کارتون دیدن، هم بد است هم خوب

خبرگزاری فارس: با در نظر گرفتن اینکه نمی‌شود بچه‌ای را در غار و به‌دور از وسایلی مثل تلویزیون و موبایل بزرگ کرد، به این نتیجه می‌رسیم که طبق عقیده بسیاری از روانشناسان، تماشای کارتون و انیمیشن برای کودکان مثل یک تیغ دو لبه است که باید مفید و مضر آن را با مدیریت درست در اختیار کودک گذاشت.

کارتون به معنای یک‌جور سرگرمی، بیشترین برنامه‌ای است که توسط بچه‌ها دیده می‌شود. تحقیقات می‌گوید بچه‌ها تا قبل از پنج‌سالگی دوست دارند فیلم‌های کوتاه و خلاصه‌شده ببینند، اما بچه‌هایی که به مدرسه می‌روند به سریال‌های بلند علاقه بیشتری دارند. اما عموماً بچه‌ها تماشای کارتون را از سن شش‌ماهگی شروع می‌کنند. در سن دو تا سه‌سالگی آن‌ها به بینندگان مشتاق تبدیل می‌شوند و چیزی که در تلویزیون می‌بینند؛ هم موارد خوب و هم موارد بد را تقلید می‌کنند. این سن، سنی است که بچه‌ها نیاز به راهنمایی دارند، چون کارتون‌ها روی رفتار بچه‌ها تأثیر می‌گذارند.

کارتون‌ها به‌طور مستقیم روی ذهن و ذات بچه‌ها تأثیر می‌گذارند که این تأثیر هم مثبت است و هم منفی. برای ما به‌عنوان والدین ضروری است که نظارت درستی روی کارتون‌هایی که بچه‌ها نگاه می‌کنند داشته باشیم.

چرا بچه‌ها کارتون نگاه کردن را دوست دارند؟

جدای از کنجکاوی برای یادگرفتن، بچه‌ها برای اینکه اطلاعات به دست بیاورند، وقت صرف می‌کنند که محل یکی از این وقت صرف کردن‌ها، تلویزیون و تماشای کارتون است. تحقیقات می‌گویند آن‌ها از کودکی علاقه کوتاه‌مدتی به تلویزیون پیدا می‌کنند که بعد‌ها می‌تواند روی وضعیت روانشناسی آن‌ها تأثیر بگذارد. آن‌ها برای اینکه نمی‌توانند بین فانتزی و واقعیت تفاوت قائل بشوند، باور می‌کنند که این تصاویر واقعی هستند.

مغز بچه‌ها ظرفیت خیلی بزرگی برای ذخیره هر چیزی که تجربه می‌کنند، دارد حتی آن چیز‌هایی که از طریق تماشای تلویزیون به دست می‌آورند. یعنی این قابلیت را دارند هر تصویری را در ذهنشان ذخیره کنند، البته همه این تصاویر در بلندمدت در ذهنشان باقی نمی‌ماند، اما تأثیرش در رفتار و گفتارشان خودش را نشان می‌دهد.

چشم و مغر بچه‌ها در معرض خطر است

طبق تحقیقات آکادمی آمریکایی پزشکی کودکان و بزرگسالان، کودکانی که نمایش‌هایی را نگاه می‌کنند که خشونت در آن‌ها خیلی واقعی است، مرتب آن صحنه‌ها را تکرار می‌کنند یا دیگر تنبیه شدن را نمی‌پذیرند. درواقع آن‌ها از چیزی که می‌بینند تقلید می‌کنند.

مغز و بینایی بچه‌ها معمولاً تحت تأثیر سرعت صحنه‌هایی که می‌بینند قرار می‌گیرد. این وضعیت می‌تواند بچه‌ها را دچار یک حمله ناگهانی هم بکند. این حمله مربوط به یک اختلال ناگهانی در عملکرد مغز می‌شود و باعث می‌شود حتی فرد دچار تشنج شود.

بچه‌هایی که زیاد کارتون‌های خشن تماشا می‌کنند، این تمایل را از خودشان بروز می‌دهند که در برابر درد کمتر حساس باشند و به همین خاطر آسیب می‌بینند. این تمایل باعث می‌شود آن‌ها از عکس‌العمل‌های مخرب در برابر دیگران استفاده کنند، چون بقیه آدم‌ها برای آن‌ها مهم نیستند.

این بچه‌ها فعالیت بدنی‌شان کم می‌شود؛ چون بیش اندازه وقت پای تلویزیون صرف می‌کنند و اغلب هم اضافه‌وزن پیدا می‌کنند.

طبق تحقیقات دانشگاه «بلینگ گرین استیت» تأثیر ثابت‌شده روی مغز بچه‌هایی که زیاد کارتون تماشا می‌کنند، تأثیر روی بینایی است.

یادگیری کودکان با کارتون

گفتیم که کارتون‌ها و انیمیشن‌ها مثل یک تیغ دو لبه هستند که تأثیرات مثبتی هم روی بچه‌ها دارند. کارتون‌ها به‌عنوان یک وسیله سودمند شناخته می‌شوند که برای بالا بردن سطح سواد بچه‌ها به کار گرفته بشوند. کارتون یادگیری را بالا می‌برد و می‌تواند جایگزین کتاب‌هایی بشود که برای بچه‌ها مفید هستند، اما به خاطر اینکه جالب یا بامزه نیستند، پس‌زده می‌شوند. میلیون‌ها پیام خیلی راحت می‌تواند از طریق نگاه کردن به دست بیاید و بچه‌ها این پیام‌ها را با رغبت بیشتری یاد می‌گیرند.

بچه تلویزیون می‌بیند، والدین استراحت می‌کنند!

برای بعضی از پدر و مادر‌ها وقتی فرزندشان تلویزیون نگاه می‌کند یا از گوشی موبایل و تبلت یک انیمیشن می‌بیند، فرصت خوبی است که به کار‌های روزمره‌شان برسند یا استراحت کنند. اما آیا به تأثیرات مثبت یا منفی آن کارتون روی فرزندتان فکر کرده‌اید؟ کفه کدام‌یکی سنگین‌تر است؟ اصلاً قبل از او آن کارتون را تماشا کرده‌اید؟

یادتان باشد بچه‌ها همه‌چیز را می‌بینند و یاد می‌گیرند و البته قبل از آن یادتان باشد که فرزند پروری یک هنر است.