منشأ ریزگردها در ایران

علی سلاجقه، روز دوشنبه در گردهمایی محیط زیست، دیپلماسی منطقه‌ای، مدیریت تغییر اقلیم، آب و مقابله با گرد و غبار که با حضور سفرای کشورهای همسایه برگزار شد، درباره مهم منشأ ریزگردهای کشور اظهار کرد: طبق نقشه‌های تهیه شده توسط ما ۲۷۰ میلیون هکتار سطوح از کشورهای همسایه ایران را ریزگردها تحت تأثیر قرار می‌دهند که یک سوم آن یعنی ۹۰ میلیون هکتار مربوط به عربستان سعودی و پس از آن ۲۴ میلیون هکتار مربوط به عراق و ۴ میلیون هکتار مربوط به سوریه است و با رویکردهای تدبیر شده شرایط برای همکاری بین المللی فراهم می‌شود.

وی در پاسخ به سوالی درباره همکاری عربستان سعودی برای مقابله با ریزگردها توضیح داد: از طریق کشورهای ثالث رایزنی‌ها در حال انجام است تا عربستان سعودی همکاری لازم را انجام دهد و رویکرد و تمایلات به سمت همکاری است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اظهار امیدواری نسبت به همکاری ترکیه در خصوص رعایت حق‌آبه‌ها گفت: سفیر ترکیه در این گردهمایی حضور داشت و امیدواریم با رویکرد همه جانبه تمام کشورهای منطقه به سمت و سویی روند که حق آبه‌ها در شرایط مختلف آب و هوایی رعایت شوند.

سلاجقه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نقشه‌های تهیه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست در جهت شناسایی نقاط تحت تأثیر ریزگردها در شمال شرق، شرق، جنوب غرب و غرب کشور، خطاب به سفرای کشورهای همسایه گفت: این مناطق مشخص شده و اولویت بندی شده‌اند و نقشه‌های آن تهیه شده است و شما با استفاده از داده‌های خود نقشه‌های ما را راستی‌آزمایی کنید.

معاون رئیس جمهوری افزود: ما ادعا داریم چون داده‌های ما ۱۵ ساله هستند و ما از این داده‌ها برای تهیه نقشه استفاده کردیم، نقشه‌های به دست آمده نزدیک به یقین است.

سلاجقه همچنین در بخش دیگر سخنان خود با بیان اینکه دخالت انسان در فرآیندهای طبیعی کره زمین کاملاً ملموس است، ادامه داد: امروزه دخالت‌های انسان در تغییر اقلیم و نابسامانی‌های اقلیمی واضح و این دخالت‌ها آستانه تحمل کره زمین را کاهش داده است. ما در مباحث مربوط به آب به «مرز» رسیده و خاک را از حاصلخیزکننده‌ها تخلیه کرده‌ایم و آنچنان پوشش گیاهی را با ضعف بنیه مواجه کرده‌ایم که دیگر جانداری در کره زمین نمی‌تواند زیست داشته باشد و حتی انسان نیز در معرض خطر قرار گرفته است.

به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بر اساس اصل بقای انرژی گرچه مقدار آب در کره زمین کاهش نمی‌یابد و از شکلی به شکل دیگر در می‌آید اما در عین حال فرآیندها بهم ریخته است و بارش‌ها از نظر شدت و مکان دچار دگردیسی شده‌اند که این امر حیات را تحت تأثیر قرار داده است.

وی افزود: مسائل محیط زیستی مربوط به یک مرز فیزیکی خاص نیست بلکه تمام کره زمین را تحت تأثیر قرار می‌دهد، از این رو همگرایی کشورها برای حل مسائل محیط زیستی لازم است.

معاون رئیس جمهوری با تاکید بر ضرورت همگرایی کشورهای منطقه برای حل مسائل محیط زیستی خاطرنشان کرد: امروز می‌طلبد به این موضوع اساسی توجه کنیم و در کنار هم قرار گیریم. در همین راستا با توجه به اینکه تقریباً می‌توان گفت ایران کشوری است که بیشترین تأثیر را از گرد و خاک گرفته است، بر خود فرض دیدیم که دست به انجام تحقیقاتی بر اساس داده‌های طولانی مدت بزنیم و در سازمان حفاظت محیط زیست و با همکاری سایر ارگان‌های کشور نقشه‌هایی برای تعیین مراکزی که به عنوان منطقه کریدور یا مسیر انتقال گرد و خاک محسوب می‌شوند، تهیه شود.

وی افزود: نقشه‌سازی و اولویت‌بندی انجام و شدت‌ها مشخص شد. پس از آن می‌طلبید با همسایگان نشستی داشته باشیم و چاره‌اندیشی کنیم. وزارت خارجه و سازمان محیط زیست ایران مأموریت یافتند تا نسبت به ایجاد این هم سویی در غرب آسیا و منطقه خاورمیانه اقدام کنند.

سلاجقه در پایان با بیان اینکه گرده‌همایی امروز با رویکرد همگرایانه برگزار شد، یادآور شد: امیدواریم این گردهمایی مقدمه مناسبی برای نشست ۲۱ تیر امسال باشد که در خدمت وزیران محیط زیست ۱۵ کشور همسایه خواهیم بود. مطمئنیم این نشست‌ها می‌تواند در حول محور محیط زیست یک اتحاد برای مردم منطقه ایجاد کند تا با استفاده از ظرفیت‌های مردمی منطقه مسائل حل شوند./مهر