اف ۳۵ می‌خواهی یا اس ۴۰۰؟

خبرگزاری تسنیم: ستون نویس‌های روزنامه‌های ترکیه که در زبان ترکیه از آنان به عنوان «گوشه نویس» یاد می‌شود، نقش مهمی در هدایت افکار عمومی ترکیه و بالا رفتن میزان محبوبیت و فروش روزنامه‌های این کشور دارند. تسنیم هر هفته دو بار، گزیده­‌هایی از مهم­ترین ستون‌های روزنامه‌های ترکیه را به خوانندگان خود ارائه می‌دهد.

دیدار اردوغان و رهبران احزاب درمجلس

عبدالقادر سَلوی/ روزنامه حریت

از تورگوت اوزال تا سلیمان دمیرل، از احمد نجدت سزر تا عبدالله گل، همیشه پس از پایان تعطیلات تابستانی و در افتتاح نخستین جلسه پاییزه مجلس، شاهد سخنرانی چندین رئیس جمهور ترکیه بوده‌ام، اما دیروز نشست متفاوتی بود و این بار اردوغان در مجلس نه در مقام یک رئیس جمهور تشریفاتی بلکه در مقام رئیس نهاد اجرایی کشور صحبت کرد. رئیس‌جمهور پیش‌تر در ترکیه دارای یک مقام نمادین و پروتوکولی بود، اما حالا اردوغان صاحب مقامی است که تمام اختیارات و مسئولیت‌های قوه مجریه را در بر می‌گیرد.

آرایش مجلس و چیدمان صندلی‌ها هم بر اساس سیستم جدید سیاسی تغییر کرده است. تا سال گذشته همواره شاهد آن بودیم که هیئت دولت پس از ورود به مجلس در مکان مخصوص خود در گوشه‌ای از مجلس می‌نشستند، اما این مکان‌ها را برداشته شده و وزرا به همراه معاون رئیس‌جمهور و ژنرال‌های دعوت شده، ناچار شدند در بالکن نظاره‌گر نشست افتتاحیه و سخنرانی اردوغان باشند.

دیروز و پس از پایان سخنرانی اردوغان، پشت جایگاه رئیس مجلس و در یک اتاق ویژه، نشستی برای دیدار سران احزاب با رئیس‌جمهور ترتیب داده شد. البته حزب دموکراتیک خلق‌ها (HDP) به این نشست دعوت نشد و کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق هم دعوت مذکور را به بهانه برخی کار‌های خود رد کرد و به دیدار اردوغان نیامد.

در مقابل، افرادی همچون دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی، مصطفی دستیجی رهبر حزب وحدت بزرگ و دو تن از اعضای برجسته حزب خوب به این دیدار آمدند و در کنار اردوغان نشسته و به صرف چایی و صحبت پرداختند.

رفتار حزب خوب نشان داد که می‌خواهد در قد و قامت یک حزب مخالف جدی برخورد کند و اینگونه نیست که هیچگاه نخواهد با رهبر حزب حاکم زیر یک سقف بنشیند. اردوغان و باغچلی پس از این دیدار کوتاه با هم قدم زدند و در مورد ائتلاف جمهور برای انتخابات شهرداری‌ها صحبت کردند و قرار است به زودی دیدار مهم و دو نفره بین آن‌ها صورت بگیرد و به شکل مفصل در این مورد صحبت کنند.

اخبار گازدار رسانه‌های ترکیه

ییلماز اوزدیل/ روزنامه سوزجو

در یکی دو هفته اخیر در بسیاری از استان‌ها و شهرستان‌های ترکیه نه تنها روز جشن گازی، بلکه مراسم هفتگی جشن گاز برگزار شده است! به این معنی که تاکنون برخی از شهر‌های ترکیه از نعمت گاز لوله‌کشی بی‌بهره بودند و حالا امکانات به آنجا‌ها هم رسیده و در میادین بسیاری از شهرها، مطابق معمول پروتوکول و تشریفات لازم برای برگزاری جشن گاز و فشردن دکمه رسیدن گاز به این شهرها، با حضور استاندار، فرماندار، روسای‌دانشگاه‌ها، نظامیان و شهروندان، برگزار شده و رسانه‌های دولتی همچون خبرگزاری آناتولی و شبکه رادیو تلویزیونی تی آر تی به طور مداوم با استفاده از کلمه قلمبه سلمبه مژده به شهروندان این خبر را برجسته کردند.

در شهر‌های بسیاری نظیر ریزه آدیامان، تییلوی سرت، برخی روستا‌های بورسا، برخی شهر‌های قونیه و چندین نقطه دیگر، این جشن تشریفاتی برگزار شده و همچنان که گفتم رسانه‌های دولتی این خبر را با سُرنا و کُرنا به اطلاع مردم می‌رسانند.

از دیگر سو در چندین شهر ترکیه همچون آدانا، موش، ساکاریا و بسیاری جا‌های دیگر، اخبار خوشحال کننده‌ای در مورد کشف میادین گازی به گوش رسیده و باز هم رسانه‌های دولتی با کرنا و سرنا در صحنه حاضر شده و عبارت مژده به شهروندان تکرار شده است.

اما همین دیروز برای سومین بار نرخ گاز در کشور بالا رفت و برای سومین بار در سال جاری میلادی گاز گران شد. تمام رسانه‌های دولتی سکوت کردند و چیزی نگفتند و رویترز این خبر را به اطلاع مردم ترکیه رساند. در همین حال برق هم گران شد و جالب اینجاست که بازهم رسانه‌های دولتی سکوت کردند و این بار بلومبرگ این خبر را به اطلاع مردم کشورمان رساند.

امپراتوری عثمانی و آفریقای جنوبی

حسن تغلی/ روزنامه ینی شفق

آفریقای جنوبی هزاران کیلومتر دورتر از ترکیه قرار دارد. آفریقای جنوبی جایی است که می‌توان گفت: هم آفریقاست و هم آفریقا نیست. جایی که در آن به ویژه در شهر‌های مدرنی همچون ژوهانسبورگ و کیپ تاون، می‌توان در آنِ واحد، هم تصاویری از دنیای مدرن و تصاویری از شهر‌های پیشرفته مانند شهر‌های اروپایی را دید و هم تصاویر سنتی دنیای آفریقایی را.

آفریقا در حال حاضر برای ترک‌ها شناخته شده است و ترکیه قصد دارد به ویژه در شرایطی که دچار گرفتاری‌های اقتصادی شده مشکلات خود را با تعامل و تقویت روابط اقتصادی با این کشور‌ها حل کند.

سلطان عبدالعزیز پادشاه عثمانی کسی بود که خیلی زود به اهمیت آفریقای جنوبی پی برد و یکی از عالمان اسلامی اهل ارزروم به نام ابوبکر افندی را به نمایندگی از خود به آفریقای جنوبی فرستاد تا در آنجا به اشاعه فرهنگ اسلامی مشغول شود.

او در کیپ تاون در حوزه‌هایی همچون حقوق، زبان، ادبیات و معارف دینی، ده‌ها شاگرد تربیت کرد. او هیچگاه به سرزمین مادری‌اش بازنگشت و در همان شهر کیپ تاون درگذشت و پیکرش بر فراز تپه‌ای که ناظر بر اقیانوس اطلس است، به خاک سپرده شد.

هنوز هم از زبان مسلمانان آفریقای جنوبی می‌توانید به این واقعیت پی ببرید که ابوبکر افندی چه احترام و جایگاهی دارد. او صد‌ها مشکل حقوقی بین مسلمین را در آن دوران حل کرده و چندین مسجد و مدرسه دینی بنا کرده است.

از بین همه کشور‌های آفریقایی، این آفریقای جنوبی است که از لحاظ اقتصادی اهمیت بیشتری دارد. اگر ترکیه بتواند در این کشور مهم، دست به فعالیت اقتصادی بزند، می‌تواند بزرگترین بازار‌ها را برای صادرات کالا‌های خود در بخش منسوجات و دیگر بخش‌ها فراهم کند.

علاوه بر این، موقعیت آفریقای جنوبی به گونه‌ای است که می‌تواند دروازه‌های موزامبیک، نامیبیا، زیمباوه و بوتسوانا را هم به روی ما بگشاید و بزرگترین مشکل آفریقای جنوبی که همانا بیکاری جوانان این کشور است به دست پیمانکاران و تولیدکنندگان ترکیه‌ای حل شود. به عبارت دیگر در شرایط کنونی هم برای ما یک ابوبکر افندی دیگر لازم است.

اف ۳۵ می‌خواهی یا اس ۴۰۰؟

متین منیر/ پایگاه اینترنتی تحلیلی خبری تی ۲۴

ترکیه از یک طرف می‌خواهد هواپیمای جنگنده پیشرفته اف ۳۵ را از آمریکا خریداری کند و از دیگر سو به دنبال آن است تا سامانه موشکی ویژه‌ای را از روسیه بخرد که اس ۴۰۰ نام دارد و اتفاقاً به شکل اختصاصی برای سرنگون کردن اف ۳۵ ساخته شده است!

چنین تصمیمی چه قدر منطقی است؟ به نظر من اصلاً منطقی نیست. کنگره آمریکا فعلاً این پرونده را متوقف کرده و اگر واقعاً ترکیه بر مسئله اس ۴۰۰ اصرار کند و موشک‌های روسی را خریداری کرده و آن‌ها را به داخل خاک خود منتقل کند، هواپیما‌های اف ۳۵ هیچگاه به سرزمین آناتولی فرستاده نخواهند شد.

اف ۳۵ هواپیمای پیشرفته نسل جدید متعلق به کشور‌های ناتو است و ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو در تولید این پروژه شرکت کرده و برخی از قطعات آن را نیز تولید کرده و در عین حال خلبانان ویژه این هواپیما مدتهاست از ترکیه به آریزونا رفته و تحت آموزش قرار گرفته‌اند.

در چنین شرایطی اصرار بر خرید اس ۴۰۰ منطقی نیست و در صورت تداوم این مسیر، آمریکایی‌ها اف ۳۵ را به ترکیه نخواهند داد. ترکیه تنها کشوری است که در عین حال خواهان اف ۳۵ و اس ۴۰۰ است و هیچ کشور دیگری به دنبال چنین چیزی نیست و این نشان می‌دهد که این دو پدیده نظامی با هم منطبق نیستند.