تاریخچه پخت نان و پیدایش دستگاه نانوایی
پخت نان یکی از قدیمیترین فعالیتهای انسان است که با گذشت زمان، تکنولوژی آن را تغییر داده و روشهای مختلفی برای تولید این محصول اساسی توسعه یافته است. پخت نان یکی از قدیمی ترین فنون بشری است که قدمت آن به 5000 سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد.. این مقاله به بررسی تاریخچه پخت نان از زمانهای دور تا به امروز پرداخته و تغییرات مختلف در این فرآیند مهم را بررسی میکند.
پیدایش نان
پخت نان در تاریخ انسان با ظهور کشاورزی آغاز شد. آدمیان ابتدا گندم و جو را کشت و سپس به تدریج با ترکیب آب و آرد این دانهها، نان خود را میپختند.. با گذشت زمان، انسانها به تدریج روشهای مختلفی برای بهبود پخت نان ابداع کردند. یکی از مهمترین این پیشرفتها، استفاده از مخمر بود. مخمر یک قارچ تک سلولی است که باعث تخمیر آرد میشود و باعث میشود که نان پف کند و طعم بهتری پیدا کند. در دوران باستان، نان به طور سنتی در تنورهای سفالی پخته میشد. این تنورها معمولاً در زیرزمین یا در کنار آتش ساخته میشدند. با گذشت زمان، روشهای مختلفی برای ساخت تنورهای نان پزی ابداع شد. در مناطق مختلف جهان از مصر با پخت خبز مصری گندم تا نانهای پفی و سبوسدار چینی، هر فرهنگ و منطقه الگوی خاص خود را در پخت نان داشتهاند.
نان در فرهنگ های مختلف
همانطور که اشاره شده است، شواهد نشان میدهد که تاریخچه نان بسیار قدیمی است و نان همواره بخشی ضروری از زندگی روزمره انسانها بوده است. با این حال، فرآیند تولید و پخت نان در طول تاریخ تحولات زیادی را تجربه کرده است تا به شکل و طعم فعلی نان که امروزه مصرف میشود، برسد.
در بینالنهرین و هلال حاصلخیز، دانشمندان با اندازه گیری ارتفاع، عرض و طول تکه های نانی که در شوبیقا یافت شدهاند، سعی در تجسم نانِ دوران باستان کردهاند. نتایج این بررسی نشان میدهد که شکل اولیه نان شبیه به نانهای مسطح بدون خمیرمایه در مناطق بینالنهرین، مصر باستان و تمدن سِند بوده است.
نانهای مسطح این دوره نسبتاً نازک بوده و اغلب در منطقه هلال حاصلخیز محبوبیت داشتهاند. ساکنان این مناطق حدود ۸۵۰۰ سال قبل از میلاد کشت گندم و جو را شروع کردند، احتمالاً آن ها اولین افرادی بودند که نان را به صورت دائمی تهیه کردند.
در مصر باستان، نان به عنوان غذای اصلی و مقدس شناخته میشد. در دوره فراعنه، نان به اندازهای اهمیت داشت که حتی در فهرست غذاهایی که به مردها برای زندگی پس از مرگ همراه میشد، حداقل ۱۵ قلم مختلف نان وجود داشت. در این دوران، مصریان توانستند با استفاده از غلات فراوان وارداتی، وعدههای غذایی مناسبی ترتیب دهند.
در امپراتوری روم، صنعت نان رونق گرفت و مردان به پخت نان به عنوان شغلی محترم مشغول شدند. این تغییرات منجر به بررسی دقیقتر و ایجاد انجمن نانواها شد. رومیها از الک و مخمر در نانهای خود استفاده کردند و نانهای خمیری کرکی و لذیذی را پختند.
در یونان باستان، نان سفید به دلیل رنگ آن مورد ترجیح بود و نانهای سفید نیاز به فرآوری دقیق تری داشتند. افراد طبقه مرفه بر نان سفید تمایل داشتند، در حالی که طبقه پایین تر به نانهای تیرهتر محدود میشدند.
نان چاودار وایکینگها از ترکیبات مختلفی از جمله آرد چاودار، مخمر خشک و عسل تهیه میشد و نان سالم و مغذی برای آنها فراهم میکرد. به عنوان یکی از فرهنگهای باستانی، وایکینگها مهارتهای خاصی در تهیه نان داشتند و نان چاودار آنها به عنوان یک قسمت اساسی از رژیم غذایی آنان مطرح بود.
این تحولات در صنعت نان نشان دهنده اهمیت بیپایان نان در زندگی انسان و تأثیر آن بر تاریخ و فرهنگ مختلف است.
سبکهای مختلف پخت و اجاقهای باستانی
همانطور که دیده میشود، در گذشته، نانهای باستانی بر روی شعلههای آتش تهیه میشدند. اما این مسئله نشانگر آن نیست که تنها نانوایی با استفاده از تنورها و اجاقهای پیشرفته در یک لحظه به وجود آمده باشد؛ بلکه روشهای پختوپز به تدریج تکامل یافتهاند. به عنوان مثال، یکی از روشهای اصلی پخت نان در گذشته "نان پخته شده در خاکستر" بود که نان در زیر لایهای از ماسه، اخگر و خاکستر دفن میشد.
علاوه بر این، اجاقها یا کورههای چوبی و عمودی نیز برای پخت نان مورد استفاده قرار میگرفتند. این کورهها به شکل عمودی و استوانهای بوده و معمولاً از خاک رس ساخته میشدند. از جمله اجاقهای باستانی عمودی معروف، کوره سفالی عمودی از منطقه سوریه بینالنهرین بوده و شواهد حاکی از استفاده گسترده مردم در مناطق مختلف خاورمیانه و شمال آفریقا از این اجاقها را نشان میدهد. این تنورها در کشورهایی مانند سوریه، عراق، ایران، پاکستان و مصر نیز کشف شدهاند.
اروپا و تاریخچه نان
در اروپا، دسترسی یکسان به نان برای همه افراد وجود نداشت. در قرون وسطی، پزشکان توصیه میکردند که افراد از نان سفید تصفیه شده استفاده کنند، اما افراد فقیر به دلیل محدودیتهای مالی، مجبور بودند از نانهای تیرهتر مانند جو یا چاودار استفاده کنند. در واقع، نان ترنچر، یک نوع نان سنگین، به عنوان بشقاب برای افراد ثروتمند به کار میرفت و مواد غذایی مختلف مانند گوشت، سس و پوره سیبزمینی در آن قرار میگرفت. پس از مصرف مواد غذایی، افراد معمولاً ترنچر را هم میخوردند یا آن را به عنوان کمک مالی به فقرا اهدا میکردند.
اصناف نان و نانوایی در اروپا
در این دوره زمانی، اصناف به عنوان سازمانهایی مشترک شناخته میشدند که اعضای خود را به اطاعت از مقررات خاص ملزم میکردند و در مقابل، حمایتهایی را در قالب قوانین تجاری ارائه میدادند. این اصناف به اعضای خود امکان دسترسی به مواد اولیه مقرونبهصرفه، ایمنی و کمکهای مالی را در صورت ضرورت فراهم میکردند و به عبارت دیگر به عنوان یک نوع پوشش بیمهای برای جامعه نانوایان عمل میکردند. نخستین ظهور اصناف نانوا در اروپای غربی و شمالی در حدود قرن هشتم پس از میلاد را مشاهده کردیم.
.
ورود به عصر صنعتی
پس از وقوع اولین انقلاب صنعتی در سال ۱۷۸۲، یک مخترع آمریکایی به نام الیور ایوانز به عنوان نخستین شخصی ظاهر شد که یک آسیاب آرد کاملاً اتوماتیک را طراحی کرد و تاریخ نان را متحول کرد. قبل از اختراع ایوانز، هر مرحله از فرآیند آسیاب کاری به نیروی انسانی و زمان زیادی نیاز داشت. ایوانز، با الهام گرفتن از فناوریهای دریایی، حتی یک آسانسور سطلی برای آسیاب آرد خود طراحی کرد تا در عبور محصولات و آردها از بخشهای مختلف آسیاب کمک کند.
سپس، او دستگاه خود را بهبود بخشید و مراحل خنک کردن، خشک کردن، الک کردن و بستهبندی را اتوماتیک کرد. این روش اتوماسیون هوشمند باعث صرفه جویی در زمانی که توسط کارگران صرف میشد، شد و تمام فرآیند تولید نان را سریعتر کرد.
در سال ۱۸۳۴، مهندس سوئیسی به نام جیکوب سولزبرگر آسیاب غلتکی فولاد را اختراع کرد. این آسیابهای نوین میتوانستند جوانه و سبوس را با اعمال فشار جزئی بر دانه، به جای خرد کردن آنها مانند سنگزنی، از دانه جدا کنند. این روش جدید باعث تولید آرد سفید و باکیفیت برای صنعت نانوایی شد.
بکینگ پودر و دستگاه برش
در دوره های صنعتی، آلفرد برد، شیمیدان و تولیدکننده مواد غذایی انگلیسی، اولین نسخه بیکینگ پودر را تولید کرد. بیکینگ پودر به عنوان جایگزین واقعی برای مخمر ظاهر شد و با واکنشهای اسیدی به خمیر کمک کرد تا نان بافت سبک تر و بهتری داشته باشد.
گفته میشود که ایجاد بیکینگ پودر به حساسیت همسر برد نسبت داشته است. در صورتی که آلرژی به مخمر در او وجود نداشت ، شاید داستان کیک ها و شیرینیهای امروزی که به بیکینگ پودر وابسته هستند هم تغییر می کرد. تا سه دهه بعد، دانشمند آمریکایی ای به نام ابن نورتون هورسفورد اولین بیکینگ پودر دو اثره را اختراع کرد. این بیکینگ پودر با تولید حباب دیاکسید کربن قبل از اعمال حرارت، به بهبود طعم و سرعت پخت محصولات غذایی کمک می کرد.
در سال ۱۹۳۷، اتو فردریک رووردر نخستین دستگاه برش نان خودکار را ابداع و به بازار عرضه کرد. این دستگاه نه تنها نان را برش میزد، بلکه برشها را نیز بسته بندی میکرد. بنابراین، میتوان گفت که پودرهای پخت نان و دستگاههای برش نان تاثیر مهمی در موفقیت صنعت نانوایی و کیک پزی داشتند.
با پیشرفت صنعت و استفاده از ماشینآلات، نان و صنعت نانوایی تغییرات عظیمی را تجربه کردند. با این وجود، نان سنتی همچنان جایگاه خود را حفظ کرده و به عنوان یک هنر و تاریخچه از اجداد به ما منتقل شده است.
دوران کنونی
در دوران کنونی صنعت نانوایی نوین با پیشرفت فناوری، تغییرات در روشها و مواد اولیه، و همچنین تولید انواع دستگاه نانوایی ، به یک حوزه پویا و پیشرفته تبدیل شده است. در زیر تعدادی از جوانب اصلی صنعت نانوایی نوین شرح داده شده است:
دستگاه تمام اتوماتیک نانوایی
دستگاه تمام اتوماتیک نانوایی یک دستگاه پیشرفته است که برای تولید نان به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت دستی از سوی نانوایان طراحی شده است. این دستگاه شامل قسمتهای مختلفی مانند مخزن آرد، بخش مخلوط خمیر ، سیستم تخمیر، سیستم پخت و سیستم بست هبندی میباشد. با استفاده از فناوری های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و رباتیک، دستگاه تمام اتوماتیک نانوایی قادر است به صورت خودکار فرآیندهای تولید نان را انجام دهد.
فواید دستگاه تمام اتوماتیک نانوایی
استفاده از دستگاه تمام اتوماتیک نانوایی برای نانوایان مزایای بسیاری دارد. اولین مزیت، صرفهجویی در زمان و انرژی نانوایان است. با استفاده از این دستگاه، فرآیندهای تولید نان به صورت خودکار و سریع انجام میشود و نانوایان نیازی به دخالت دستی در هر مرحله ندارند. همچنین، دقت بالا و کنترل دقیق در فرآیندهای تولید باعث میشود کیفیت نان بهبود یابد.
مزایای دستگاه تمام اتوماتیک نانوایی
استفاده از دستگاه تمام اتوماتیک نانوایی برای نانوایان دارای مزایای بسیاری است که به کاهش دغدغههای آنها نیز کمک میکند. در ادامه به برخی از این مزایا میپردازیم:
افزایش کارایی و سرعت تولید:
با استفاده از دستگاه تمام اتوماتیک نانوایی، فرآیند تولید نان به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت دستی صورت میگیرد. این امر باعث افزایش کارایی و سرعت تولید میشود و نانوایان قادر خواهند بود تعداد بیشتری از نانها را در واحد زمان تولید کنند.
کاهش خطاها و یکنواختی:
با استفاده از دستگاه تمام اتوماتیک، فرآیند تولید نان به صورت دقیق و یکنواخت صورت میگیرد. این باعث کاهش خطاها و یکنواختی در ابعاد و وزن نان ها میشود، که در نتیجه باعث افزایش رضایت مشتریان و بهبود کیفیت محصول میشود.
صرفه جویی در هزینه ها:
استفاده از دستگاه تمام اتوماتیک نانوایی باعث صرفه جویی در هزینه های تولید میشود. به دلیل خودکار بودن فرآیند تولید، نیاز به نیروی انسانی کمتر است و همچنین کاهش خطاها و عدم یکنواختی باعث کاهش ضایعات و هدررفت مواد میشود.
بهبود شرایط کار:
استفاده از دستگاه تمام اتوماتیک نانوایی باعث بهبود شرایط کار نانوایان میشود. آنها دیگر نیاز به انجام فعالیتهای فیزیکی سنگین و خسته کننده مانند آماده سازی آرد، مخلوط کردن خمیر ، چانه گیری و... ندارند و میتوانند بر روی فعالیت های مهم تر و با ارزش افزوده بالاتر تمرکز کنند.
مواد اولیه و ترکیبات بهینه
تحقیقات در زمینه مواد اولیه نان، نظیر آرد، خمیر زنی، و مواد افزودنی، به منظور بهبود کیفیت و خواص غذایی نان انجام میشود. استفاده از آردهای ویژه مانند آرد کامل، آرد گیاهان خاص، و محصولات ارگانیک نیز در این صنعت جایگزینهای محبوبی شدهاند.
نانهای تنوع پذیر
صنعت نانوایی نوین به تولید نانهای تنوعپذیر تاکید دارد. نانهای چندگانه با اندازهها، طعمها، و انواع مختلف، شامل نانهای چاپلوس، نانهای گلابی، نانهای رژیمی، و نانهای بدون گلوتن موجود هستند.
آشنایی با نیازهای سلامتی
توجه به نیازهای سلامتی مصرفکنندگان، به تولید نانهای سالم و با ارزش غذایی بالا توجه زیادی شده است. استفاده از مواد افزودنی ناسالم کاهش یافته و به جای آن از مواد طبیعی و سلامتی استفاده میشود.
صنعت گلوتن فرار
با افزایش آگاهی نسبت به حساسیت به گلوتن، صنعت نانوایی به سمت تولید نانهای بدون گلوتن پیش میرود. این نانها برای افرادی که از حساسیت به گلوتن رنج میبرند یا نظیر آنها مناسب هستند.
مسئولیت اجتماعی و محیطی
بسیاری از واحدهای نانوایی نوین به مسئولیت اجتماعی و محیطی توجه دارند. استفاده از مواد محلی، کاهش تولید زیاد زباله، و استفاده از انرژیهای پایدار جزء اقدامات این صنعت است.
آموزش و تحقیقات
صنعت نانوایی نوین به تحقیقات بیشتر در زمینه تکنولوژیهای نوین و نوآوریهای فرآیندی اختصاص داده است. آموزش و ارتقاء دانش کارگران نیز برای بهبود کیفیت و کارایی تولید از اهمیت زیادی برخوردار است.
به طور کلی، صنعت نانوایی نوین به منظور تولید نان با کیفیت، سالم و متنوع، همچنین با رعایت مسائل محیطی و اجتماعی، از تکنولوژی و نوآوری بهره میبرد.
نتیجه گیری
تاریخچه پخت نان یک سفر طولانی از آغاز تمدن تا به امروز بوده است. این مسیر، از فرآیندها و فنون سنتی گرفته تا به تکنولوژیهای پیشرفته مدرن، نشاندهنده اهمیت بیپایان نان در زندگی انسان و تاثیرات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن است. پخت نان بهعنوان نمادی از اشتراک و ارتباط انسان با محیط اطراف، همچنان در تمدنها و فرهنگها به یکی از عوامل مهم و لازم در غذاخوردن تبدیل شده است.
سخن پایانی
گروه صنعتی آذربایجان (افخمی) از سال 1386 تاسیس گردید و از همان ابتدای تاسیس، در پی بهداشتی و مکانیزه کردن واحد های نانوایی سنتی، اختراع و ثبت انواع دستگاه نانوایی آغاز شد. دستگاه خمیر پهن کن رو میزی (غلطک) اولین تولید شرکت اذریگ بود و به دنبال آن دستگاه های دیگری وارد بازار شد تا به امروز که دستگاه نان لواش تمام اتوماتیک به عنوان برترین محصول این شرکت ارائه می شود.
دیدگاه تان را بنویسید