آیا انتخابات میاندوره‌ای کنگره دست و پای ترامپ در قبال ایران را می‌بندد؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم ، وقتی انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا آغاز شد شاید هیچ کس تصور آن را هم نمی کرد که سرانجام مردی غرغرو، تاجر پیشه، و سنت شکن مستاجر چهار سال کاخ سفید شود. فردی که در 20 ژانویه 2017 به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور ایالات متحده سوگند یاد کرد، شاید نخستین رئیس جمهور ناهمگون آمریکا با جامعه، و افکار عمومی این کشور است که این روزها تصویر او را در پشت میز چوبی معروف اتاق بیضی شکل می بینیم. او تلفن میز خود را برمی دارد و به شیوه ای دور از نزاکت دیپلماتیک، و بی ادبانه با مقام های کشورهایی صحبت می‌کند که سیاستمداران دو حزب آمریکا سالهاست با آنها به عنوان همپیمانان استراتژیک کشورشان صحبت کرده اند. او این روزها با امضای اوراق کاغذهایی و نشان دادن آنها به دوربین، آن چهره گستاخانه سیاست سلطه طلب آمریکا را به جهانیان نشان می دهد سیاستی که دیگران لعاب دموکراتیک به آن داده بودند. ترامپ از پدری آلمانی و از مادری بریتانیایی (اسکاتلندی تبار) زاده شده و اگر بخواهیم شخصیت او را تحلیل کنیم نژادپرستی را از پدر و غرور و رفتارهای موذیانه را از نژاد مادری به ارث برده است.

همه اینها در کنار دیگر تصاویر آزار دهنده، تاوانی است که سیاست‌بازان آمریکایی این روزها ،به سبب دور کردن شهروندانشان از دغدغه های سیاسی واقعی و وارد کردن آنها به روزمرگی، می پردازند.

اکنون ترامپ، آمریکا، سیاستمداران کهنه کار این کشور، و جهانیان در انتظار رخداد دیگری هستند و آن انتخابات میان دوره ای کنگره آمریکاست.

نبرد فیل‌ها و خرها در میانه راه

انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا هر چهار سال یکبار و دو سال پس از انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود. به همین دلیل روزسه‌شنبه 6 نوامبر (15 آبان‌ماه) روزی سرنوشت‌ساز برای دو حزب اصلی ایالات متحده بشمار می رود. کنگره کنونی 115 اُمین کنگره آمریکاست که اکثریت هر دو مجلس در اختیار جمهوریخواهان است. در مجلس سنا 51 نماینده جمهوریخواه و 47 نماینده دموکرات و دو نماینده نیز مستقل وجود دارد که البته مستقل ها به دموکراتها نزدیکترند. در مجلس نمایندگان نیز 241 نماینده جمهوریخواه و 194 نماینده دموکرات وجود دارد. در این انتخابات، تمامی 435 کرسی مجلس نمایندگان که دوره‌ای دو ساله دارند، و بیش از یک سوم (35) اعضای سنای آمریکا به رای گذاشته می شود. البته طول دوره تمامی 100 عضو مجلس سنا 6 ساله است که هر دو سال یکبار انتخاباتی برای تعیین سرنوشت یک‌سوم آن‌ها برگزار می‌شود.

برای در اختیار گرفتن اکثریت و کنترل سنا 51 کرسی لازم است و همچنین برای کنترل بر مجلس نمایندگان، یک حزب نیاز به 218 کرسی دارد. همزمان با انتخابات میاندوره ای کنگره، انتخابات فرمانداری‌ها و شهرداری ها و همچنین قانون‌گذاران ایالتی نیز برگزار می‌شود اما آنچه در این مقوله می خواهیم در باره آن صحبت کنیم تغییرات در کنگره است.

جمهوریخواهان امید دارند بتوانند با همه مشکلاتی که با رئیس جمهورشان دارد این انتخابات را ببرند تا بتوانند برنامه های حزبی خود را هم در مجلس نمایندگان و هم در سنا دنبال کنند اما از سوی دیگر دموکراتها در تلاش هستند تا با استفاده از سرخوردگی که در بین برخی طیف‌ها در آمریکا به خاطر نگاه ترامپ به مقوله قدرت و رفتارهای او در صحنه های داخلی و بین المللی بوجود آمده، این نبرد را از آن خود کنند.

چشم انداز انتخابات و تاثیر آن بر تصمیمات سیاسی

مسلما هر انتخاباتی حتی در سطحی بسیار محدود و محلی تبعاتی در سیاست کلی کشور دارد. اما انتخابات میاندوره ای آن هم در سطح کنگره آرایش و تصمیمات سیاسی در آمریکا را تابع خود، خواهد کرد و به این دلیل است که هر دو حزب با حساسیت زیاد آن را دنبال می کنند.

با وجودی که در دو سال گذشته اکثریت جمهوریخواه در کنگره نیز از حمایت برنامه ها و سیاست های ترامپ اکراه داشتند و آن را با بی رغبتی تائید و پشتیبانی می کردند اما بر هم خوردن این ترکیب می تواند مشکلات بسیاری را برای رئیس جمهور و از جمله خود جمهوری‌خواهان به بار آورد. جمهوریخواهان از آن بیم دارند که با واگذار کردن نتایج انتخاباتی، تحقق وعده‌های انتخاباتی رئیس‌جمهور عملی نشود و این امر می تواند در دور بعد این حزب را با بحران مشروعیت رو به رو سازد. لذا با این اوضاع حفظ وضع کنونی در کنگره یعنی کنگره با اکثریتی جمهوریخواه، می تواند کار رئیس جمهور این کشور را در پیاده کرده برنامه ها آسان تر کند اما در صورتی که این ترکیب بر هم بخورد و اکثریت به دست دموکرات‌ها بیافتد ترامپ نه تنها برای پیاده کردن برنامه های خود در دو سال باقیمانده چالش های بسیاری خواهد داشت بلکه ممکن است با اقدامات بی سابقه ای نیز مواجه شود.

شاید در نگاه اول چنین به نظر برسد که چالش هایی برای دولت ترامپ پس از این انتخابات بوجود خواهد آمد؛ ممکن است عنوان شود که کنگره با اکثریت دموکرات ها، مانعی در برابر سیاست های سلبی ترامپ در قبال دستاوردهای دولت سابق آمریکا خواهد بود. برخی دیگر ممکن است اینگونه عنوان کنند که ترامپ از ترس اینکه سیاست های ضد مهاجرتی او مورد قبول دموکرات‌ها نیست از تغییر ترکیب کنگره بیم دارد، اما آنچه برای دولت کنونی آمریکا، کابوس تلقی می شود برنامه دموکرات ها در صورت پیروزی در انتخابات، برای استیضاح ( Impeachment ) رئیس جمهور است.

استیضاح هر مقام رسمی در آمریکا از دو طریق قابل طرح است. نخست ممکن است دیوان عالی فدرال علیه آن مقام اعلام جرم کند و از کنگره بخواهد که فرد مزبور را به دلیل ارتکاب عمل مجرمانه استیضاح نماید. دوم، کنگره خود رأساً وارد عمل ‌شود و علیه یک مقام دولت اعلام جرم نماید . در هر دو حالت ابتدا باید موضوع استیضاح به تصویب اکثریت مجلس نمایندگان برسد، سپس آنها از مجلس سنا درخواست می‌کنند دادگاه تشکیل داده و متهم را محاکمه نماید. در چنین صورتی مجلس سنا به یک دادگاه تبدیل می‌شود و سناتورها هر یک نقش دادستان را ایفا می‌کنند. در این جلسات رئیس دیوان عالی فدرال به اداره دادگاه می‌پردازد و متهم نیز باید در مقابل اتهامات از خود دفاع کند. پس از شنیدن دفاعیات، رای گیری انجام می شود و اگر اکثریت سناتورها رای به مجرمیت بدهند، مقام دولتی از کار برکنار می شود.

پس با این وجود استیضاح رئیس جمهور در صورت عملی شدن یک روند دو مرحله ای خواهد بود، که باید از مجلس نمایندگان شروع شود و به جریان افتادن آن به رأی اکثریت (نصف به علاوه یک) نمایندگان حاضر و رأی دهنده نیاز دارد. در صورت کسب این رأی، محاکمه در سنا برگزار خواهد شد. در این مرحله رأی دو سوم نمایندگان سنا برای برکناری رئیس جمهور لازم است.

حال که دموکرات‌ها هنوز بر دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اعتقاد دارند و هنوز به بسیاری از پرسش‌ها در باره این دخالت و ارتباط همراهان ترامپ با مقام های روسیه پاسخ داده نشده لذا این موضوع در کنار رسوایی های اخلاقی ترامپ هنوز برای دموکرات ها قابل هضم نیست که چگونه رئیس جمهوری با این سابقه از سوی کنگره مورد سوال قرار نگرفته است. هیلاری کلینتون رقیب ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری قبلی معتقد است در صورت موفقیت دموکرات ها در انتخابات، با برنامه و دستورکار دقیق باید در خصوص استیضاح ترامپ تصمیم گرفت و این زنگ هشداری برای ترامپ و «دارو دسته نیویورکی‌ها» است.

تاثیرات فرامرزی

این دوره از انتخابات میاندوره ای کنگره هم مانند دوره های گذشته تاثیرات فرامرزی دارد و شاید بتوان گفت که این دوره تاثیرات بیشتری بین همپیمانان و همچنین دولت هایی دارد که آمریکا با آنها دشمنی دارد.

اواخر شهریور ماه بود که رئیس جمهور آمریکا در توییتی پکن را متهم کرد، رای‌دهندگان آمریکایی را که از ریاست جمهوری وی حمایت می‌کنند، هدف قرار داده است تا رای‌شان تغییر کند. این را می‌توان آغازی بر توجه به تاثیرات بین المللی این انتخابات تلقی کرد. گرچه برخی در داخل بر این باورند که ترامپ در صدد است تا با این اتهامات دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری را تحت الشعاع قرار دهد اما اگر نیک بنگریم چین نیز مانند روسیه انگیزه هایی برای این دخالت دارد. شاید مسکو منافع خود را در حفظ وضعیت کنونی کنگره آمریکا و حفظ ترامپ ببیند، اما پکن به لحاظ جنگ اقتصادی که ترامپ با آن آغاز کرده از تغییر در ترکیب کنگره و در نهایت فشار بر ترامپ مسرور خواهد شد. ادبیات وزارت خارجه چین در پاسخ به اتهام ترامپ مؤید این ادعاست.

پکن در پاسخ به اتهامات رئیس جمهور آمریکا، متقابلا دو اتهام به ترامپ وارد کرد و این نشان از عمق اختلافات دو کشور دارد. وزارت خارجه چین در پاسخ گفت : «هرکسی که کمی دانش درباره دیپلماسی چین دارد، می‌داند که ما در مسائل داخلی دیگر کشورها مداخله نمی‌کنیم». وزارت خارجه چین همچنین اضافه کرد: «ما نمی‌خواهیم دیگران در سیاست داخلی ما مداخله کنند و خودمان در سیاست داخلی دیگران دخالت نمی‌کنیم». گرچه برخی کارشناسان بر این باورند که ترامپ با تغییر فاز دشمنی آمریکا با چین از «فاز امنیتی» به «فاز اقتصادی» بیشترین خدمت را به پکن کرد چرا که چینی ها از امتیازی دهی در جبهه اقتصادی بیش از حوزه امنیتی راضی ترند اما دو اتهام «بی سوادی» ترامپ و دخالت آمریکا در امور داخلی چین نشان از این دارد که چین برای تغییر ترکیب کنگره آمریکا به ضرر ترامپ بی انگیزه نیست.

دموکرات ها وارد گود می شوند

هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری 2016، اعلام کرد که نسبت به موفقیت دموکرات ها در انتخابات این دوره خوش‌بین است اما بدون مشارکت مردم در انتخابات، این امر به سختی محقق می شود. به همین دلیل وی از شهروندان کشورش خواست در انتخابات شرکت کنند تا از این طریق بتوانند به گفته وی به «تمایلات استبدادی دولت ترامپ پایان دهند.» به گزارش پایگاه اینترنتی هیل، خانم کلینتون در مصاحبه با شبکه «ام اس ان بی سی» هشدار داد اگر دولت ترامپ بدون هیچ کنترلی رها شود باید منتظر پیامدهای منفی آن برای آمریکا بود. کلینتون گفت: «اگر ما اهمیت انتخابات میان دوره ای را نادیده بگیریم، شاهد تخریب و نابودی نهادهای مهم کشور با عواقب بسیار شدید خواهیم بود.»

این اظهارات نشان می دهد که اولاً دموکرات‌ها به پیروزی خود در انتخابات میاندوره‌ای به خصوص برای بدست گرفتن مجلس نمایندگان بسیار امیدوارند ثانیا آنها بر آن هستند تا برای رسیدن به این مهم از تمامی ابزارهای ممکن انتخاباتی بهره ببرند.

بدون شک دموکرات ها طرفندهای انتخاباتی دو حزب را در طول چند دهه گذشته به خوبی مطالعه کرده اند و مطمئن هستند که پس از ظهور پدیده‌ای به نام ماهواره و امروز اینترنت آنها باید از ابزارهای جدیدتری نیز بهره ببرند. آنها تاثیر فریاد شادی جوانان آمریکایی از مشاهده «رقص ارواح» جکسون دهه ماهواره ها بر گزینش آمریکایی را به هیچ وجه فراموش نکرده اند و از سرنوشتی که برای آمریکایی ها از زمان مرلین مونرو تا حمایت اوپرا وینفری از اوباما رقم خورد هم به خوبی آگاه هستند.

به همین دلیل تیلور سویفت، خواننده آمال نسل جوان آمریکا، بر روی شبکه های تلویویزنی و ماهواره‌ای ظاهر می شود و بلافاصله حمایت خود را از دموکرات ها در انتخابات آتی اعلام می کند. موضوعی که به مذاق دونالد خوشگل پسند، خوش نمی آید و او نیز سعی می‌کند با گفتن این جمله که «پس از حمایت تیلور از دموکراتها 25 درصد از علاقه خودم را به آوازهای ایشان از دستم دادم» واکنش نشان دهد.

با این وجود هنوز نزدیک به یکماه به این انتخابات مانده اما برآوردها و نظر سنجی‌ها تاکنون نشان از پیروزی دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان دارد.

منبع: advisorperspectives

اما باید دید که آیا این نظرسنجی در یک ماه باقیمانده دوام خواهد آورد یا خیر. باید نشست و منتظر ماند.

ایران، نقطه چسب‌دار سیاست خارجی آمریکا

پس از تلاش های چند ماه گذشته دولت ترامپ برای نزدیکی به کره شمالی، حال وضعیت ایران در انتخابات پیش رو به راحتی قابل تحلیل است. برخی تغییر در آینده را به نفع ایران می‌دانند و بر این باورند که کنگره با ترکیب دموکرات‌ها می تواند دستکم در برابر تک روی های ترامپ در حوزه برجام و فشار بر ایران مقاومت کند اما برخی دیگر نظری غیر از این دارند. چارلز کوپچان استاد دانشگاه جرج تاون بر این باور است که فشار بر ایران به دلیل سیاست های منطقه ای این کشور به عنوان یک رویکرد پذیرفته شده در تمامی احزاب آمریکاست. به همین دلیل بر این باور است که اگر در انتخابات در پیش روی دموکراتها هم پیروز شوند این فشار ادامه خواهد داشت و شاید بتوان اینگونه عنوان کرد که ابزار فشار بر ایران از یک حزب به حزبی دیگر در کنگره منتقل خواهد شد.

به همین دلیل تحلیلگران معتقدند که هر دو حزب در آمریکا تهران را تهدیدی برای منافع ملی آمریکا تلقی می کنند و فارغ از اینکه چه حزبی در انتخابات آتی در کنگره رای بیاورد تاثیری در نگاه کنگره به ایران نخواهد داشت.