نکات ایمنی برای جلوگیری از حوادث در هیئات مذهبی

خبرگزاری تسنیم: سید جلال ملکی؛ سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران: همه ساله با فرا رسیدن ماه محرم، مراسم عزاداری و سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در سراسر کشور برگزار می‌شود و به همین منظور از روز‌های قبل، بسیاری از هموطنان اقدام به آماده‌سازی اماکن مذهبی برای پذیرایی از عزاداران می‌کنند. بسیاری از این نقاط مانند مساجد، شبستانها، حسینیه‌ها، مهدیه‌ها و... به دلیل همیشگی و دائمی بودن تا حدی از آمادگی و ایمنی لازم برخوردار هستند، اما از آنجایی که این نقاط، به تنهایی پاسخگوی جمعیت مشتاق عزادار نیستند، تقریباً در تمامی محلات در سراسر کشور، اماکنی تحت عنوان "تکیه" برپا می‌شود که مردم در آن تجمع کرده و به مراسم عزاداری خود می‌پردازند. تکیه‌ها محل‌های موقتی هستند که فقط به همین منظور و در همین چند روزه برپا شده و پس از آن نیز به سرعت جمع‌آوری می‌شوند، غیردائمی و موقتی بودن این تکیه‌ها باعث می‌شود که در بسیاری از آن‌ها ایمنی کمی وجود داشته باشد و با توجه به جمعیت زیادی که در این شب‌ها در این تکایا حاضر می‌شوند از ریسک بالایی برخوردار بوده و یک اشتباه کوچک می‌تواند منجر به یک حادثه بزرگ شود. قطعاً هدف مسئولان و اعضاء محترم هیئت مدیره این اماکن از ایجاد این تکایا، برپایی مراسم مذهبی و خدمت به هموطنان است، اما باید بدانند که رعایت اصول ایمنی در این نقاط بسیار حائز اهمیت بوده و کوچک‌ترین بی‌احتیاطی در این زمینه می‌تواند جان حاضران را به خطر بیندازد. هنوز خاطره تلخ آتش‌سوزی در یکی از مساجد بزرگ تهران که چند سال قبل اتفاق افتاد و در آن تعدادی از هموطنان جان خود را از دست دادند، از یاد نبرده‌ایم و این نشان‌دهنده اهمیت رعایت اصول ایمنی در این اماکن تجمعی است. در همین راستا چند توصیه بسیار مهم و کاربردی ارائه می‌شود که امیدواریم با رعایت این نکات امسال نیز مانند سال‌های گذشته، تمام اماکن مذهبی و تکایا مراسم خود را بدون حادثه به پایان ببرند: همه ساله پیش از آغاز این ایام، جلسه‌ای از طرف اداره تبلیغات اسلامی برگزار و از تمام مسئولان هیئت‌ها و تکایای ثبت شده برای هماهنگی دعوت به عمل می‌آید، حضور دراین مراسم و همکاری و تعامل با مسئولان می‌تواند تأثیر خوبی در برگزاری هرچه بهتر مراسم داشته باشد. هیئت مدیره‌ها نقش بسیار مهمی در تأمین ایمنی این اماکن دارند، بهتر است جوانانی از اعضای همان هیئت انتخاب کرده و آن‌ها را به عنوان مسئول ایمنی آن مکان منصوب کنند. تمامی مسئولان و خدمه اماکن مذهبی باید آموزش‌های ایمنی لازم را دیده باشند و به همین منظور می‌توانند به نزدیکترین ایستگاه آتش‌نشانی مراجعه کنند. خاموش‌کننده‌ها در این ایام باید در دسترس بوده و همگان طرز استفاده از آن را بدانند. استقرار بنا‌های تجمعی درهمه موارد باید به گونه‌ای باشد که در‌های ورود و خروج آن، دست کم به یک راه اصلی و مستقیم باز شود. مسیر‌های خروجی باید ظرفیت کافی برای تخلیه همزمان کلیه حاضران را داشته باشد. برای حاضران حتماً مسیر‌های خروج اضطراری غیر از مسیر‌های ورود و خروج اصلی در نظر گرفته شود. برای بانوان، افراد سالخورده، ناتوان و کودکان، محل مناسبی در نزدیک‌ترین نقطه به در اصلی تعبیه شده و به تعداد کافی مسیر خروجی داشته باشد. در اماکن تجمعی به ازای ۵۰ تا ۳۰۰ نفر دو در خروجی، از ۳۰۰ تا یک هزار نفر سه در و بیش از هزار نفر حداقل چهار مسیر خروجی وجود داشته باشد، این در‌ها باید در تمام زوایای سالن‌ها و شبستان‌ها وجود داشته باشد و به فضای آزاد و راه‌های دیگر منتهی شود، نباید این مسیر‌ها به نقاط بن‌بست گونه که راه خروجی ندارد، منتهی شوند. در این شب‌ها و در طول برگزاری مراسم، تمام در‌ها و مسیر‌های تردد باید باز بوده و از قفل کردن آن‌ها خودداری شود. ترجیحاً در‌ها شیشه خور نبوده و دارای ترمز در باشد که از بسته شدن محکم و شکستن شیشه‌ها جلوگیری شود. ایمنی وضعیت فیزیکی و استقامتی تکایا و اماکن موقتی بسیار حایز اهمیت است، این نقاط باید به گونه‌ای ساخته و مهار شوند که با وزش باد و طوفان تخریب نشده و حادثه ساز نشوند. سیم کشی‌های برق به ویژه در تکایا از پتانسیل بسیار بالایی برای حادثه‌ساز شدن برخوردار است که باید دقت خاصی به آن اعمال شود. حتماً فردی تحت عنوان مسئول تأسیسات و برق انتخاب شده و هرشب پیش از آغاز مراسم، تمام تجهیزات و به ویژه تجهیزات برقی را بازدید کرده و از سلامت آن‌ها اطمینان حاصل کند. رعایت فاصله مناسب بین سیم‌های برق، اتصالات و ادوات برقی از مواد قابل اشتعال مانند پارچه‌های سیاهی، فرش، پرده، پرچم و... ضروری است. استفاده از لامپ‌های ولتاژ بالا در تکایا خطرناک است، این لامپ‌ها حرارت زیادی تولید کرده و در صورت مجاورت با مواد قابل اشتعال می‌تواند باعث آتش‌سوزی شود. پارچه‌های برزنتی که به عنوان پوشش اصلی تمام تکایا استفاده می‌شود از جنس مواد نفتی و بسیار قابل اشتعال است که نباید هیچ وسیله شعله‌دار و پرحرارتی در نزدیکی آن باشد. برای جلوگیری از سقوط لامپ‌ها حتماً از حباب و توری فلزی استفاده شود. وجود فیوز استاندارد و مناسب ضامن کارکرد ایده‌آل تجهیزات برقی است، حتماَ در سیم‌کشی‌ها از فیوز مناسب استفاده شده و از به کاربردن فیوز‌های تقویت شده و دستکاری شده خودداری شود. استفاده از سه‌راهی و چندراهی برای استفاده از وسایل برقی بیشتر ممنوع است و برای هر وسیله، یک پریز مجزا در نظر بگیرید و اخذ انشعاب متعدد از پریز‌های برق خطرناک است. به هنگام تقسیم برق، از ترمینال‌های سرامیکی غیر قابل اشتعال استاندارد استفاده شود. از سیم‌های استاندارد و متناسب با برق مصرفی وسیله استفاده شود و از به کاربردن سیم‌های نامناسب و کوتاه که با چسب برق به هم وصل شده خودداری کنید. از چرخاندن منقل روشن یا آب جوش و چای در زمان عزاداری و به ویژه زمان خاموش بودن چراغ‌ها خودداری کنید. اجازه استعمال دخانیات یا روشن کردن کبریت و فندک را به کسی ندهید. افرادی را مسئول نظارت بر محوطه بیرونی تکایا کنید که از نشستن افراد غریبه در کنار چادر‌های برزنتی هیئات جلوگیری کنند. اگر قصد استفاده از وسایل گرمایشی را دارید از انواع استاندارد آن استفاده کنید واگر از بخاری‌های سال‌های قبل استفاده می‌کنید از سلامت آن‌ها اطمینان حاصل کنید. استفاده از بخاری شعله‌دار در محیط‌های بسته و بدون راه ورودی هوا ممنوع است. اگر از بخاری‌های نفتی استفاده می‌کنید، همواره قبل از آغاز مراسم و زمانیکه خاموش هستند مخزن نفت آن‌ها را پر کنید. از بخاری‌های کارگاهی، ذغالی، بدون دودکش و شعله باز هرگز استفاده نکنید. از قرار دادن بخاری‌ها بر روی فرش و موکت خودداری کرده و حتماً زیر آن‌ها سینی یا شیء غیرقابل اشتعال قرار دهید. در اخذ انشعاب از لوله‌کشی گاز، حتماً از شیلنگ‌های فشارقوی و مخصوص گاز و بسته‌های مناسب استفاده شود. پس از نصب بخاری‌های گازی برای اطمینان از عدم نشت گاز، محل بست‌ها و اتصالات را با محلول آب و کف تست کنید. قبل از نصب بخاریها، از باز بودن مسیر دودکش‌های داخل دیوار اطمینان حاصل کنید. درانت‌های دودکش‌ها و روی بام، حتماً کلاهک H. نصب شود. شیلنگ‌های گاز، زیر دست و پا و محل تردد افراد نباشد و از کنار دیوار‌ها یا محل امن عبور کند. از عبور دادن دودکش‌ها از کنار مواد قابل اشتعال به ویژه پارچه‌های برزنتی خودداری شده و از مسیر‌های غیرقابل اشتعال مانند دیوار عبور داده شود. فاصله ایمن بین وسایل برقی و گرمایشی و مواد قابل اشتعال که حداقل یک متر است رعایت شود. آشپزخانه در فضایی خارج از محیط اصلی تکایا مستقر شده و مسیر‌های خروجی مناسبی برای آن درنظر گرفته شود. در آشپزخانه‌ها حتماً شیلنگ آب وجود دارد، اما به تعداد لازم و کافی خاموش کننده‌های دستی نیز وجود داشته باشد و افراد طرز کار با آن را بدانند. از ورود افراد غیرمسئول و به ویژه کودکان به داخل آشپزخانه خودداری شود. هرگز ظروف مایعات قابل اشتعال و سیلندر‌های گاز را داخل آشپزخانه نگهداری نکنید و درصورت نیاز به نگهداری این وسایل، آن‌ها را در انباری خارج از آشپزخانه قرار دهید و همیشه به اندازه مورد نیاز وارد آشپزخانه کنید. قفسه بندی درانبار یاآشپزخانه به گونه‌ای باشد که تحمل وزن بار وارده را داشته باشد. اگر شب‌ها فرد یا افرادی داخل تکایا می‌خوابند، از وسایل گرمایشی بدون شعله استفاده شود و در‌ها را از بیرون قفل نکنید. در روز عاشورا در مقابل بعضی اماکن مراسم خیمه‌سوزان برپا می‌شود که مردم زیادی نیز در اطراف آن تجمع می‌کنند، حتماً باید فاصله ایمن رعایت شده و با نوار خطر حریم ایمن را مشخص کنند، ضمناً چندین دستگاه خاموش‌کننده و شیلنگ آب نیز در محل حاضر باشد. وجود شبکه‌های آب وسیستم‌های اعلام حریق در مساجد و حسینیه‌ها بسیار مهم است.. در صورت بروز هرگونه حادثه یا آتش‌سوزی خونسردی خود را حفظ کرده و ضمن کمک به تخلیه سریع حاضران، به ویژه افراد سالخورده، بانوان و کودکان بلافاصله مراتب را به سامانه ۱۲۵ سازمان آتش‌نشانی اطلاع دهند. در بسیاری از هیئات و تکایا حیواناتی نظیر گاو، گوسفند و حتی شتر برای قربانی کردن نگهداری می‌کنند، بهتر است این حیوانات خارج از شهر نگهداری شده و فقط در زمان لازم به محل منتقل شوند، ضمن اینکه کاملاً باید مهار بوده و بسته شوند، در گذشته مواردی از گریختن این حیوانات و آسیب زدن به شهروندان و عزاداران وجود داشته است. سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران، امسال نیز مانند سال‌های گذشته، در آستانه این ایام پرفضیلت از تمام اماکن مذهبی شامل، مساجد، شبستانها، حسینیه‌ها، تکایا و هیئات و به ویژه تجهیزات ایمنی آن‌ها بازدید به عمل آورده و ضمن ارائه توصیه‌های ایمنی لازم، درصورت نیاز نسبت به شارژ خاموش کننده‌های آنان که غالباً در سال‌های گذشته توسط همین سازمان و بصورت رایگان به آنان اهداء شده اقدام می‌کند. اگر به هر دلیلی مسجد یا تکیه‌ای مورد بازدید کارشناسان این سازمان قرار نگرفته است، مسئولان آن مکان می‌توانند با مراجعه به نزدیک‌ترین ایستگاه آتش‌نشانی تقاضای کارشناس کنند تا بازدید از آن محل بدون هزینه صورت پذیرد. در پایان ضمن عرض تسلیت به مناسبت فرارسیدن ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و آرزوی قبولی طاعات و عبادات همه هموطنان گرامی اعلام می‌کنم که در این ایام علاوه بر اینکه تمام ایستگاه‌های آتش‌نشانی در سطح شهر تهران در آماده باش کامل به سر می‌برند. در شب‌ها و روز‌های پایانی، استقرار‌هایی به منظور ارائه خدمات بهتر و تامین ایمنی عزاداران گرامی توسط اکیپ‌های عملیاتی آتش‌نشانی در قالب تیم‌های موتورسوار و خودرو‌های منبع‌دار در جوار شبستانها، مهدیه‌ها و حسینیه‌های بزرگ تهران و نقاط پرتردد انجام خواهد شد که بر اوضاع ایمنی محدوده تحت پوشش خود نظارت خواهند داشت که از هموطنان گرامی توقع داریم مانند همیشه با ما همکاری لازم را داشته باشند همچنین از تمام هموطنان و عزاداران گرامی تقاضا داریم که در این ایام، آتش‌نشانان را نیز از دعای خیر خود بی‌بهره نگذارند.