگی خود را در پارلمان عراق سپری می‌کند و زمانی رئیس فراکسیون این حزب هم بوده است. بیگرد طالبانی عضو پارلمان محلی اقلیم است و اکنون به عنوان دبیر هیئت رئیسه هم انتخاب شده است. شهناز ابراهیم احمد زمانی مسئول دفتر روابط خارجی اتحادیه میهنی کردستان بوده است. بایز طالبانی هم سال‌ها پست وزارت دارایی حکومت اقلیم کردستان را در اختیار داشته است. دکتر لطیف رشید باجناق جلال طالبانی هم در بغداد دو دوره در کابینه‌های حکومت مرکزی عراق، وزیر منابع آبی بوده است و اینک به عنوان مشاور عالی فواد معصوم رئیس جمهوری این کشور فعالیت می‌کند. اما برگزاری رفراندوم اقلیم کردستان و حوادث پس از آن با افزایش مشکلات اقتصادی، شرایط دیگری را در این منطقه از عراق رقم زده است. خلق جریان‌های سیاسی تازه تاسیس با همراهی منتقدان حکمرانی اقلیم کردستان حکایت از آن دارد که ممکن است در انتخابات آتی پارلمان محلی تغییراتی به وجود آید. البته اگر به گفته جریان‌های اپوزیسیون، موانع پیش روی برگزاری انتخابات شفاف به ویژه موضوع صد‌ها هزار رای مخدوش در فهرست‌های انتخاباتی از سوی کمیسیون انتخابات اقلیم کردستان عراق برداشته شود.