سورپرایزهای ترامپ چالشی برای دیپلمات‌های آمریکایی

خبرگزاری ایسنا: خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی درباره سیاست‌های خارجی غافلگیرکننده دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا در منطقه که مقامات آمریکایی را در انجام مسئولیت‌هایشان به چالش کشیده، نوشت: اگر مایک پامپئو از این اقدام غافلگیر هم شده بود، در ظاهر نشان نمی‌داد اما در ریاض به ناگاه با توئیت دونالد ترامپ در هشدار به ترکیه غافلگیر شد که اگر به کردهای سوریه حمله کند، آسیبی اقتصادی را متحمل خواهد شد.

مایک پامپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در دومین توقفی که در تور خاورمیانه‌اش داشت، ناچار شد سوالات خبرنگاران درباره این توییت ترامپ را به کاخ سفید ارجاع دهد. او گفت، تصور می‌کند که این اظهارات ترامپ به احتمال اعمال تحریم‌هایی علیه ترکیه در صورت حمله به نیروهای کرد اشاره دارد اما نتوانست با قطعیت در این باره صحبت کند.

پامپئو برای روشن کردن تهدید ترامپ گفت: ما تحریم‌های زیادی را در مناطق مختلف جهان اعمال می‌کنیم. گمان می‌کنم او درباره چنین چیزهایی صحبت کرده اما باید از خود او بپرسید.

این اظهارات در حالی در کنفرانس خبری در فرودگاه ریاض بیان شد که مقامات دولت ترامپ مرتبا با این غافلگیری‌های ناخوشایند روبه‌رو می‌شوند و تلاش می‌کنند سیاست‌های رییس جمهوری را توضیح دهند که معمولا توییت‌های تامل‌نشده‌ای را منتشر می‌کند و اظهاراتی از او سر می‌زند که می‌توانند روند معمول دیپلماسی را دچار اخلال کنند.

پامپئو تا زمانی که در این کنفرانس خبری مشغول گفت‌وگو با خبرنگاران بود با مقامات ترکیه درباره تعهد ترامپ به "نابودی اقتصادی ترکیه در صورت حمله به کردها" صحبت نکرده بود.

پامپئو که اندکی پس از دیدار با پادشاه و ولیعهد عربستان با تمرکز بر درگیری‌های سوریه و یمن و ماجرای قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی در این کنفرانس حاضر شده بود، اظهار کرد: از زمان انتشار توییت رییس جمهور فرصت نداشتم که با مقامات ترکیه گفت‌وگویی داشته باشم اما مطمئنم در زمانی نه چندان دور با آنان صحبت خواهم کرد.

پامپئو تنها دو روز پیش از این ماجرا پس از گفت‌وگویی طولانی با همتای ترکیه‌ای خود ابراز اطمینان کرد که ترکیه و آمریکا برای حفاظت از شرکای کرد واشنگتن در مبارزه علیه داعش، پس از خروج نیروهای آمریکایی از سوریه به توافقی دست‌ خواهند یافت.

به نظر می‌رسد تهدید توییتری ترامپ اما این اطمینان را دچار تردید کند، با اینکه او و رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه چندی پس از این توییت اظهار کردند که در تماسی تلفنی برای همکاری در زمینه خروج نیروهای آمریکایی از سوریه توافق کرده‌اند. ترامپ همچنین در توییتی دیگر از تهدید اقتصادی خود پا پس کشید و گفت، با اردوغان درباره توسعه اقتصادی و ایجاد یک منطقه‌ حائل ۳۲ کیلومتری در مرز ترکیه و سوریه گفت‌وگو کرده است.

ترامپ بارها مشکلات زیادی را در زمینه دیپلوماسی به بار آورده است؛ از دستورخروج از سوریه و سردرگمی‌های پس از آن بر سر زمان‌بندی خروج نیروها تا مطرح شدن احتمال کاهش قابل توجه نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان. او همچنین با اظهاراتی که تعهد آمریکا به ناتو را زیر سوال برد و سخنانی درباره صلح و پیشرفت در مذاکرات تجاری با چین نیز دیپلماسی آمریکا را به چالش کشید.

دستور خروج از سوریه آنقدر برای جیمز ماتیس، وزیر دفاع سابق و برت مک‌گورک، نماینده ویژه ائتلاف مبارزه با داعش سنگین بود که هر دوی آنان به دنبال این اقدام ترامپ سمت خود را ترک کردند اما هرچه بود، آنان به خواست خود کناره‌گیری کردند. رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه پیشین ترامپ که توییت‌های او بارها غافلگیرش کرده بودند، سال گذشته از طریق رسانه‌های اجتماعی اخراج شد.

دیگر مقامات دولت ترامپ همچون پامپئو جسورانه بازی ترامپ را ادامه داده و در متهم کردن رسانه‌ها به ایجاد تضاد در سیاست داخلی به او پیوسته‌اند.

سفرهای پامپئو به هشت کشور خاورمیانه با این هدف صورت گرفته که به متحدان عرب واشنگتن اطمینان دهد، خروج آمریکا از سوریه به معنای ترک منطقه نیست.

وزیر امور خارجه آمریکا اظهار کرد، توانسته هراس‌های موجود از عقب‌نشینی آمریکا را حتی در زمانی که در حا آغاز روند خروج نیروهای نظامی‌اش از سوریه است، از بین ببرد.

او در همان ابتدای اعلام تصمیم ترامپ برای خروج نیروهای نظامی خود از سوریه از این اقدام دفاع و تاکید کرد که تا نابودی کامل داعش و برای مقابل با نفوذ فزاینده ایران در لبنان، سوریه، عراق و یمن در این کشور باقی خواهند ماند.

او روز شنبه در ابوظبی سیاست‌های پیشین دولت آمریکا در خصوص خاورمیانه را خام و اشتباه دانست و دیدگاه تازه ترامپ درباره منطقه را تحسین کرد. همچنان سوالاتی باقی‌ مانده‌اند

ایمن الصفدی، وزیر امور خارجه اردن سه‌شنبه هفته گذشته ابراز امیدواری کرد که همکاری‌های آمریکا و اردن در زمینه سوریه ادامه یابند اما مردد به نظر می‌آمد.

او اظهار کرد: ما همواره با یکدیگر همکاری داشته‌ایم و مطمئنیم که به این همکاری ادامه خواهیم داد و امنیت ما چیزی است که متحدانمان در واشنگتن همیشه آن را در نظر گرفته‌اند. ما مطمئنیم که این ارتباط را حفظ خواهیم کرد.

روز پنجشنبه سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر در قاهره خاطرنشان کرد که داعش به طور عمده شکست خورده اما تهدید "شبکه کلی سازمان‌های تروریستی بسیار فراتر از آن است".

شکری این اظهارات را اندگی پیش از سخنرانی پامپئو در دانشگاه آمریکایی قاهره مطرح کرد؛ سخنرانی‌ای که پامپئو طی آن باراک اوباما، رییس جمهور پیشین آمریکا را به تفکر " اشتباهی" متهم کرد که به کاهش نقش آمریکا در منطقه منجر شد و ظهور داعش و "میدان دادن" به ایران را به دنبال داشت.

همانطور که انتظار می‌رفت، اظهارات پامپئو با انتقادات شدید مقامات سابق دولت اوباما و کارشناسان سیاست خارجی روبه‌رو شد که او را به تحسین حاکمان مستبد و عدم اشاره به سوء استفاده از حقوق بشری متهم کردند که قیام‌های بهار عربی در سال ۲۰۱۱ را برانگیخت و خاورمیانه و شمال آفریقا را تحت تاثیر قرار داد.

استیو سستانوویچ، کارشناس ارشد اندیشکده "شورای روابط خارجی" می‌گوید: سخنرانی پامپئو درباره اوباما مشخصا کمی زننده و غیرعاقلانه به نظر می‌رسد اما در جهان دیپلماسی شما را با نتیجه کارهایتان قضاوت می‌کنند، نه باکلاس بودن اقداماتتان و شاید آزمون نتیجه اقدامات می‌تواند همان چیزی باشد که پامپئو در آن رد شد. او واقعا توانست از ابهام موجود درباره سمت‌وسویی که آمریکا پیش گرفته‌ است، بکاهد؟

پامپئو در ابوظبی حمله به اوباما را تکذیب کرد و گفت تنها از سیاست‌های دولت پیشین انتقاد کرده است.

او همچنین افزود، در بخش عمده‌ای از سخنرانی‌اش به دنبال توضیح روش دولت ترامپ برای تنظیم سیاست‌ها به منظور حل وفصل مشکلاتی همچون داعش بوده است.

این تنظیم سیاست‌ها اما به سرعت و شدید صورت می‌گیرند که معمولا با هشداری همراه نیستند و این امر ایجاد ارتباط میان این سیاست‌ها را بسیار دشوارتر می‌کند.