اولین‌های سینمای ایران + عکس

اولین فیلم تاریخ سینمای ایران خبرآنلاین: آبی و رابی (1309) نخستین فیلم بلند داستانی صامت ایران به کارگردانی اوانس اوگانیانس است.

این فیلم که ماجراهای کمدی دو مرد کوتاه و بلند قد است در روز جمعه 12دی 1309 ساعت دو بعد از ظهر در سینما مایاک به نمایش درآمد. اولین کارگردان سینمای ایران اوانس اوگانیانس (1340 - 1279) اولین کارگردان سینمای ایران و همچنین بانی اولین مدرسه بازیگری در ایران است.

اوانس اوگانیانس متولد 1279 یا 1280 به روایتی در عشق آباد، جمهوری ترکمنستان، و به روایتی در مشهد است. وی به نام اوانس اوهانیان هم شناخته و معروف است که البته تلفظ درست نام او را بهتر نشان می‌دهد. اوگانیانس تحصیلاتش را در رشته تجارت در تاشکند، حقوق را در عشق آباد و سینما را در مسکو انجام داد و در سال 1308 به همراه دخترش زما (بازیگر فیلم «حاجی آقا آکتور سینما») به ایران مهاجرت کرد و در سال 1309 مدرسه آرتیستی سینما را که اولین مدرسه سینمایی در ایران بود با نام پرورشگاه آرتیستی سینما را در تهران تاسیس کرد و در همین سال به عنوان نویسنده، کارگردان، بازیگر و تدوینگر اولین فیلم تاریخ سینمای ایران را به نام «آبی و رابی» ساخت. اوگانیانس در سال 1311 استودیو پرسفیلم را تاسیس کرد. شکست اقتصادی دومین فیلم او، «حاجی آقا آکتور سینما» موانعی جدی را در جهت پی گیری اهداف اوگانیانس موجب شد. در سال 1317 از وی برای تاسیس یک مدرسه سینمایی در کلکته دعوت شد و وی با قبول این دعوت و سفر به هند اولین مدرسه سینمایی را در کلکته هند در سال 1318 برای این کشور تاسیس کرد. وی چندین سال در هند اقامت داشت و در این مدت در آکادمی اختراعات و اکتشافات آسیا عضویت داشت و در آن فعالیت می‌کرد.

در سال 1326 به ایران بازگشت. اوقصد داشت برای آموزش سینما به بانوان و خردسالان نیز کلاس تشکیل دهد که هیچگاه موفق نشد. در سال 1333 تصمیم به فعالیت مجدد در سینما گرفت که ناکام ماند. حاصل این فعالیت فیلمی بود با نام «سوار سفید» که ناتمام ماند. در سال ۱۳۳۸ فیلمنامه‌ای نوشت با عنوان «کودتای 1299» که نتوانست آن را تبدیل به فیلم کند. او در سال 1340 در تهران درگذشت و در قبرستان ارامنهٔ تهران به خاک سپرده شد. اولین بازیگر زن سینمای ایران صدیقه سامی‌نژاد معروف به روح‌انگیز (1376 - 1295) نخستین هنرپیشه زن اولین فیلم ناطق ایرانی به نام «دختر لر» است. صدیقه سامی‌نژاد در روز سوم تیر 1295 در شهر بم در استان کرمان متولد شد و در سال 1308 به همراه همسرش دماوندی که در استودیو امپریال فیلم بمبئی به کار اشتغال داشت به هندوستان مهاجرت کرد و پس از 18 سال به ایران بازگشت. به دلیلی استقبالی که از فیلم «دختر لر» در اکران عمومی صورت گرفت، سامی‌نژاد در فیلم «شیرین و فرهاد» ساخته عبدالحسین سپنتا نیز بازی کرد.

تحصیلات وی سیکل اول دبیرستان و پیشه اصلی او پرستاری بود. وی به دلیل بازی در سینما مورد انتقاد شدید خانواده اش قرار گرفت و مجبور شد مدتی را در انزوا بگذراند. سامی‌نژاد در سال 1349 در مستند «سینمای ایران از مشروطه تا سپنتا» ساخته محمد تهامی‌نژاد بخشی از این مصائب را شرح داد و به تلخی گریست. روح‌انگیز سامی‌نژاد در طبقه پایین خانه‌ای دو طبقه واقع در خیابان پاسداران تهران، سروستان ششم زندگی می‌کرد و عصر چهارشنبه دهم اردیبهشت 1376 در تهران در 81 سالگی درگذشت. او در قطعه 36 ردیف 44 شماره 46 بهشت زهرا به خاک سپرده شد.