یکی از حقایق مهم در زندگی خانوادگی-اجتماعی که از آن غافلیم

سرویس سبک‌زندگی فردا: یک چیزی در زندگی‌های ما وجود دارد که به‌شدت به آن اعتقاد داریم و آدم‌ها را بر اساس آن ارزیابی می‌کنیم و بعضاً هم به خاطر آن با دیگران دچار چالش می‌شویم و آن «انصاف» است. مدام می‌گوییم چرا انصاف را رعایت نمی‌کنید، این انصاف نیست و منصفانه نبود و ... مشتقات دیگری که به کار می‌بریم.

انصاف یکی از حقایق مهم زندگی اجتماعی است که جامعه را کنار همدیگر نگه می‌دارد. طبیعتاً این موضوع در خانواده هم یک اصل است. اگر کسی بخواهد خانواده‌اش یک بیت الهی باشد یا از یک بیت آسمانی در روی زمین بهره‌مند شود، یکی از شرایط اصلی همین رعایت انصاف در زندگی خانوادگی است. این خیلی ناخوشایند است که بعضاً در مقابل دیگران انصاف را رعایت می‌کنیم اما در مورد آدم‌هایی که در کنار ما هستند و با آن‌ها زندگی می‌کنیم، انصاف نداریم، گویی دیگران حقوق بیشتری بر گردن ما دارند تا آن‌کسی که با او زندگی می‌کنیم.

اینجا خوب است یک نکته را جهت اطلاع عرض کنم که در تعامل ما با دیگران، حق مسلمانی بر گردن‌مان هست، در تعامل با همسایه علاوه بر حق مسلمانی، حق همسایگی هم بر ذمه ماست و در مورد کسی که داریم با او زندگی می‌کنیم هم حق مسلمانی، هم حق همسایگی و هم حق در یک‌خانه زندگی کردن بر گردن ماست. آدم‌ها هر چه به یکدیگر نزدیک‌تر می‌شوند، حقوقی که به گردن‌شان است بیشتر می‌شود.

حالا بعضی وقت‌ها این‌قدر به هم نزدیک می‌شویم که فکر می‌کنیم چون به هم نزدیک هستیم، پس هر کاری که دل‌مان خواست می‌توانیم باهم انجام بدهیم و این انصاف نیست. پس یکی از قوانین مهم خانواده‌ها که باید به آن دقت کنیم رعایت انصاف است.

امام سجاد (علیه‌السلام) از قول پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی (صلوات‌الله‌علیه و آله) نکته‌ای را روایت می‌کنند که پیامبر در آخر خطبه‌های‌شان این عبارت را می‌فرمودند: «طوبی لمن طاب خلقه» خوشا به حال آن‌کسی که خلق بدنش را طیب و پاکیزه نگه دارد «و طهرت سجیته» سجیه و اخلاق و رفتارش را هم پاکیزه نگه دارد «و صلحت سریرته» باطن و سیرتش را هم صالح نگه دارد «و حسنت علانیته» ظاهرش هم احسن و نیکو باشد «وانفق الفضل من ماله و امسک الفضل من قوله» از زیادی مالش انفاق کند و زیادی کلامش را نگه دارد (حرف زیادی نزند) «وانصف الناس من نفسه» در مقابل مردم انصاف داشته باشد.

انصاف داشتن با مردم باید در کنار حسن خلق و زیبایی ظاهر و طیب کردن رفتار و طاهر کردن این‌قدر مهم می‌شود. خوشا به حال کسانی که در زندگی با مردم انصاف دارند. این آخرش خطبه‌های پیامبر بوده و نکته خیلی مهمی است.

اگر زندگی خانوادگی تشکیل داده‌اید و یا می‌خواهند تشکیل بدهید، حتماً انصاف را رعایت کنید. این غلط است که انسان با افراد غریبه انصاف داشته باشد و با نزدیکانش بی‌انصافی کند، اصلاً آدمی در خانواده انصاف ندارد، خارج از محیط خانه حتماً در معذوریت قرار گرفته در غیر این صورت آنجا هم انصاف را رعایت نمی‌کرد. آدم‌ها را باید از روی رفتارشان در خانواده‌های‌شان شناخت. پس یک اصل بسیار مهم؛ انصاف است. بیایید بنا را بر این بگذاریم که در روابط‌مان انصاف را رعایت کنیم.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«وَيْلٌ لِّلْمُطَفِّفِينَ (1)

الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُواْ عَلىَ النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ (2)

وَ إِذَا كاَلُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يخُسِرُونَ (3)

أَ لَا يَظُنُّ أُوْلَئكَ أَنهَّم مَّبْعُوثُونَ (4)

لِيَوْمٍ عَظِيمٍ (5)

يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبّ‏ِ الْعَالَمِينَ (6)

كلاَّ إِنَّ كِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِى سِجِّينٍ (7)

وَ مَا أَدْرَئكَ مَا سجِّينٌ (8)

كِتَابٌ مَّرْقُومٌ (9)

وَيْلٌ يَوْمَئذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (10)

الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ (11)

وَ مَا يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كلُ‏ُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ (12)

إِذَا تُتْلىَ‏ عَلَيْهِ ءَايَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (13)

كلاَّ بَلْ رَانَ عَلىَ‏ قُلُوبهِم مَّا كاَنُواْ يَكْسِبُونَ (14)

كلاَّ إِنهَّمْ عَن رَّبهِّمْ يَوْمَئذٍ لمَّحْجُوبُونَ (15)

ثمُ‏َّ إِنهَّمْ لَصَالُواْ الجْحِيمِ (16)

ثمُ‏َّ يُقَالُ هَاذَا الَّذِى كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ (17)»/سوره مبارکه مطففین

خدایا رعایت انصاف در زندگی را به من عنایت کن. البته من باید برای فهم این اصل برنامه‌ریزی کنم، باید برای خودم مراقبه داشته باشم که اگر با کسی انصاف را رعایت نکردم، خودم را تنبیه کنم. خوب است آدم چنین دقت‌هایی در زندگی‌اش داشته باشد که هر جا انصاف نداشت، خود را تنبیه کرده و از طرف مقابل عذرخواهی کند. خدایا به من کمک کن به برکت انبیای بزرگوارت که نه‌تنها انصاف را رعایت می‌کردند، بلکه از حق خودشان هم به خاطر دیگران می‌گذشتند، به من کمک کن انصاف سرلوحه زندگی‌ام بشود و من زیبنده به این لباس شوم تا خانواده‌ام بتوانند از نورانیت الهی در درون خود بهره‌مند شوند.