«حفظ منافع ملی روسیه» در هر شرایطی راهبرد روسیه است/ هر زمان شرایط مساعد بوده، منافع خود را به منافع دوستان ترجیح داد/چرا روسیه از تحریم نفتی ایران سودی سرشار خواهد برد/میزان همراهی پوتین به مشوق های ترامپ بستگی خواهد داشت

پایگاه خبری تحلیلی فردا: سیاست های خصمانه آمریکا علیه ایران بعد از روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ تشدید شده است و مهم ترین اقدام ضدایرانی رئیس جمهوری آمریکا نیز خروج از توافق بین‌المللی برجام بود. با توجه به اینکه توافق برجام یک توافق بین المللی زیر نظر شورای امنیت سازمان ملل متحد است، واشنگتن علی رغم مخالفت سازمان ملل متحد و سایر کشورهای عضو برجام به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد و علاوه بر بازگشت تحریم های اولیه، یک سری تحریم های جدید ثانویه را نیز تصویب کرد. همچنین آمریکا در نظر دارد بخش دیگری از تحریم ها را نیز تصویب کند که علاوه بر ممنوعیت مبادلات تجاری ایران با شرکتهای آمریکایی، شامل مبادلات بازرگانی و تجاری سایر کشورها با ایران نیز می شود.

بزرگ ترین استراتژی دونالد ترامپ علیه ایران استفاده ابزاری از مبادلات بازرگانی و تحریم هاست؛ دولت ایالات متحده آمریکا معتقد است با اعمال تحریم ها و محدودیت های اقتصادی و بازرگانی می توان ایران را سر میز مذاکرات نشاند و بر همین اساس «قطع مبادلات تجاری و اقتصادی با دنیای خارج از مرزهای ایران» و «قطع منابع مالی و درآمدهای نفتی» مهم ترین هدف سیاست های ضدایرانی ترامپ است و به همین جهت فشار به اوپک جهت افزایش تولید نفت و تهدید خریداران نفت ایران مثل کره جنوبی، هند و چین مبنی بر عدم خرید نفت ایران یک سیاست دو وجهی است که ترامپ دنبال می کند.

باید توجه داشت که محدود کردن منابع مالی کشور و ایجاد آشوب و اعتراضات مردمی و بالابردن تورم در کشور، موجب معطوف شدن توجه مقامات ایران به حل معضلات داخلی می شود و آمریکایی ها در این فرصت می توانند در حوزه های نفوذ ایران در عراق، سوریه، یمن و لبنان ورود پیدا کرده و اقدامات ضدایرانی انجام دهند.

در چنین وضعیتی فشار آمریکا به عربستان و روسیه و به طور کلی اوپک در جهت افزایش تولید و پایین نگه داشتن قیمت نفت، جهت حفظ منافع شرکای آمریکا در اروپا لازم است و با توجه به وابستگی شدید مقامات عربستان سعودی به سیاست های ضد ایرانی آمریکا، ما شاهد قبول درخواست آمریکا از سوی ملک عبدالله، پادشاه عربستان سعودی در این رابطه هستیم. مثلث در ادامه این تحلیل می نویسد: در خصوص مواضع روسیه نیز باید گفت روسیه به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای تولید کننده نفت و گاز در دنیا نقش مهمی در تامین امنیت و انرژی جهانی دارد؛ با کاهش تولید نفت ایران میزان تولید نفت روسیه افزایش پیدا می کند که این امر در شرایط بحران اقتصادی در روسیه یک فرصت برای صنایع آن کشور محسوب می شود چرا که با افزایش تولید و صادرات نفت، میزان درآمد روسیه افزایش پیدا می کند و این یک فرصت برای روسیه است. در بررسی مواضع سیاسی، امنیتی و اقتصادی دولت روسیه در تحولات منطقه ای و جهانی یک اصل مهم وجود دارد که مقامات روسیه به آن پایبند هستند و آن «حفظ منافع ملی روسیه» در هر شرایطی است.

روس‌ها هیچ گاه در تاریخ روابط سیاسی خود متعهد به تعهدات خود با کشورهای دوست نبودند و هر زمان شرایط ایجاب می کرد منافع ملی خود را بر منافع مشترک با دوستان ترجیح دادند که این امر به صورت متواتر اتفاق افتاده است.

در صورت تحریم نفتی ایران، روسیه سعی خواهد کرد نفت ایران را ارزان تر از قیمت جهانی خریداری و در بازار جهانی به نام نفت روسیه به فروش برساند. در این صورت، علاوه بر افزایش فروش، مابه التفاوت قیمت نفت خریداری شده از ایران با قیمت جهانی آن سود هنگفتی عاید شرکت های روسی خواهد کرد. به همین جهت روسیه زیاد هم از تحریم نفتی ایران ناراحت نیست، بلکه این اتفاق را فرصتی جهت توسعه روسیه از سوی رئیس جمهور این کشور باید در نظر گرفت و این فرصتی است که ترامپ در اختیار ولادیمیر پوتین گذاشته است. به این جهت باید منتظر باشیم و ببینیم که اجلاس مشترک روسیه و آمریکا که قرار است با حضور ترامپ و پوتین انجام شود چه نتایجی را به دنبال خواهد داشت چرا که ترامپ در خصوص مسئله سوریه و ایران با پوتین مذاکره و مشوق هایی را نیز به روسیه از سوی آمریکا ارائه خواهد کرد.

همچنین اینکه پوتین تا چه اندازه با سیاست های آمریکا همراهی خواهد کرد، به نوع و میزان امتیازات ارائه شده از سوی آمریکا بستگی دارد. اما یک اصل مهمی که در سیاست خارجی و استراتژی روابط بین المللی روسیه وجود دارد موضوع منافع حاصله است که از مذاکرات با آمریکا به دست می آید و منافع ایران یا سوریه در سیاست روسیه بعد از منافع آن کشور قرار دارد. به همین جهت نباید بیش از عرف بین المللی روی حمایت روسیه حساب کرد. چون روسیه هر لحظه که منافعش ایجاد کند تغییر مواضع خواهد داد و از این رو لازم است کهمسئولان سیاست خارجی و اقتصادی نسبت به تعهدات روسیه خیلی خوش بین نباشند و بر اساس اتکا به توان ملی و مردم استراتژی مواجهه با تحریم ها را اتخاذ کنند زیرا در صورت وجود اتحاد ملی در داخل، مواجهه با تحریم ها و سیاست های خصمانه آمریکا علیه ایران قابل تحقق خواهد بود.

در نهایت باید به تلاش های مثلث عربی-عبری-غربی علیه ایران توجه داشت. اقدامات این مثلث شوم که به موازات تحریم های آمریکا و خروج شرکت های اروپایی از ایران در حال انجام است، حکایت از تقسیم کار متحدان منطقه ای آمریکا برای هموار کردن مسیر تحریم های گسترده منطقه ای و جهانی علیه ایران دارد. چنان که با ایجاد جبهه دوم تحریم ها، شعاع روابط تجاری ایران با کشورهای مختلف روز به روز محدودتر شود. براین اساس، شرکای منطقه ای آمریکا، نه تنها از ابزارهای تحریمی خود همچون افزایش تولید نفت برای جبران کاهش صادرات نفت ایران بهره خواهند برد، بلکه رایزنی با کشورهای مختلف برای افزایش دامنه تحریم های اقتصادی علیه ایران را نیز دنبال خواهند کرد. اقداماتی که هدف اصلی آنها، توسعه تدریجی تحریم های ضدایرانی و خنثی کردن تلاش های اروپا برای نجات برجام است چرا که همراهی کشورهای مختلف با تحریم های ضد ایرانی، علاوه بر افزایش فشارهای اقتصادی بر ایران، به مشروعیت بخشی تحریم های آمریکا علیه ایران منجر خواهد شد. بنابراین به زعم واشنگتن، خروج آمریکا از برجام تنها به این کشور یا شرکت های اروپایی محدود نخواهد شد، بلکه قطع همکاری اقتصادی تعداد زیادی از کشورهای منطقه ای و جهانی را هدف گیری کرده است به گونه ای که حفظ برجام از سوی اروپا نیز دیگر سودی برای ایران و مردم نداشته باشد.

بنابراین می توان پیش بینی کرد که تعدادی از کشورهای عربی منطقه به ویژه عربستان و امارات به همراه رژیم صهیونیستی به نیابت از آمریکا اقدامات مختلفی را برای رایزنی با کشورهای مختلف جهت گسترش تحریم ها علیه ایران دنبال کنند. همچنان که هفته گذشته امارات و عربستان اعلام کردند که تولید نفت خود را به درخواست آمریکا و برای جبران تحریم نفت ایران افزایش خواهند داد. این روند بیانگر آن است که نباید به موضوع خروج آمریکا از برجام به صورت تک بعدی نگریسته شود، چرا که این کشور سعی دارد با ایجاد جبهه جدیدی از کشورهای مختلف علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، توطنه تحریم ها و به زانو درآوردن ایران را به شکلی جدی دنبال کند؛ توطئه ای که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و طی ۴۰ سال گذشته به طرق دیگر نیز ادامه داشته و دارد. همچنان که انجام کودتا، حمایت از گروه ها و تجزیه طلبان و هشت سال جنگ تحمیلی تنها بخشی از اقدامات ضدایرانی دولت های آمریکا در طول سالهای گذشته بوده اند؛ اقداماتی که در طول زمان و با تغییر دولت ها در آمریکا، تنها روشها و ادبیات آنها براساس شرایط حزبی و زمانی تغییر کرده است.