عربستان و امارات از خروج آمریکا از برجام چه سودی می‎برند؟

خبرگزاری تسنیم: به نقل از رویترز، به گفته دیپلمات ها، در سال ۲۰۱۴ عربستان تمایل داشت شاهد کاهش قیمت نفت باشد، زیرا نفت ارزان‌تر موجب کاهش درآمد‌های ایران می‌شد و توانایی تهران برای پیشبرد جنگ‌های نیابتی علیه عربستان در منطقه را تضعیف می‌کرد. این یک رقابت تجاری دردناک بود که به اقتصاد عربستان هم لطمه زد. اکنون ریاض با وضعیتی ایده آل مواجه است: تصمیم جدید ترامپ احتمالا موجب کاهش درآمد‌های نفتی ایران خواهد شد و در عین حال به دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس امکان می‌دهد تا صادرات انرژی خود را افزایش دهند. مونیکا ماکل، اقتصاددان ارشد بانک تجاری ابوظبی گفت، برنامه‌های اصلاحی بلندپروازانه عربستان که هدف آن ایجاد شغل و صنایع جدید و در عین حال کاهش کسری بودجه عظیم این کشور است می‌تواند از شرایط جدید منتفع شود. وی افزود: «عربستان ممکن است بتواند در دوره‌ای که قیمت نفت هم بالاست، شروع به افزایش تولید خود کند. این منابع مالی بیشتری در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد تا از برنامه سرمایه گذاری خود حمایت کنند و در عین حال کسری بودجه خود را کاهش دهند.» یک مقام اقتصادی اماراتی هم با این نکته موافق است که تصمیم ترامپ می‌تواند به اقتصاد کشور‌های عربی صادر کننده نفت کمک کند. وی افزود، افزایش درآمد‌های نفتی موجب بالا رفتن سطح نقدینگی در بخش بانکی امارات خواهد شد و به رغم بالا رفتن تنش‌های ژئوپلتیک مرتبط با ایران به کل صنعت مالی این کشور یاری خواهد رساند. تاثیرپذیری صادرات نفت ایران از تحریم‌ها بستگی به این دارند که خریداران آسیایی و اروپایی چه واکنشی به محدودیت‌های جدید آمریکا نشان دهند که این مسئله تا ماه‌ها مشخص نخواهد شد. اما تحلیلگران برآورد می‌کنند که تولید نفت ایران از ۳.۸ میلیون بشکه فعلی بین ۳۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز کاهش یابد. انتظار می‌رود عربستان بخش عمده‌ای از این کاهش را جبران کند. یک مقام سعودی این سیگنال را ارسال کرده که ممکن است برای جبران کمبود عرضه ایران تولید خود را افزایش دهد. مالک درآمد‌های نفتی عربستان را در سال ۲۰۱۷، ۱۱۷.۳ میلیارد دلار برآورد کرده و گفته میزان درآمد این کشور در سال جاری نسبت به فرض عدم خروج ترامپ از برجام ۷ تا ۹ درصد افزایش خواهد یافت. این فرض مبتنی بر صادرات روزانه ۱۰.۲۰ میلیون بشکه‌ای نفت عربستان به جای ۹.۹۴ میلیون بشکه و افزایش متوسط ۳ دلاری قیمت نفت در سال جاری به دلیل تنش‌های ژئوپلتیک است. اما در عین حال تصمیم ترامپ ممکن است تبعات منفی‌ای نیز برای کشور‌های عربی منطقه به دنبال داشته باشد. اکثر شاخص‌های بورس کشور‌های منطقه بعد از تصمیم ترامپ شاهد افت بود. همچنین دوبی که یک مرکز سنتی برای تجارت با ایران است ممکن است از تصمیم خروج آمریکا از ترامپ متضرر شود، زیرا شرکت‌هایی که قبلا با ایران همکاری می‌کردند ممکن است به دلیل ریسک تحریم‌های آمریکا محتاطانه‌تر عمل کنند. صادرات امارات به ایران حدود ۵ درصد کل تولید ناخالص داخلی این کشور عربی را تشکیل می‌دهد. عمان هم که امیدوار بود سرمایه گذاری ایرانی‌ها موجب حمایت از طرح‌های توسعه صنعتی این کشور شود نیز احتمالا متضرر خواهد شد. سال گذشته بانک مرکزی عمان یادداشت تفاهمی با بانک مرکزی ایران برای تقویت روابط تجاری به امضا رسانده بود.