آیا قرص خواب آور «زولپیدم» خطرناک است؟

سلامت نیوز: قرص زولپیدم یک قرص خواب آور و آرام بخش است که دارای عوارض زیادی است و مصرف طولانی مدت آن وابستگی و اعتیاد شدید در پی دارد.

قرص زولپیدم zolpidem و درمان اعتیاد به زولپیدم

نام تجاری: Ambien نام ژنریک: zolpidem

زولپیدم برای دوره کوتاه مصرف می‌شود. این دارو برای رفع مشکلات خواب تجویز می‌شود. اگر دچار مشکل بی خوابی هستید، قرص زولپیدم به خوابیدن بهتر شبانه کمک می‌کند. این قرص به گروه دارو‌های خواب آور و آرام بخش مربوط می‌شود و بر روی مغز تاثیر می‌گذارد.

تشخیص اینکه فردی که دوستش دارید با اعتیاد به دارو دست و پنجه نرم می‌کند یا خیر کمی دشوار است و اگر کسی دچار این مشکل است چه کمکی باید به او کرد؟ اگر پزشک برای یکی از اطرافیان شما زولپیدم تجویز کرده، تشخیص اینکه فرد بر اثر مصرف این دارو دچار مشکل شده و همچنین پیدا کردن راهی برای کمک به وی آسان نیست.

زولپیدم که نام تجاری آن امبین Ambien است، اغلب به عنوان یک داروی بدون ضرر و بدون اعتیاد در نظر گرفته می‌شود. با این حال گزارش‌های زیادی شده که حاکی از آن است افراد مصرف کننده زولپیدم دچار سوء مصرف دارو، وابستگی به آن و علائم شدید ترک دارو شده اند.

آیا زولپیدم خطرناک است؟

زولپیدم یک سرکوب کننده سیستم عصبی مرکزی CNS است، بنابراین اگر به مقدار زیاد یا در ترکیب با دیگر دارو‌های سرکوب کننده سیستم عصبی مرکزی مصرف شود، اثرات مخربی خواهد داشت. برخی دیگر از دارو‌ها یا مواد سرکوب کننده سیستم عصبی مرکزی عبارتند از: الکل، دارو‌های ضد افسردگی یا شل کننده‌های عضلانی. بسیاری از مصرف کنندگان نیز بعد از قطع مصرف دارو علائم ترک را در خود مشاهده می‌کنند. علائم ترک زولپیدم عبارتند از: اضطراب، بی خوابی و تشنج.

حتی اگر پزشک زولپیدم را تجویز کند مصرف آن با خطراتی همراه ست. به عنوان مثال مصرف زولپیدم باعث خواب آلودگی شدید می‌شود که این امر خطر تصادفات و آسیب‌های جسمی را افزایش می‌دهد. این خطر به حدی است که در سال ۲۰۱۳ سازمان غذا و دارو در امریکا FDA قرار دادن برچسب اجتناب از فعالیت‌هایی مانند رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند را روی دارو الزامی کرد، حتی یک روز بعد از مصرف دارو این اجتناب الزامی است.

به علاوه گفته می‌شود برخی مصرف کنندگان زولپیدم تحت تاثیر این دارو درگیر فعالیت‌هایی شده اند که به هیچ عنوان به خاطر نمی‌آورند، فعالیت‌هایی مانند خوردن غذا یا صحبت کردن با دیگران یا حتی فعالیت‌های پرخطر مانند برقراری رابطه جنسی یا رانندگی.

نشانه‌های اعتیاد به زولپیدم چیست؟

علائم زیر نشان دهنده بروز اعتیاد به زولپیدم هستند:

- تغییر در رفتار از جمله افزایش افسردگی یا تحریک پذیری یا واکنش‌های آشکار مانند توهم.

- فرد مکالماتی را که با دیگران دارد به خاطر نمی‌آورد.

- سوء مصرف دارو (مصرف بیش از حد دارو یا مصرف دارو با اهدافی دیگر به جز مورد تجویز شده)

- به تدریج زمان شبانه مصرف دارو تغییر پیدا کرده و فرد برای رسیدن به آرامش زودتر دارو را مصرف می‌کند.

- زمانی که فرد دارو را مصرف نمی‌کند یا دارو تمام شده علائم ترک در وی مشاهده می‌شود

- فرد بعد از مصرف زولپیدم تلاش می‌کند بیدار بماند تا اثرات هیجانی و شادی مربوط به دارو را تجربه کند.

- فرد به پزشک‌های مختلف مراجعه می‌کند تا مقدار بیشتری از دارو را دریافت کند.

به علاوه به یاد داشته باشید در افرادی که سابقه اعتیاد به الکل و مواد مخدر را دارند یا کسانی که دچار مشکلات روحی و روانی هستند، خطر اعتیاد به زولپیدم بیشتر خواهد بود.

نشانه‌های سوء مصرف زولپیدم عبارتند از:

خستگی شدید سردرد سرماخوردگی بروز مشکل در حفظ تعادل تهوع مشکلات گوارشی تغییر در اشتها لرزش بدن قرمزی چشم‌ها

فردی که در حال سوء مصرف زولپیدم است رفتار‌های عجیبی دارد، گاهی رفتار‌های نگران کننده و ناپسند انجام می‌دهد. در برخی موارد فرد مصرف کننده در خواب راه می‌رود یا در زمان خواب فعالیت‌های دیگری انجام می‌دهد، از جمله رانندگی، خوردن غذا یا برقراری رابطه جنسی. این افراد هیچ یک از رفتار‌ها و فعالیت‌های خود را به خاطر نمی‌آورند.

درمان اعتیاد به زولپیدم

گزینه‌های زیادی برای رفع اعتیاد به زولپیدم وجود دارد. در ادامه به برخی از این گزینه‌ها اشاره می‌شود:

درمان اعتیاد به زولپیدم مرحله سم زدایی

با توجه به بروز علائم ترک شدید ناشی از مصرف زولپیدم، بسیاری از مصرف کنندگان این دارو برای سم زدایی راحت و بدون خطر بدن خود از زولپیدم به پزشک مراجعه می‌کنند. مراجعه به پزشک معمولا اولین اقدام برای درمان است که با بستری بیمار یا با یک برنامه سرپایی انجام می‌شود. در روش سم زدایی با یک سوزن دارو به تدریج از بدن خارج می‌شود. یک بنزودیازپین یا مهار کننده انتخابی باز جذب سروتونین SSRI مورد استفاده قرار می‌گیرد تا ناراحتی ناشی از ترک دارو به حداقل برسد.

درمان اعتیاد به زولپیدم مرحله بستری شدن بیمار

در این روش نه تنها یک محیط حمایتی برای بهبود فرد فراهم می‌شود، بلکه می‌تواند به فرد کمک کند تا رفتار‌ها و الگو‌های سالمی برای خواب داشته باشد. این روش برای افرادی مفید است که بعد از سم زدایی زولپیدم دچار بی خوابی‌های شدید شبانه می‌شوند.

درمان اعتیاد به زولپیدم مرحله درمان سرپایی

بعد از سم زدایی موفق و کامل شدن جریان بستری فرد، درمان سرپایی فرد برای بهبود شرایط بیمار آغاز می‌شود که مزیت‌های زیادی برای فرد بیمار دارد. در این روش فرد در جلسات خصوصی یا گروهی درمانی شرکت می‌کند تا با مشکلات اصلی آشنا شده و رفتار‌های مناسب بعد از بهبود، از جمله بهتر خوابیدن، را یاد بگیرد.