در این مقاله قصد داریم نحوه عیب‌یابی موتور خودرو را به شما آموزش دهیم. عیب‌یابی موتور خودرو مجموعه‌ای از قواعد و روش‌ها است که با بکارگیری آن‌ها، علت و محل خرابی موتور را شناسایی و رفع می‌کنیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید و آموزنده باشد.

1- توجه به صدای موتور اتومبیل؛ راهی برای پیشگیری از خرابی‌های جدی

صدای خودرو یکی از عوامل مهم در عیب‌یابی موتور است. اگر صدای موتور خودرو به هرنحوی تغییر کند یا غیرعادی بنظر برسد، نشانه‌ای از خرابی یا ساییدگی قسمت‌هایی از موتور است. برای شناسایی علت و محل خرابی موتور با توجه به صدای آن، باید به موارد زیر توجه کنید:

نوع صدا چگونه به عیب‌یابی موتور کمک می‌کند؟

صدای موتور بسته به نوع خرابی متفاوت است. برای مثال، صدای تیک‌تیک سوپاپ‌ها، گژن‌پین پیستون‌ها، خرابی زنجیر تایم، بلبرینگ یا صدای واترپمپ باهم فرق دارد. پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاع دقیق از نوع خرابی اتومبیل در صورت شنیدن صداهای غیرآشنا و نامتعارف به تعمیرگاه‌های مجاز مراجعه کنید.

چگونه از روی زمان شنیدن صدا به خرابی موتور پی ببریم؟

صدای موتور ممکن است بسته به زمان روشن یا خاموش شدن، گرم یا سرد بودن انجین، شتاب یا کاهش سرعت تغییر کند. برای مثال، صدای تیک‌تیک سوپاپ‌ها ممکن است در زمان روشن شدن موتور سرد شنیده و صدای گژن‌پین پیستون‌ها در زمان شتاب موتور و گاز دادن شنیده شود. همچنین صدای تسمه تایم هنگام خاموش شدن موتور نگران‌کننده است.

شناسایی دقیق قطعه خراب شده با استفاده از محل صدا

از شناسایی محل صدا شنیده شده از موتور می‌توان به ایراد آن پی برد. برای مثال، صدای سوپاپ‌ها از سرسیلندر، صدای پیستون‌ها از قسمت بلوک موتور، صدای تسمه تایم از تایمینگ کاور و صدای بلبرینگ یا واترپمپ از قسمت جلوی موتور شنیده می‌شود.

2- به رنگ و بوی دود خروجی از اگزوز دقت کنید

رنگ و بوی دود خروجی از اگزوز خودرو یکی دیگر از عوامل مهم در عیب‌یابی موتور است. اگر این دو عامل تغییر کنند یا بوی نامطبوعی از آن بشنوید، نشانه‌ای از خرابی یا ناهنجاری در سیستم‌های مختلف موتور است. برای مثال، اگر دود خروجی از اگزوز سفید رنگ باشد، نشانه‌ای از نشت آب رادیاتور به داخل مخزن سوخت‌سوزی موتور است که باعث افزایش دمای موتور و خرابی سرسیلندر می‌شود. با خروج دود مشکی از اگزوز احتمال اضافه سوخت‌دهی به موتور مطرح است که موجب افزایش مصرف سوخت و آلودگی محیط زیست می‌شود.

دود آبی رنگ نشانه‌ای از نشت روغن موتور به داخل مخزن سوخت‌سوزی موتور است که باعث افزایش روغن‌سوزی و ساییدگی قسمت‌های مختلف در موتور می‌شود. همچنین، اگر دود خروجی از اگزوز گاز مونوکسید کربن باشد، نشانه‌ای از نقص در سیستم احتراق موتور است که باعث کاهش بازده احتراق، افزایش مصرف سوخت می‌شود. این گاز  خطرات جانی برای راننده و سرنشینان به همراه دارد.

3- افزایش مصرف سوخت و روغن؛ احتمال خرابی موتور خودرو

مصرف زیاد سوخت و روغن توسط خودرو، وضعیت نامطلوب و عملکرد ناصحیح موتور را نشان می‌دهد و حاکی از خرابی یا ناهنجاری در سیستم‌های مختلف موتور است. برای شناسایی علت و محل خرابی موتور باتوجه‌به میزان مصرف سوخت و روغن، باید به موارد زیر توجه کنید:

• مصرف سوخت: اگر مصرف سوخت خودرو بیش از حد افزایش یابد، نشانه‌ای از  سوخت‌دهی اضافه به سمت موتور است. این مشکل به دلیل معیوب بودن سیستم تغذیه سوخت، احتراق، سیستم الکترونیکی، سنسور و انژکتور به‌وجود می‌آید.
• مصرف روغن: اگر مصرف روغن در خودرو به‌یکباره و بی‌جهت افزایش یابد، معلولی از نشت روغن موتور به داخل مخزن سوخت‌رسانی موتور است. این مشکل به دلیل ساییدگی یا معیوب شدن کاسه نمد سوپاپ، رینگ روغن، رینگ پیستون، واشر سرسیلندر، سوپاپ یا گاید سوپاپ می‌باشد.

با دقت به این موارد، میزان سوخت و روغن مصرفی خودرو را ارزیابی کرده و با مراجعه به متخصص عامل و مکان خرابی موتور را پیدا و اصلاح کنید.

4- چگونه از تغییرات شتاب خودرو به خرابی موتور پی ببریم؟

تغییر در شتاب خودرو یکی دیگر از دلایل خرابی موتور است. شتاب خودرو به نیرویی که موتور به چرخ‌ها اعمال می‌کند بستگی دارد. اگر موتور کارایی خود را از دست بدهد، نیرو کمتری به چرخ‌ها منتقل می‌شود و در نتیجه شتاب خودرو کاهش می‌یابد. از عواملی که باعث کاهش کارایی موتور می‌شوند عبارت‌اند از: انسداد فیلتر هوا، اختلال در سیستم تزریق سوخت، سوختن شمع‌ها و خرابی وایر، آسیب به میل لنگ و پیستون‌ها.

بعد از کاهش شتاب اتومبیل برای تشخیص خرابی موتور، چندین روش وجود دارد. یکی از روش‌ها اندازه‌گیری فشار سیلندرها است. فشار سیلندر نشان دهنده توانایی موتور برای نگه‌داشتن هوا است. در صورتی که فشار کم شود، بحث نشتی هوا از سیلندرها و تعمیر موتور پیش می‌آید. روش دیگر استفاده از دستگاه تشخیص خطای موتور (OBD) است. این دستگاه به سیستم کامپیوتری خودرو متصل می‌شود و کدهای خطا را نمایش می‌دهد. این کدها علت خرابی موتور را مشخص می‌کنند.

5- اهمیت نظارت بر دما و حرارت؛ راهنمای تشخیصی برای مشکلات موتور

افزایش دما و حرارت موتور یکی از علائم وجود ایراد در موتور است. دمای موتور به عواملی مانند سوخت، هوا، آب و روغن بستگی دارد. اگر این عوامل به درستی کار نکنند، دمای موتور افزایش می‌یابد.  روشن شدن چراغ هشدار دمای موتور، بوی سوخت یا روغن سوخته، تولید دود از اگزوز یا موتور، کاهش قدرت و شتاب خودرو از عوارض حرارت بالای موتور است. یکی از روش‌های جلوگیری از بالا رفتن دما و حرارت در انجین، بررسی سطح و کیفیت روغن‌موتور است. 

روغن‌موتور نقش مهمی در خنک و روان کردن قطعات موتور دارد. اگر سطح روغن موتور کم باشد یا رنگ و بو روغن موتور کند، به علت نیازمندی موتور برای تعویض روغن است. همچنین بررسی عملکرد درست سیستم خنک کننده موتور از بالا رفتن دما و حرارت در موتور جلوگیری می‌کند. سیستم خنک کننده موتور شامل رادیاتور، آب، مایع خنک کننده، فن و ترموستات است. اگر این قطعات کار نکنند یا دچار نشتی باشند، باعث افزایش دمای موتور می‌شوند. توصیه می‌کنیم قبل از انجام تعمیرات روی موتور ماشین لباس مکانیکی بپوشید تا از خطرات سوختگی در امان بمانید.

6- نکات کلیدی نشانگرهای تابلو خودرو برای تشخیص خرابی‌های موتور

روشن شدن چراغ آمپر پشت فرمان، به شما اطلاعاتی در مورد خرابی موتور می‌دهد. در این بخش به بررسی برخی از این نشانگرها می‌پردازیم:

چراغ هشدار موتور (Check Engine): این چراغ به شکل یک موتور کوچک روی تابلو ماشین روشن می‌شود و نشان دهنده مشکلی در عملکرد موتور است. این مشکل به دلایل مختلفی مانند اختلال در سیستم تزریق سوخت، سوختن شمع‌های جرقه، انسداد فیلتر هوا بوجود می‌آید. برای تشخیص دقیق علت خرابی موتور، باید از دستگاه تشخیص خطاهای موتور (OBD) استفاده کرد.

چراغ هشدار دمای موتور (Temperature): این چراغ به شکل یک ترمومتر روی تابلو پشت فرمان روشن می‌شود و آلارم داغ شدن موتور است. این مشکل به دلیل کمبود آب یا مایع خنک کننده، خرابی فن یا ترموستات و نشتی روغن موتور بوجود می‌آید. برای جلوگیری از آسیب بیشتر به موتور، باید قبل از خاموش کردن خودرو موتور را خنک کنید. به علت امکان پاشیده شدن آب جوش روی سر و صورت از شیلد محافظ صورت استفاده کنید.

در ضمن باید توجه داشت که بعضی دیگر از چراغ‌های پشت آمپر مثل چراغ هشدار روغن موتور و باتری نمایانگر مشکلات داخل موتور هستند. 

7- علت خرابی سیستم احتراق و جرقه شمع‌ها و تاثیر آن بر کارکرد موتور

سیستم احتراق و جرقه شمع‌ها برای روشن شدن و کارکرد موتور بسیار مهم است. این سیستم با ایجاد جرقه در محفظه احتراق، مخلوط سوخت و هوا را منفجر و نیروی محرکه تولید می‌کند. اگر این سیستم دچار خرابی شود، باعث کاهش قدرت و شتاب موتور، افزایش مصرف سوخت، تولید آلاینده‌ها و آسیب به قطعات موتور می‌شود. علت خرابی سیستم احتراق و جرقه شمع‌ها انسداد فیلتر هوا یا سیستم تزریق سوخت است که باعث کاهش سرعت، فشار هوا و سوخت در محفظه احتراق می‌شود و عملکرد شمع را ضعیف می‌کند. 

همچنین خرابی کوئل، وایر شمع، سنسور موقعیت میل لنگ یا ECU باعث اختلال در تامین ولتاژ بالا و زمانبندی جرقه شمع می‌شود. پیچ خوردگی، خم شدگی، زنگ زدگی یا سوختگی الکترودهای شمع، عامل دیگر ایجاد جرقه نامنظم است. هنگام بررسی برق خودرو به کفش کار مناسب احتیاج دارید. زیرا کفش کار، شما را از شوک الکتریکی، سوختگی، آسیب به پاها و سقوط اشیاء سنگین محافظت می‌کند. استفاده از وسایل ایمنی در انجام کارهای مکانیکی از واجبات است، قیمت کفش کار نسبت به قدرت حفاظتی آن بسیار مناسب است.

 8- تحلیل سیستم تغذیه سوخت؛ نشانه‌های خرابی موتور و انژکتور

سیستم تغذیه سوخت یکی از بخش‌های مهم موتور اتومبیل است که وظیفه تامین و تزریق سوخت به محفظه احتراق را دارد. اگر این سیستم دچار خرابی شود به قطعات موتور آسیب می‌رسد و در عملکرد درست آن اختلال بوجود می‌آید. خرابی سیستم تغذیه سوخت باعث کاهش کارایی و قدرت موتور می‌شود. زیرا اگر مقدار، فشار، زاویه و الگوی تزریق سوخت به محفظه احتراق مناسب نباشد، مخلوط هوا و سوخت به درستی عمل نمی‌کند و انرژی کافی برای حرکت موتور تولید نمی‌شود. 

این موضوع باعث کاهش شتاب، گیر کردن یا خاموش شدن موتور، افزایش مصرف سوخت و تولید دود و آلاینده‌ها می‌‎شود. خرابی این سیستم باعث ایجاد حرارت بیش از حد و فرسایش در موتور می‌شود. زیرا اگر سوخت کافی به محفظه احتراق نرسد، موتور دچار خشکی و اصطکاک می‌شود و دمای آن بالا می‌رود. این موضوع باعث آسیب به قطعات حساس موتور مانند شمع، پیستون، میل لنگ، سوپاپ و رینگ‌ها می‌شود. همچنین اگر سوخت بیش از حد به محفظه احتراق برسد، امکان ایجاد جرقه‌های ناخواسته و انفجار در موتور افزایش می‌یابد.

9- تاثیر خرابی سیستم خنک‌کننده و تهویه هوا بر موتور 

خرابی سیستم خنک‌کننده دمای بالایی به موتور تحمیل می‌کند. این موضوع منجر به آسیب دیدن قطعات حساس موتور مانند واشر سرسیلندر، سوپاپ‌ها، شمع‌ها، پیستون‌ها و رینگ‌ها می‌شود. افزایش مصرف سوخت، کاهش قدرت و شتاب، تولید دود و آلاینده‌ها و گیر کردن یا خاموش شدن از مضرات خرابی سیستم خنک‌کننده است. از نشانه‌های بالا رفتن دمای موتور، روشن شدن چراغ هشدار دما، بوی سوخت یا روغن سوخته، تولید دود از اگزوز یا موتور و کاهش قدرت و شتاب خودرو است.

همچنین خرابی سیستم تهویه هوا باعث کاهش بازدهی و عمر موتور می‌شود. این سیستم وظیفه دارد هوای تازه و خنک را به موتور وارد و هوای داغ و آلوده را از موتور خارج کند. اگر این سیستم دچار انسداد یا نشتی شود، باعث کاهش جریان هوا و افزایش دمای موتور می‌شود. ورود ذرات خارجی مانند گرد، غبار، آب و روغن به موتور سبب سایش، خوردگی و اختلال در احتراق موتور می‌شود. روشن شدن چراغ هشدار موتور، افزایش مصرف سوخت، کاهش قدرت، شتاب، تولید دود، آلاینده‌ها و ناهماهنگی در کارکرد موتور از نشانه‌های آن است.

10- تشخیص خرابی خودرو با بررسی سیستم الکترونیکی و ECU

سیستم الکترونیک ماشین، ECU یا واحد کنترل الکترونیکی، نقش مهمی در کنترل و هماهنگی قطعات مختلف موتور اتومبیل دارند. اگر این سیستم یا ECU دچار خرابی شوند، باعث اختلال در عملکرد موتور ‌می‌شود. یکی از علایم خرابی سیستم الکترونیک ماشین روشن شدن چراغ هشدار موتور (Check Engine) روی تابلو ماشین است. این چراغ نشان می‌دهد که مشکلی در عملکرد موتور وجود دارد که ممکن است به علت اختلال در سیستم تزریق سوخت، سوختن شمع‌های جرقه و انسداد فیلتر هوا باشد. 

برای تشخیص دقیق علت خرابی موتور، باید از دستگاه تشخیص خطاهای موتور (OBD) استفاده کرد. یکی دیگر از عواقب خرابی سیستم ECU کاهش کارایی و قدرت موتور است. زیرا اگر ECU به درستی کار نکند، مخلوط هوا و سوخت به درستی احتراق نمی‌کند و انرژی کافی برای حرکت موتور تولید نمی‌شود. این موضوع باعث کاهش شتاب، گیر کردن یا خاموش شدن موتور، افزایش مصرف سوخت و تولید دود و آلاینده‌ها و ایجاد حرارت بیش از حد و فرسایش موتور خواهد شد.

لباس مکانیکی و وسایل محافظتی مخصوص تعمیر اتومبیل را از ماه ایمن بخرید

ما در این مقاله 10 نکته برای پیدا کردن سریع مشکل موتور خودرو مانند خرابی سیستم الکترونیکی، سیستم خنک‌کننده، تغذیه سوخت، رنگ و بوی دود خروجی از اگزوز، صدای موتور، تغییر در شتاب را به شما آموزش دادیم. بسیار مهم است که در حین انجام تعمیرات اتومبیل از وسایل حفاظتی و مناسب استفاده کنید تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنید. فروشگاه تجهیزات ایمنی ماه‌ایمن انواع مختلفی از لباس‌های کار و وسایل حفاظتی را برای شما عزیزان در تخصص‌های مختلف فراهم کرده است. کیفیت بالا، قیمت مناسب و ارسال سریع از ویژگی‌های اصلی ماه‌ایمن است. برای سفارش لباس کار مناسب خود کافی است به بخش فروشگاهی وبسایت  mahimen.ir مراجعه کنید.