موج جدید گرانی برنج خارجی

بازار مواد غذایی در روزهای اخیر شاهد یکی از مهم‌ترین تغییرات ساختاری خود بوده است: حذف ارز ترجیحی برنج خارجی. این تصمیم که در ظاهر با هدف واقعی‌سازی قیمت‌ها و جلوگیری از رانت ارزی گرفته شده، بلافاصله اثر مستقیم خود را در بازار نشان داده و باعث افزایش قیمت برنج هندی و پاکستانی شده است؛ دو محصولی که سهم مهمی در سفره خانوارهای ایرانی دارند.

در ادامه این گزارش ۲۵۰۰ کلمه‌ای، روند بازار، اثرات حذف ارز ترجیحی، پیش‌بینی قیمت‌ها و تحلیل وضعیت عرضه و تقاضا را براساس داده‌های رسمی و گفت‌وگوهای منتشرشده بررسی می‌کنیم.

قیمت برنج | حذف ارز ترجیحی و آغاز موج جدید گرانی برنج خارجی

بر اساس اعلام رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران، دولت ارز ترجیحی برنج هندی و پاکستانی را حذف کرده است. این ارز ترجیحی باعث می‌شد که قیمت مصوب برای مصرف‌کننده بسیار کمتر از نرخ واقعی تمام‌شده باشد.

اما واقعیت بازار چه بود؟

• قیمت مصوب برنج هندی: ۵۹,۸۰۰ تومان

• قیمت واقعی بازار: ۱۳۰ تا ۱۳۵ هزار تومان

• قیمت مصوب برنج پاکستانی: ۶۶,۳۰۰ تومان

• قیمت واقعی بازار: ۲۱۰ تا ۲۲۰ هزار تومان

به‌گفته کنگری، چون این قیمت‌های مصوب هرگز به دست مردم نمی‌رسید، دولت تصمیم گرفت ارز ترجیحی را حذف کند و قیمت‌ها را به واقعیت بازار نزدیک کند.

قیمت برنج | چرا ارز ترجیحی حذف شد؟ چهار دلیل مهم

۱) فساد و رانت گسترده در واردات

وقتی برنج با نرخ ترجیحی وارد می‌شد اما با قیمت آزاد فروخته می‌شد، رانت بزرگی ایجاد می‌کرد.

۲) نبود نظارت مؤثر بر زنجیره توزیع

برنج با ارز دولتی وارد می‌شد، اما نه به دست مصرف‌کننده، بلکه در بنکداری‌ها با قیمت آزاد معامله می‌شد.

۳) فاصله زیاد قیمت مصوب با قیمت بازار

حتی با وجود ارز ترجیحی، قیمت نهایی برای مردم ۲ تا ۳ برابر نرخ مصوب بود.

۴) تغییر سیاست دولت برای واقعی‌سازی قیمت‌ها

سیاست فعلی دولت این است که به جای تخصیص ارز ارزان، یارانه نقدی یا کالابرگ ارائه شود.

قیمت برنج | قیمت‌های جدید پس از حذف ارز ترجیحی

به‌گفته رئیس اتحادیه بنکداران:

قیمت‌های جدید برنج با ارز آزاد:

• برنج هندی: ۱۲۰ تا ۱۲۵ هزار تومان

• برنج پاکستانی: ۱۵۰ تا ۱۵۵ هزار تومان

این قیمت‌ها نسبت به قیمت مصوب افزایش داشته، اما نسبت به قیمت بازار آزاد فعلی کاهش محسوسی دارد.

قیمت برنج | قیمت‌های فعلی بازار چقدر است؟

طبق آمارهای اعلام‌شده:

این قیمت‌ها نشان می‌دهد که بازار در حال حاضر بسیار بالاتر از قیمت واقعی واردات با ارز آزاد معامله می‌کند.

قیمت برنج | چرا قیمت فعلی بازار بالاتر از نرخ واقعی است؟

کنگری سه دلیل مهم را مطرح می‌کند:

۱) عرضه قطره‌چکانی

واردکنندگان به دلیل نااطمینانی از آینده، برنج را کم‌کم وارد بازار می‌کنند.

۲) نبود ذخیره استراتژیک کافی

برنج تنظیم بازار در ماه‌های گذشته به‌اندازه کافی توزیع نشده است.

۳) تأخیر در ورود محموله‌های جدید

کنگری پیش‌بینی می‌کند طی ۱ تا ۲ هفته آینده محموله‌های جدید وارد بازار شوند و قیمت‌ها کاهش یابد.

قیمت برنج | وضعیت برنج تنظیم بازار؛ چرا جواب نداد؟

برنج تنظیم بازار قرار بود قیمت‌ها را کنترل کند، اما طبق گفته اتحادیه:

• مقدار عرضه کم بود

• دوره عرضه کوتاه بود

• برنج‌ها دیر به بنکداران رسید

• بخش زیادی از نیاز بازار پوشش داده نشد

کنگری اعلام کرد که:

• برنج هندی تنظیم بازار فقط چند روز در بازار بود

• برنج پاکستانی تنظیم بازار اصلاً نرسید

• همین کمبود باعث ایجاد التهاب شدید قیمتی شد

قیمت برنج | پیش‌بینی اتحادیه درباره آینده بازار

به‌گفته کنگری:«اگر محموله‌های جدید برنج هندی و پاکستانی طی ۲ هفته آینده وارد بازار شود، قیمت‌ها از حالت هیجانی خارج خواهد شد.»

پیش‌بینی او:

• برنج هندی به محدوده ۱۳۵ هزار تومان می‌رسد

• برنج پاکستانی در محدوده ۱۶۰ هزار تومان تثبیت می‌شود

قیمت برنج | تفاوت قیمت برنج ایرانی و خارجی پس از حذف ارز

با افزایش قیمت برنج خارجی، فاصله قیمتی بین برنج ایرانی و خارجی کمتر شده است:

• برنج ایرانی درجه‌یک: ۲۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان

• برنج خارجی ممتاز: ۱۵۰ تا ۲۳۰ هزار تومان

این فاصله باعث شده برخی خانوارها دوباره به سمت برنج‌های ایرانی درجه پایین‌تر حرکت کنند.

قیمت برنج | جدول کامل قیمت‌های جدید

پرسش‌های متداول درباره قیمت برنج

۱) آیا قیمت برنج دوباره افزایش می‌یابد؟

در کوتاه‌مدت، اگر عرضه کم باشد، بله. اما با ورود محموله‌های جدید احتمال تثبیت بیشتر است.

۲) آیا برنج دولتی دوباره عرضه می‌شود؟

طبق گفته اتحادیه، فعلاً برنامه مشخصی اعلام نشده است.

۳) چرا قیمت برنج با ارز آزاد از قیمت بازار کمتر است؟

به دلیل سودجویی، کمبود عرضه و التهاب روانی بازار.

۴) آیا حذف ارز ترجیحی تصمیم درستی بود؟

کارشناسان می‌گویند: بله؛ چون قیمت مصوب واقع‌بینانه نبود و رانت گسترده ایجاد می‌کرد.

۵) آیا مصرف‌کننده سودی از حذف ارز ترجیحی می‌برد؟

اگر دولت به‌جای ارز ترجیحی، یارانه مستقیم یا کالابرگ بدهد، بله.

برای مشاهده آخرین قیمت برنج، تحلیل بازار مواد غذایی و رصد نوسانات کالاهای اساسی:

فردانیوز را دنبال کنید
این گزارش را برای دیگران ارسال کنید
آخرین تغییرات بازار مواد غذایی را هر روز از سایت بررسی کنید

منابع خبری

• ایلنا

• اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران