نکاتی پیرامون نگهداری از گل ساعتی

سرویس سبک زندگی فردا: گل ساعتی نور پسند می‌باشد و برای رشد بهتر و کامل به نور کامل آفتاب نیاز دارد و سایه ممکن است باعث افزایش رشد رویشی شود که در این صورت سبب کاهش گلدهی شده و از نظر دارویی عملکرد گیاه پائین می‌آید به‌علاوه جنبه زینتی آن نیز کاهش پیدا می‌کند؛ لذا وجود نور کامل برای گلدهی گل ساعتی ضروری است.

مشخصات

نام فارسی گل ساعتی نام لاتین Granadilla, Passion flower نام علمی Passiflora spp خانواده Passifloraceae

گیاهشناسی در این جنس حدود ۵۰ گونه همیشه سبز و خزان دار وجود دارد که اکثر آن‌ها بالا رونده و از طریق تندریل‌های پیچیده خود به دور قیم می‌پیچند. تندریل‌ها منشا ساقه‌ای داشته و در مقابل برگ‌ها قرار دارند. اغلب آن‌ها بومی مناطق گرمسیری بوده و حساسیت آن‌ها به قدری است که نمی‌توان آن‌ها را در فضای بیرون در مناطق معتدل کشت نمود. اما گونه‌های به نسبت مقاوم نیز دارد که در محل‌های آفتابی روی دیوار به سمت جنوب می‌تواند رشد کند. گل‌های زیبای آن از بهار تا پاییز و بصورت منفرد روی دمگل‌های طویل ظاهر می‌شوند. هر گل دارای یک جام لوله‌ای با لبه یا کاسبرگ است که اغلب هم اندازه و هم شکل گلبرگ‌ها هستند. کاسبرگ‌ها و گلبرگ‌ها در مجموع گلبرگ نما نامیده می‌شوند. در سمت گلبرگ نما‌ها حلقه‌ای از رشته‌های نخ مانند وجود دارد که این‌ها را در مجموع تاج می‌نامند. پرچم روی یک ستون مرکزی طویل وجود دارد که در بالای آن تخمدان و سه کلاله ناخن مانند قرار دارد. میوه‌های گل ساعتی خوراکی و از نظر اندازه و شک متنوع و تعداد زیادی بذر در گوشت ژله مانند هستند. در فضای آزاد میوه‌ها تنها پس از یک تابستان گرم و طولانی که دما در گلدهی دست کم درجه سانتیگراد باشد، تولید می‌شوند. این جنس دو گونه P. caerulea و P. edulis که جنبه زینتی و دارویی دارند از زمان‌های دور در ایران کاشته می‌شود که خاستگاه آمریکایی داشته و بومی برزیل هستند. زمان گلدهی: زمان گلدهی گل ساعتی در ماه‌های گرم سال طی تابستان و پائیز صورت می‌گیرد. نور: گل ساعتی نور پسند می‌باشد و برای رشد بهتر و کامل به نور کامل آفتاب نیاز دارد و سایه ممکن است باعث افزایش رشد رویشی شود که در این صورت سبب کاهش گلدهی شده و از نظر دارویی عملکرد گیاه پائین می‌آید به‌علاوه جنبه زینتی آن نیز کاهش پیدا می‌کند؛ لذا وجود نور کامل برای گلدهی گل ساعتی ضروری است. کود: کود دهی ۲ الی ۳ مرتبه در سال برای نگهداری قدرت رشد این گیاه لازم است. خاک: گل ساعتی در خاک‌های مختلفی رشد می‌کند، اما در خاک‌هایی با زهکشی مناسب مانند خاک معمولی باغچه حاوی کمپوست گلدانی، رشد خوب و عملکرد بالایی دارد. این گیاه خاک‌های اسیدی ضعیف و کمی قلیایی را می‌پسندد. تکثیر: تکثیر این گیاه از دو طریق کاشت بذر و قلمه امکانپذیر است: ۱- تکثیر از طریق قلمه برای تکثیر از طریق قلمه، از اوایل تابستان، قلمه‌های ساقه‌ای به طول ۱۰ سانت را با استفاده از یک چاقوی تیز بریده و سپس برگ‌های های پائینی قلمه را جداکنید. انتهای قلمه را در پودر هورمون ریشه زایی فرو ببرید و در گلدانی متوسط حاوی کمپوست بذر و قلمه بکارید و با کیسه پلاستیکی شفاف بپوشانید. گلدان‌ها را در دمای ۲۰-۱۸ درجه تا زمان ریشه دهی که حدوداً یک ماه به طول خواهد انجامید نگاه دارید. پس از ریشه دهی و تشکیل گیاه جدید، کیسه پلاستیکی را بردارید و به طور منظم با کود مایع تغذیه کنید و به پروش و رشد گیاه در نور مناسب و کافی تا اواخر پائیز و اوایل زمستان ادامه دهید. سپس آبیاری را کاهش دهید. آبیاری باید به اندازه‌ای باشد که علائم کم آبی در گیاه ظاهر نشود. دراوایل بهار گیاه جدید را دوباره در گلدانی با اندازه بزرگتر حاوی کمپوست گلدانی بکارید. ممکن است در طول سال، از اوایل تا اواسط تابستان مجبور به تعویض گلدان شوید. البته تا جایی که ممکن است، تا زمان گلدهی گیاه در بهار، این کار را انجام ندهید. ۲- تکثیر از طریق کاشت بذر بذر‌های گل ساعتی بعد از شش ماه انبارداری در دمای صفر تا پنج درجه سانتیگراد، قدرت جوانه زنی یافته و همچنین درصد جوانه‌زنی بذر در این دما افزایش پیدا می‌کند. همچنین اگر ۲۴ ساعت قبل از کاشت بذر‌های گل ساعتی را در آب شناور و خیس کنیم درصد جوانه‌زنی بسیار بالا می‌رود. پیش جوانه‌زنی بذر این گیاه در خاک‌های شنی و لومی و با عمق کاشت دو الی شش سانتیمتر باعث ظهور و خروج بیشترین نهال می‌شود.

منبع: کشتزار