تفتیش ۹ ساعته کنسولگری سعودی انجام شد
تیم تحقیقاتی دایره جنایی و دادستان‌های استانبول بعد از انجام ۹ ساعت بازرسی از کنسولگری عربستان سعودی، نمونه‌های خاک و یک لنگه در آهنین از داخل این ساختمان جمع‌آوری کردند.
خبرگزاری فارس: تیم تحقیقاتی ترکیه شامل بازرسان و نیرو‌های امنیتی این کشور بعد از دو هفته انتظار بالاخره توانستند شامگاه دوشنبه برای انجام تفتیش حول پرونده مفقود شدن «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار منتقد عربستانی، وارد ساختمان کنسولگری سعودی در استانبول شوند.
این تیم تحقیقاتی ۱۲ نفره شامل متخصصان و بازرسان یگان‌های دایره جنایی و مبارزه با تروریسم اداره‌کل امنیت استان استانبول، دادستان کل و دادستان عمومی این استان بود. یک قلاده سگ تجسس نیز برای کمک به یافتن مدارک بیشتر، همراه این تیم وارد کنسولگری سعودی شد.
خاشقچی ۵۹ ساله سه‌شنبه دو هفته قبل (دهم مهر - دوم اکتبر) برای امور ازدواج خود به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کرد، اما خروج وی از این ساختمان ثبت نشده است. [+]چهار روز بعد (چهاردهم مهر - ششم اکتبر)، خبرگزاری رویترز به نقل از دو مسئول ترکیه‌ای گزارش داد که وی احتمالا کشته شده است.
وزارت خارجه ترکیه نیز ضمن احضار دو مرتبه‌ای سفیر عربستان سعودی در آنکارا، آنقدر به تفتیش کامل ساختمان کنسولگری این کشور در استانبول اصرار کرد تا ریاض راضی شد. [+]رئیس‌جمهور ترکیه با هشدار به مقامات سعودی، تاکید کرد که آن‌ها باید ثابت کنند خاشقچی سالم از کنسولگری خارج شده است.
بعد از گزارش «نیویورک تایمز» مبنی بر به قتل رسیدن و سپس تکه تکه شدن جسد خاشقچی برای انتقال راحت‌تر به بیرون از ساختمان کنسولگری [+]روزنامه «صاباح» ترکیه نیز بامداد چهارشنبه با انتشار نام و تصویر ۱۵ سعودی مشکوک به دست داشتن در پرونده خاشقچی، جزئیاتی جدید و تکان‌دهنده از این ماجرا نقل کرد. [جزئیات بیشتر]آماده شدن تیم پزشکی قانونی ترکیه برای ورود به کنسولگری
دیشب حوالی ساعت ۱۹ (به وقت محلی) بود که این تیم تحقیقاتی وارد کنسولگری ریاض در استانبول شد و تفتیش برای یافتن مدارکی از مفقود شدن یا قتل احتمالی خاشقچی را آغاز کردند. دستگاه‌های امنیتی ترکیه تمام تجهیزات لازم و مواد ضروری از جمله چهار دستگاه خودرو مجهز پزشکی قانونی را در اختیار این تیم قرار داده بود.
بعد از اتمام این تحقیقات که چیزی بیشتر از ۹ ساعت به طول انجامید، بازرسان دایره جنایی حدود ساعت ۵ بامداد (به وقت محلی) ساختمان کنسولگری را ترک کردند. دادستان ترکیه نیز یک ساعت و نیم بعد از آن، از کنسولگری عربستان سعودی خارج شد. چهل و پنج دقیقه پس از آن‌ها نیز تیم تحقیقاتی سعودی که همراه تیم ترکیه‌ای وارد کنسولگری شده بود، این مکان را ترک کرد.
یک مقام عضو این تیم تحقیقاتی بعد از ترک ساختمان کنسولگری، در گفت‌وگویی کوتاه با خبرنگاران، از جمع‌آوری مقادیر کافی مدارک و شواهد خبر داده و گفت: نمونه‌های خاک داخل و بیرون ساختمان و همچنین یک لنگه در آهنین از باغچه کنسولگری سعودی را با خود آورده‌اند. برخی منابع نیز می‌گویند دادستانی ترکیه در نظر دارد مجددا از سعودی‌ها درخواست بازرسی از ساختمان کنسولگری را داشته باشد.
یک منبع در دادستانی ترکیه نیز که خواست نامش فاش نشود به خبرنگاران گفت که تیم تحقیقاتی شواهدی را یافته‌اند که شک‌ها درباره به قتل رسیدن خاشقچی در کنسولگری سعودی را تقویت می‌کند.
ساعاتی پیش از ورود تیم تحقیقاتی ترکیه به داخل کنسولگری ریاض در استانبول، تصاویری از ورود چند نظافتچی به همراه ابزار و وسایل شست‌وشو به این ساختمان مخابره شد. یکی از مقامات عضو تیم تحقیقاتی ترکیه بعد از ترک ساختمان گفت که بوی شدید استعمال مواد شیمیایی شوینده در فضای کنسولگری پیچیده بود «گویی که آن‌ها (سعودی‌ها) قصد به سخره گرفتن ما» و ملایمت ترکیه در همکاری با سعودی‌ها در تحقیقات از این مکان را داشتند.
«شهریار میرزا» معاون سردبیر بخش بین‌الملل شبکه «تی. آر. تی.» (TRT World) در گفتگو با خبرنگار فارس، با بیان اینکه هنوز جزئیات بیشتری از تحقیقات از کنسولگری سعودی در استانبول به دست نیاورده‌اند، درباره واکنش‌های بین‌المللی به این نتایج اولیه گفت: «واکنش هر کشوری، به خود آن کشور بستگی دارد. واکنش آمریکا نیز به فشاری که از سوی سیاستمداران و اعضای کنگره به دولت وارد می‌آید، بستگی دارد».
میرزا با اشاره به درخواست چندین نفر از سیاستمداران آمریکایی از کاخ سفید برای اعمال تحریم‌هایی علیه عربستان سعودی، توضیح داد: «البته این فقط در حرف زیبا است، ولی در واقعیت نامحتمل است. دونالد ترامپ (رئیس‌جمهور آمریکا)، جرد کوشنر (دستیار ارشد و داماد وی) روابط شخصی نزدیکی با سعودی‌ها دارند پس بسیار غیرممکن است که در "تنبیه کردن" سعودی‌ها زیاده‌روی کنند. برای من غیرقابل باور است که دولت ترامپ اقدام معنی‌داری را انجام دهد، البته رفتار وی را هیچ وقت نمی‌توان پیش‌بینی کرد».
وی هرچند درباره تلاش دموکرات‌ها برای مجازات ریاض ابراز خوش‌بینی کرد، اما گفت: «که آنهم به احتمال زیاد برای مصرف داخلی و پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای (کنگره) خواهد بود. زیرا دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان هر دو به سعودی‌ها نزدیک هستند و این یکی از مهمترین و ویژه‌ترین روابطی است که آن‌ها در تاریخ داشته‌اند. شاید اگر آمریکایی‌ها تحت فشار خارجی بیش از حد قرار بگیرند، مجبور شوند تحریم‌های را روی برخی "اشخاص" سعودی اعمال کنند، شبیه کاری که با ترکیه انجام دادند».
معاون سردبیر شبکه تی. آر. تی. وورلد به فارس گفت: «محمد بن سلمان (ولی‌عهد سعودی) و دیگر مقامات ریاض (احتمالا) برخی مقامات (امنیتی) را قربانی و به این جنایت (متهم) خواهند کرد. این مقام یا مقامات نیز تحت تحریم‌هایی که گفتم قرار خواهند گرفت».
شهریار میرزا در پاسخ به این سوال که واکنش ترکیه بعد از محکوم شدن احتمالی ریاض به قتل خاشقچی چه خواهد بود، تصریح کرد: «نمی‌توانم از جانب دولت سخن بگویم، ولی امکان این وجود دارد که آمریکا در این مورد پیشرو شود و دیگران نیز از تصمیمی که آن‌ها می‌گیرند تبعیت کنند».
تحت شرایط عادی می‌شد از ترکیه انتظار داشت که از این حادثه به عنوان ابزاری برای تحقیر حکومت آل‌سعود استفاده کند، اما در حال حاضر شاهد چنین چیزی نیستیم. «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه کسی نیست که وقتی می‌خواهد یک کشور را هدف انتقادات خود قرار دهد، لحن و زبان تند خود را کنار بگذارد. علی‌رغم اینکه اردوغان آشنایی شخصی با خاشقچی داشته، اما اظهارات وی تا کنون متعادل بوده است.
علی‌رغم بازرسی دیشب، اما آنکارا هنوز اقدام یا موضع‌گیری شفافی برای فشار آوردن به ریاض انجام نداده است. شاید این خویشتنداری را بتوان به تمایل ترکیه برای اجتناب از مسیر برخورد با سعودی‌ها مرتبط دانست.
همچنین با در نظر گرفتن تماس تلفنی شامگاه یکشنبه «سلمان بن عبدالعزیز» شاه سعودی با اردوغان و تشکر معنادار از او به خاطر هدایت تحقیقات درباره پرونده خاشقچی (آنطور که رسانه‌ها گزارش داده‌اند) می‌توان تا حدودی این سکوت و مسامحه را درک کرد. برخی منابع هم می‌گویند که ترکیه می‌خواهد با عدم موضع‌گیری قاطع، متهم و محکوم نکردن عربستان سعودی، ضمن اجتناب از برهم خوردن روابط دوجانبه، اجازه ندهد مسئله کشته شدن «یک نفر» به بحران منطقه‌ای و ایجاد تنش در جامعه بین‌المللی شود.
در هر صورت، اما غیرقابل پیش‌بینی بودن رفتار اردوغان هم باعث می‌شود که نتوان به صورت قطعی آنکارا را به زد و بند با ریاض در این پرونده محکوم کرد. برای مثال، رئیس‌جمهور ترکیه امروز با ارائه جزئیات بیشتری از تحقیقات شامگاه گذشته از کنسولگری سعودی گفت که علاوه بر جست‌وجو برای مواد سمی، وسایلی را در این ساختمان پیدا کرده‌اند که مجددا رنگ زده شده‌اند.
رسانه‌های ترکیه‌ای امروز گزارش دادند که پلیس استانبول، امروز عصر اقامتگاه «محمد العتیبی» سرکنسول ریاض در این شهر را تفتیش خواهد کرد. دادستانی ترکیه هم در نظر دارد که امروز مجددا ساختمان کنسولگری را بازرسی کند.
دیدگاه تان را بنویسید