مردم، منتظر ارزانی هستند/ مسکن و خودرو در پسابرجام چه می‌شوند؟/ رکود هم‌چنان دامن‌گیر بازار می‌ماند

بسیاری از مردم، پیش از توافق برجام، بر این باور بودند که با برداشتن تحریم ها و به فرجام رسیدن برجام، همه چیز ارزان خواهد شد. تا جایی که حتی حسن روحانی در خردادماه امسال گفته بود: «اینکه می گوییم تحریم ظالمانه باید از بین برود بعضی ها چشم هایشان را زیاد نچرخانند! تحریم های ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید. تحریم های ظالمانه باید برود تا مسئله محیط زیست و اشتغال جوانان حل شود.» در حالی که صحبت های رییس جمهور با انتقاداتی رو به رو شد اما پس از آن بود که اکثر مردم، چشم انتظار لغو تحریم ها بودند تا بلکه مسئله اشتغال جوانان حل شود و ارزانی به بازار بیاید. حال سوال اینجاست که اکنون با توافق نهایی برجام و لغو برخی از تحریم های مربوط به انرژی هسته ای چه تغییری در اقتصاد ایران ایجاد خواهد شد؟ آیا خودرو ارزان می شود؟ قیمت مسکن کاهش می یابد و دیگر همه اقشار جامعه، می توانند صاحب خانه شوند؟ و به طور کلی آیا همه چیز ارزان خواهد شد؟ با لغو تحریم‌ها، قیمت خودرو کاهش می یابد؟! در حال حاضر بازار خودرو درگیر تغییر و تحولات است و بسیاری از کارشناسان معتقدند که با شروع برجام بازار خودرو متحول شده و می توان چشم انداز روشنی را برای آن درنظر گرفت. مسعود تهرانچی از کارشناسان اقتصادی در زمینه خودرو بعد از پساتحریم می گوید: وضعیت فعلی خودرو شناور است و مسلما در روزهای آغازین پسابرجام نمی توان اظهار نظر قطعی درخصوص این صنعت انجام داد. تاثیر پذیری بازار خودرو و کاهش قیمت خودرو به این سرعت معلوم نخواهد شد و در این خصوص باید منتظر گذشت زمان باشیم. اما به عقیده ناصر آزاد، فعال اقتصادی، رقابت پذیری در صنعت موجب بهبود کیفیت و حضور در بازارهای جهانی می شود. همچنین رقابت پذیری در بهبود قدرت خرید مردم نیز تاثیرگذار است. این فعال اقتصادی با بیان اینکه بدلیل ارتباطات دیپلماسی، وضعیت فعلی کشورمان بهتر از قبل شده است اظهار کرد: رفع تحریم ها مسیر حضور خودروسازهای برتر جهان را هموار می‌کند البته در این خصوص باید انتقال تکنولوژی مد نظر باشد نه اینکه به مونتاژ خودرو بپردازیم. اما این در حالی است که کاظم نیک خواه، فعال بازار خودرو به طور قطع اعلام کرده است که قیمت خودرو کاهش پیدا نخواهد کرد. نیک خواه می گوید: با توجه به نهایی شدن اجرای برجام و لغو تحریم های هسته ای ایران بازار خودرو نیز از خواب زمستانه بیدار خواهد شد و جان دوباره ای خواهد گرفت و همچنین مردم نیز از بلاتکلیفی قیمتی در بازار خودرو در خواهند آمد. اما باید گفت که بدون شک قیمت خودرو کاهشی نخواهد داشت و اگر هم کاهشی داشته باشد متاثر از شرایط بازار خواهد بود و این کاهش قیمت چشمگیر نیست. نیک خواه در ادامه می افزاید : برخی از مسئولین به دلیل نداشتن درک درستی از علم اقتصاد انتظار کاهش قیمت خودرو و برگشت آن به قیمت های اولیه را خواهند داشت و این انتظار غلط و اشتباه را در افکار عمومی تزریق خواهند کرد اما به واقع چنین نیست. افزایش قیمت، هدیه برجام به مسکن منوچهر بهرویان، کارشناس مسکن در رابطه به تحولات در بازار مسکن بعد از لغو تحریم ها می گوید: اجرای برجام قطعا بر بازار مسکن تأثیرگذار خواهد بود زیرا زمانی که نقدینگی در اختیار دولت قرار بگیرد می‌تواند وام‌هایی برای ساخت و ساز به مردم بدهد. زمانی که وام مناسبی که بتواند قیمت بالایی از مسکن را تأمین کند در اختیار مردم قرار بگیرد موجب افزایش رقابت‌پذیری و در نتجه افزایش قیمت خواهد شد بنابراین افزایش تقاضا 100 درصد بر افزایش قیمت تأثیرگذار است. این کارشناس اظهار می دارد: اگر مردم مطمئن شوند که اجرای برجام به خوبی پیش می‌رود سرمایه‌های خود را به بخش مسکن سوق خواهند داد و این امر نیز بر افزایش تقاضا تأثیرگذار است. بهرویان تصریح می کند: در حال حاضر افزایش قیمت مسکن تا حدودی مشاهده می‌شود اما افزایش چشمگیری آن از اردیبهشت ماه یا خرداد سال آینده آغاز خواهد شد. آیا مشکلات اصلی اقتصادی کشورمان، تحریم ها بود؟ دکتر لطف الله فروزنده معاون رئیس جمهور سابق با اشاره به اینکه بخشی از مشکلات اقتصادی در کشور به وضعیت مدیریتی و نوع نگاه و مدل ما باز می گردد، گفت: در اقتصادمان با دو چالش اساسی مواجه هستیم. در این زمینه می توانیم به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در تاریخ اول فروردین ماه سال جاری درباره ظرفیت های اقتصاد ایران اشاره کنیم و از طریق این رهنمود به راهکارهایی دست یابیم. اما چالش دوم را می توان به نگاه به بیرون از کشور به عنوان راه پیشرفت اقتصاد که برخی آن را در بیرون از مرزها جستجو می کنند، دانست. برخی ها می گویند که تمام مشکلات به تحریم‌ها برمی گردد. در اصل آنها معتقدند که مشکل اصلی اقتصاد تحریم‌ها است اما شرایط کشور به ما نشان می دهد که این نگاه کاملا عقیم و غلط است. وی با اشاره به ارزش ۵۰ میلیارد دلار واردات کشور و بالا رفتن نرخ واردات طی دو و نیم سال گذشته عنوان کرد: در حال حاضر کالاهایی از خارج وارد می شوند که در داخل هم تولید می شوند. در عین حال هم اکنون کف میزان قاچاق به ۲۴ میلیارد دلار رسیده است و این ربطی به تحریم ها ندارد بلکه به مدیریت مربوط می شود. معاون رئیس جمهور سابق بیان کرد: اقتصاد ایران به نفت وابسته است و متاسفانه هم‌اکنون کاهش نرخ نفت در بازارهای جهانی مشکلات بسیاری را ایجاد کرده است، ضمن اینکه اکنون که بعد از تحریم اجازه افزایش فروش نفت را داریم، فروش آن صرفه اقتصادی ندارد، چرا که قیمت نفت حتی تا ۲۰ دلار نیز پیش‌بینی شده است. به عقیده فروزنده، چنانچه برنامه داخلی برای اقتصاد نداشته باشیم و منابع خارجی در دوران پساتحریم وارد ایران شوند، مشکلات بسیاری بروز خواهد کرد و بنابراین دولت باید بگوید که چه طرحی برای اقتصاد دارد، این در شرایطی است که اگر طرح اقتصادی دولت در پساتحریم همچون فروش اعتباری خودرو باشد، فاجعه است. مردم خودشان را برای گرانی های جدید آماده کنند دولت یازدهم در ابتدای شروع کار، وعده داده بود تا صد روزه مشکلات اقتصادی کشور را رفع کند اما متاسفانه تا به امروز اقتصاد بیمار کشور، درمان نشده است. همچنین پس از وعده صد روزه بود که مسئولان دولتی اظهار امیدواری کردند تا با برداشتن تحریم ها، مسائل اقتصادی بهبود خواهد یافت اما آن طور که کارشناسان اقتصادی می گویند مهمترین عامل در مشکلات اقتصادی کشور، سیاست های انتخاب شده از سوی دولت می باشد. بنابراین تا زمانی که مدیریت اقتصادی قوی از سوی دولت صورت نگیرد، نه تنها قیمت کالا، مسکن، خودرو و غیره کاهش نمی یابد، بلکه مردم باید در دوران پساتحریم خود را برای گرانی های جدید آماده کنند.