واکنش ایران به گزارش غیرسازنده آژانس/ جواب تقابل، تقابل خواهد بود

«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست افتتاحیه شورای حکام آژانس در خصوص برنامه هسته‌ای ایران مدعی شد: «در رابطه با موضوع برنامه هسته‌ای ایران، آخرین گزارش من در مورد راستی آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد (2015) را در اختیار دارید. پس از آخرین گزارش من، ذخایر اورانیوم غنی شده 60 درصدی ایران (U-235) به 275 کیلوگرم افزایش یافته است که این رقم در سه ماهه گذشته 182 کیلوگرم بوده است. ایران تنها کشور غیرهسته‌ای است که تا این حد غنی‌سازی می‌کند و باعث نگرانی جدی من شده است.»

مدیرکل آژانس بدون اشاره به خروج آمریکا از برجام و عدم اجرای تعهدات خود و همچنین انفعال سه کشور اروپایی در این‌باره و عدم اجرای تعهداتشان مدعی شد: «چهار سال از توقف اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، از جمله اجرای موقت پروتکل الحاقی‌اش می‌گذرد و بنابراین چهار سال از زمانی که آژانس قادر به دسترسی بیشتر در ایران بود، می‌گذرد.»

وی در ادامه در خصوص مکان‌های باقی‌مانده مدعی شد: ایران می‌گوید همه مواد، فعالیت‌ها و مکان‌های هسته‌ای مورد نیاز طبق توافقنامه «پادمان» و «ان‌پی‌تی» را اعلام کرده است. با این حال، این بیانیه با یافته‌های آژانس در مورد ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در مکان‌های اعلام نشده در ایران مغایر است. آژانس باید مکان‌های فعلی مواد هسته‌ای و یا تجهیزات آلوده مربوطه را بداند. همچنین اختلافی در تراز مواد اورانیوم موجود در آزمایش‌های تولید فلز اورانیوم انجام شده در آزمایشگاه چندمنظوره جابر ابن حیان وجود دارد که ایران آن را در نظر نگرفته است.

اخیراً آژانس در گزارش‌های جدید خود به اختلاف‌ها با ایران بر سر «4 مکان» ادعایی اشاره کرده، حال آنکه تنها موضوع دو مکان باقی مانده و دو مکان دیگر حل و فصل شده است. 4 مکان که آژانس ادعا می‌کند در آنها مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده وجود داشته عبارتند از «تورقوزآباد»، «ورامین»، «مریوان» و «لویزان-شیان». از میان این مکان‌ها اختلافات در پرونده مریوان و لویزان شیان حل و فصل شده بود.

درباره سایت مریوان آژانس در خردادماه 1402 پرونده اختلافی در این مکان را مختومه اعلام کرده و از پایان کار تحقیق درباره آثار اورانیوم با منشا انسانی در مرکز مریوان واقع در 535 کیلومتری جنوب غرب تهران خبر داده بود. این مسئله حتی در آن زمان مورد اعتراض رژیم صهیونیستی قرار گرفت. درباره پرونده اختلافات در مکان موسوم به لویزان شیان هم تهران می‌گوید این مکان تحت فعالیت‌های راستی‌آزمایی گسترده آژانس از جمله دسترسی تکمیلی قرار گرفته و بر همین اساس این موضوع در سال 2004 (GOV/2004/83) مختومه شده است.

توضیح ایران درباره دو مکان ادعایی دیگر این است که در آنها موضوع آلودگی مطرح است که اهمیت اشاعه‌ای ندارد. در واقع در این مکان‌ها بحث مواد هسته‌ای با غنای بالا مطرح نیست. مسئله آلودگی است که همیشه می‌تواند وجود داشته باشد.

گروسی در ادامه بدون توجه به حق قانونی و مصرح شده ایران در برجام مدعی شد که ایران با اعلام تعلیق اجرای کد 3.1، هنوز کد اصلاحی را که یک تعهد قانونی برای ایران است، اجرا نمی‌کند.

این گفته گروسی در حالی است که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در واقع شرایطی را فراهم می‌کند که تحت آن ایران می‌تواند تعهدات خود از جمله تعهد به اجرای کد اصلاح شده 3.1 را به حالت تعلیق درآورد. به طور خاص، بندهای 26 و 36 برجام شرایطی را که اجازه چنین تعلیقی را می‌دهد.

اعلام نظر براساس نگاه‌های سیاسی برخی کشورها زیبنده آژانس نیست

برهمین اساس، روزگذشته سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نزدیک شدن ایران به بمب هسته‌ای با تاکید بر این‌که «جمهوری اسلامی ایران همواره در مورد موضوع هسته‌ای خود متعهد و پایبند به اصول دیپلماتیک بوده و ما هیچ وقت رویکرد تقابلی نداشته‌ایم؛ چرا که ماهیت فعالیت‌های هسته‌ای ما صلح آمیز است»، گفت: به صورت طبیعی جواب تقابل، تقابل خواهد بود.

بقایی، بیان کرد: «انتظار ما از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این است که براساس حدود اختیارات و وظایف خود طبق اساسنامه آژانس عمل کند. این دیپلمات ارشد ایرانی یادآور شد: اعلام نظر براساس گمانه‌زنی و حدس و گمان سیاسی نه در چارچوب اختیارات مدیرکل است و نه اینکه کمکی به حل مسئله می‌کند جز اینکه فضا را برای تعامل سازنده ملتهب می‌کند.»

وی گفت: «چنین گزاره‌ها و مفهوم‌سازی‌هایی به هیچ عنوان مبتنی بر واقعیت نیست. برنامه هسته‌ای ایران بارها ثابت شده و مشخص شده که طبق چارچوب‌های حقوق بین‌الملل و موافقتنامه پادمان و معاهده منع اشاعه هسته‌ای انجام می‌شود. آژانس همه امکانات لازم را دارد که رصد خود را انجام دهد. استفاده از این عبارات که بارها تکرار و نادرستی آن ثابت شده، به هیچ عنوان سازنده نیست و کار را تسهیل نمی‌کند.»

بقائی ادامه داد: «متوجه هستیم که این تحرک در چارچوب خواسته‌هایی است که متأسفانه برخی از کشورهای غربی در جریان قطعنامه شورای حکام طلب کردند و این نشانگر آن است که منشأ و مبنای چنین گزارش‌هایی سیاسی است و نه نیازسنجی فنی. منتظر می‌مانیم ببینیم که در هفته‌ها و ماه‌های آینده چه اتفاقی خواهد افتاد از حیث تصمیمات آژانس و براساس آن قطعاً واکنش‌ مقتضی را خواهیم داشت.» وی گفت: «نظردهی و اعلام نظر براساس نگاه‌های سیاسی برخی کشورها زیبنده مراجع رسمی بین‌المللی و آژانس نیست.»

صبح نو