هوش مصنوعی چیست؟ چه کاربردهایی دارد؟

تا به حال حتما نام هوش مصنوعی یا Artificial intelligence  به گوشتان رسیده است. با اینکه شاید خیلی ها درباره عملکرد دقیق آن اطلاعاتی نداشته باشند، اما همه ی ما می دانیم که هوش مصنوعی با تکنولوژی رابطه مستقیم دارد. در واقع هوش مصنوعی زیرمجموعه ای از علوم کامپیوتر است که به تولید ماشین های هوشمند می پردازد. منظور از ماشین های هوشمند، تجهیزاتی هستند که می توانند کارهایی نزدیک به کارهای انسان انجام دهند. همانند انسان فکر کند، عمل کنند، یاد بگیرند و مسائل مختلف را حل کند. در واقع هوش مصنوعی سه رکن اصلی دارد: یادگیری، استدلال و درک.

می توان گفت که هوش مصنوعی (AI) جهان را تحت تاثیر خود قرارداده است و انقلابی در حوزه تکنولوژی ایجاد نموده است. بگونه ای که محققان دانشگاه آکسفورد پس از تحقیق های فراوان به این نتیجه رسیده اند که ۴۷ درصد از جایگاه‌ های شغلی آمریکا در سال ۲۰۳۰ به کمک هوش مصنوعی، با ماشین ها و بدون حضور انسان انجام می‌گیرند.

 تاریخچه هوش مصنوعی

در سال 1950 یک آزمون برای مقایسه توانایی رفتارهای انسان نمای ماشین ها با انسان ها ابداع شد. اما در واقع هوش ماشینی به صورت رسمی در سال 1956 در کنفرانسی در کالج دارتموت در شهر هانوفر در ایالت نیوهمپشایر آمریکا برای نخستین بار ابداع و بیان شد. جان مک‌کارتی در این کنفرانس  هوش ماشینی را از زیرمجموعه ‌ی سایبرنتیک و نظریه ‌های سایبرنتیست ‌هایی همچون نوربرت وینر خارج کرد و اصطلاح «هوش مصنوعی» را بیان کرد. در واقع می توان آلن نول، هربرت سیمون، جان مک‌کارتی، ماروین مینسکی و آرتور ساموئل را از پیشگامان حوزه هوش مصنوعی دانست.

در اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی وزارت دفاع آمریکا سرمایه‌گذاری سنگینی در زمینه پژوهش درباره هوش مصنوعی انجام داد و محققان و بنیانگذاران هوش مصنوعی به آینده ی این کار خوشبین بودند. آن ها بر این باور بودند که حدود بیست سال آینده، ماشین ها قادر به انجام تمامی کارهای انسان خواهند بود.  به طور کلی می توان گفت که اصطلاح هوش مصنوعی برای اولین بار توسط جان مک‌کارتی (که از آن به ‌عنوان پدر علم و دانش تولید ماشین ‌های هوشمند یاد می ‌شود) استفاده شد. او یکی از زبان های برنامه نویسی هوش مصنوعی به نام لیسپ lisp را اختراع نمود.

کاربردهای هوش مصنوعی

امروزه که در عصر تکنولوژی هستیم، شما حضور هوش مصنوعی را در تمام ساعات شبانه روز خود مشاهده می کنید. برای مثال غلط یاب کلمات گوشی های هوشمند، که شیوه نگارش درست کلمات را به شما نشان می دهند، از دستاوردهای هوش مصنوعی هستند. هوش مصنوعی در حوزه آموزش نیز کاربرد بسیار زیادی دارد. از آموزش زبان تا آموزش تاتو و آموزش زبان های برنامه نویسی. در ادامه به معرفی چند کاربرد اصلی دیگر هوش مصنوعی خواهیم پرداخت:

هوش مصنوعی در حوزه اقتصاد

سیستم های هوش مصنوعی در حوزه اقتصاد و مالی، در قالب Mint یا Turbo Tax، اطلاعات مالی افراد را جمع آوری کرده و به آن ها مشاوره مالی می دهد. همچنین به کمک هوش مصنوعی می‌توان با کمترین میزان خطا، تغییرات فصلی و بلند مدت عرضه و تقاضای محصولات مختلف را پیش بینی کرد.

هوش مصنوعی در حوزه پزشکی

هوش منصوعی می‌تواند به پردازش داده‌ های پزشکی کمک کند و نتایج مهمی درباره سلامت بیمار و روند بهبود به پزشکان دهد.

در حال حاضر، رایج ترین نقش هوش مصنوعی در حوزه پزشکی در قسمت تشخیص و تحلیل تصویربرداری می باشد. این ابزار با فراهم کردن دسترسی سریع به اطلاعات مرتبط با بیمار، اطلاعات مفید و خوبی درباره راه های درمان، داروها و غیره در اختیار پزشک قرار می دهد.

برخی دیگر از کاربردهای هوش مصنوعی در پزشکی عبارتند از:

1. تجزیه و تحلیل سی تی اسکن، اشعه ایکس و MRI
2. چکاب قلب و عروق های آن
3. تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی
4. پیشبینی ریسک بیماری های قلبی عروقی
5. تست عملکرد ریوی
6. تست های قند خون
7. پیشبینی کاهش GFR و بیماری های کلیوی
8. تصویر برداری تشخیصی در مشکلات گوارشی
9. نورولوژی(مغز و اعصاب)
10. تشخیص صرع و مانیتور تشنج
11. ارزیابی راه رفتن، وضعیت بدن و لرزش
12. تشخیص سرطان در هیستوپاتولوژی

هوش مصنوعی در حوزه تولید

همانطور که گفته شد هدف اصلی هوش مصنوعی جایگزینی اتوماسیون ماشینی به جای انسان می باشد. از این رو با ورود هوش مصنوعی به حوزه ی تولید، سرعت تولید بالا می رود و درصد بروز خطاهای انسانی نیز کاهش می یابد. از این دقت تولید نیز بالا می رود. 

هوش مصنوعی در برقراری امنیت

شاید برایتان جالب باشد که بدانید هوش مصنوعی در برقراری امنیت نیز کاربردهای فراوان دارد. برای مثال این سیستم می تواند در ردیابی مجرمان و پیدا کردن هویت خلافکاران مفید باشد. به کمک هوش مصنوعی می توان چهره افراد را شناسایی کرد و جرم ها و تخلفات آن ها را به نهاد مربوطه اعلام نمود.

برخی دیگر از کاربرهای هوش مصنوعی عبارتند از:

• کنسول بازی ایکس‌باکس ۳۶۰
• چراغ راهنمایی و رانندگی هوشمند
• موتورهای جستجوی گوگل  (Search Engine Optimization)
• دستیار‌های صوتی گوگل (Google Now) ، اپل (Siri) و مایکروسافت (Cortana)
• از فروشگاه اپلیکیشن گوگل (Google Play)
• تطابق دادن اثر انگشت ‌ها یا چهره‌ ها برای باز نمودن قفل های امنیتی گوشی‌ های هوشمند
• شبکه‌های اجتماعی مانند: توئیتر یا اینستاگرام
• و ...

انواع هوش مصنوعی

هوش مصنوعی به دو دسته ی مختلف ANI مخفف (Artificial Narrow Intelligence)  هوش محدود مصنوعی و AGI مخفف (Artificial General Intelligence) هوش عمومی مصنوعی تقسیم می شود. در ادامه به اختصار درباره هر دو نوع هوش مصنوعی توضیح خواهیم داد.

هوش مصنوعی محدود ANI

همانطور که از نام آن پیداست، هوش مصنوعی محدود توانایی های محدودتری نسبت به AGI دارد. برای مثال پیش بینی آب و هوا، تشخیص صدا و زبان در دستیارهای مجازی مانند: سیری، پیشنهاد یک محصول به کاربران پلتفرم‌های تجارت الکترونیکی‌ و ... در دسته ی هوش محدود مصنوعی ANI قرار دارند. البته ناگفته نماند که همین هوش مصنوعی محدود نیز در اغلب موارد شبیه انسان عمل می کند و چه بسا گاها از انسان نیز پیشی می گیرند.اما تمامی این ها تنها زمانی صدق می کند که محیط کاملا تحت کنترل باشد.

هوش مصنوعی عمومی  AGI

با اینکه انسان هنوز فاصله ی بسیاری تا هوش مصنوعی عمومی دارد، اما هم اکنون نیز این هوش مصنوعی، کاربردهای شگفت انگیزی دارد. هوش مصنوعی عمومی، دقیقا وظایف خود را همانند انسان انجام می دهد و چه بسا دقیق تر از انسان نیز کارهای خود را به اتمام می رساند. درواقع هوش عمومی، انعطاف‌پذیری بیشتری برای یادگیری مهارت ها و انجام دادن وظایف دارد. این هوش مصنوعی هر کاری از کوتاه کردن موتا استنباط و نتیجه‌گیری از اطلاعات و تجربه ‌های کسب ‌شده را انجام می دهد.