بانک‌های مرکزی اروپابرای حفظ برجام خدمات بانکی به ایران ارائه دهند

خبرگزاری مهر: اتحادیه اروپا تلاش می‌کند توافق هسته‌ای با ایران را نجات دهد. حال آنکه در برابر تحریم‌های آمریکا، دامنه عملکرد این اتحادیه بسیار محدود است. قانونی که اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریم‌های آمریکا پیش بینی کرده نسخه جدیدی است از قانونی به نام "Blocking Statute" که اتحادیه اروپا سال ۱۹۹۶ در برابر تحریم‌های کوبا توسط آمریکا تصویب کرده بود. در سال ۱۹۹۶ نیز آمریکا سیاست تحریمی خود را علیه کوبا برخلاف میل و بدون همراهی اروپا وضع کرده بود. اروپا با وضع آن قانون، در برابر سیاست آمریکا مقاومت کرد. در آن زمان، رئیس جمهوری وقت آمریکا، بیل کلینتون ناگزیر به عقب‌نشینی شد و شرکت‌های اروپایی را از مجازات معاف کرد. از آن زمان البته مدت زیادی می‌گذرد و این بار موضوع بر سر بیل کلینتون نیست، بلکه سر نخ ماجرا دست دونالد ترامپ است. این پرسش مطرح است آیا اروپا قادر خواهد بود مقابل تحریم‌های امریکا علیه ایران موضعی قدرتمند اتخاذ کند و آیا قوانین مسدودساز اروپا برای حمایت از شرکت‌های اروپایی مقابل تحریم‌های امریکا علیه ایران کارا خواهد بود؟ در همین راستا خبرنگار مهر گفتگویی با «مارک فیتزپاتریک» انجام داده که در ادامه آمده است. فیتزپاتریک مدیر فعلی برنامه خلع سلاح و منع اشاعه موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک (IISS) بوده و سابقه حضور در وزارت خارجه آمریکا در پست معاونت وزیر را دارد. *برخی معتقد هستند قانونی که اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریم‌های آمریکا پیش بینی کرده، در عمل تاثیری بر تحریم‌ها و کاستن فشار ناشی از آن‌ها ندارد و این قانون نسخه جدیدی از قانون "Blocking Statute" است که اتحادیه اروپا سال ۱۹۹۶ در برابر تحریم‌های کوبا توسط آمریکا تصویب کرده بود. کارایی این قانون را در جهت حمایت از ایران در مقابل تحریم‌های امریکا تا چه اندازه می‌دانید؟ مصوبه «قوانین مسدودساز» اتحادیه اروپا نمی‌تواند از ایران در برابر تحریم‌های آمریکا محافظت کند؛ زیرا هر شرکتی که با ایالات متحده تجارت می‌کند، باید بین تجارت با ایران و آمریکا تصمیم بگیرد که آیا تجارت با ایران آنقدری ارزش دارد تا آن‌ها خطر و ریسک این تجارت را بپردازند. با توجه به حجم عظیمی از بازار ایالات متحده، احتمال بیشتری دارد که آن‌ها بازار امریکا را انتخاب کنند. اما شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی که در بازار ایالات متحده حضور ندارند ممکن است تصمیم دیگری بگیرند و بازار ایران را انتخاب کنند که اتحادیه اروپا توسط قانون مسدودساز به آن‌ها کمک خواهد کرد. با این وجود بهتر خواهد بود اگر آن‌ها بتوانند تجارت با ایران را با ارز‌هایی غیر از دلارانجام دهند. همچنین اگر بانک‌های مرکزی اروپا خدمات بانکی مستقیم رابین ایران ایجاد کنند، که اقدام موثری خواهد بود. *درسال ۱۹۹۶ نیز آمریکا سیاست تحریمی خود را علیه کوبا برخلاف میل و بدون همراهی اروپا وضع کرده بود. اروپا با وضع آن قانون، در برابر سیاست آمریکا مقاومت کرد. آیا در حال حاضر نیز اروپا قادر هست مقابل آمریکا چنین مقاومتی داشته باشد؟ این وضعیت در مقایسه با سال ۱۹۹۶ متفاوت است، زیرا تحریم‌های ثانویه از آن زمان به بعد قوی‌تر شده است. علاوه بر این، دولت ترامپ در اجرای تحریم‌ها مصمم تراست. مثلا در مورد کوبا، یادآوری خوبی از ناکارآمدی تحریم‌هایی است که توسط کشور‌های دیگر پشتیبانی نمی‌شود. تحریم آمریکا برای کوبا یک شکست عظیم بوده است. *آزادی عملکرد و انتخاب شرکت‌ها در شمار حقوق بنیادینی است که اتحادیه اروپا نیز تمایلی به محدود کردن این حقوق ندارد. با این وجود اتحادیه اروپا چگونه قادر خواهد بود این شرکت‌ها را ملزم به همکاری با ایران نماید؟ آیا اساسا اتحادیه اروپا می‌تواند چنین مکانیسمی را ایجاد نماید و شرکت‌های اروپایی را ملزم به همکاری با ایران نماید؟ بله، شرکت‌های اروپایی تصمیم خود را در مورد تجارت در مورد ایران می‌گیرند. دولت‌های اروپایی می‌توانند به شرکت‌ها مشاوره و کمک کنند، اما نمی‌توانند آن‌ها را مجبور به انجام تجارت با دولت‌ها کنند.