رئیس مجلس در مراسم تجلیل از پژوهشگران برتر مرکز پژوهشهای مجلس:
قالیباف: حکمرانی باید فرهنگ پایه باشد / برنامه هفتم کم اشکال ترین و قابلاجراترین برنامه است / خط تولید قانون باید بیعیب و نقص باشد
آنچه بیش از هرچیزی در کشور از آن آسیب میبینیم، موضوع نحوه حکمرانی در کشور است و باید مرکز پژوهش های مجلس تولیدات خود را به سمت دانش حکمرانی هدایت کند تا به حل نظام مسائل کشور بپردازد.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به ابتکار مرکز پژوهشهای مجلس برای برگزاری جلسات ۳جانبه اجرای برنامه هفتم با حضور دولت، مجلس و ذینفعان، گفت: لازم است با حضور نخبگان و پژوهشگران به نمایندگی از مردم، این جلسات به صورت ۴جانبه ادامه یابد و اجرای احکام اولویتدار برنامه هفتم دنبال شود.
به گزارش خبرنگار خانه ملت، دکتر محمدباقر قالیباف رئیس قوه مقننه در آیین تجلیل از پژوهشگران برتر مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی که صبح امروز(سه شنبه، ۲۵ آذر ماه ۱۴۰۴) در بهارستان برگزار شد، ضمن تبریک به مناسبت هفته پژوهش و قدردانی از جوانان فعال در این عرصه گفت: بهترین تشکر از شما عزیزان این است که شما حس اثربخشی تحقیقات و پژوهش خود را در تصمیم گیری ها ببینید و هیچ قدردانی بالاتر از این نیست که با فکر نوی شما گرهی از مشکلات کشور باز شده و مسأله ای از مسائل متعدد کشور که بعضا سالیان دراز حل نشده، حل شود. به عنوان رئیس مجلس در جای جای تصمیمات مجلس، آثار فکر، اندیشه، عقلانیت و تحقیقات شما را می بینم از این رو به شما خداقوت می گویم و صمیمانه از فعالیت هایتان قدردانی می کنم.
مرکز پژوهشها به ارتقای دانش حکمرانی بپردازد/ ضرورت توجه پژوهشگران مرکز پژوهشها به ماهیت سیاستی و سیاسی خود
دکتر قالیباف با اشاره به نشست خود با مسئولان و مدیران مرکز پژوهش ها در طول سال، گفت: امروز بیشترین آسیب در کشور از حوزه حکمرانی است. یکی از وظایف مهم مرکز پژوهش ها، توجه و پرداختن به این موضوع است که در عین حال که این مرکز در بخش های مختلف تولیدات خود را در قالب مطالبی عرضه می کند، باید به ارتقای دانش حکمرانی بپردازد و آن را مد نظر داشته باشد.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: با جابجایی دولت ها و مجلس ها، بخشی از مرکز پژوهش ها به مراکز تحقیقاتی دیگر کوچ می کنند و بعد از مدتی ممکن است مجددا به این مرکز باز گردند که بسیار خوب است چرا که در حوزه حکمت نظری و حکمت عملی تجربه کسب می کنند. تعدادی از شما را در مسئولیت های اجرایی و سپس در قالب پژوهشگران مرکز پژوهش ها دیدهام. در این بین مهم است که شما به نقش ماهیتی و سیاستی و سیاسی خود توجه کنید.
ضرورت تحقیق و پژوهش در هر جایگاهی برای اثربخشی فرایند تصمیمسازی و تصمیمگیری
وی در ادامه با تأکید بر اینکه الزاما لازم نیست همان چیزی که پژوهش می شود، مو به مو به مرحله اجرا درآید اما انصاف این است که منطق و دلیل قوی تری برای تغییر آن پیدا شود، گفت: پژوهش های علمی صورت گرفته به عنوان یک سند است چراکه قرار است یک نقص را برطرف کند. الزاما همه تحقیقات مرکز پژوهش ها مطابق با اجرا نیست اما باید بدانید که جابجایی صندلی ها نباید ماهیت ما را تغییر دهد که خطر بزرگی برای حکمرانی و رفتارهای فردی در حوزه مسائل تربیتی و اخلاقی است. مصداق آن نیز آیه شریفه «َیَقولونَ نُؤمِنُ بِبَعضٍ وَنَکفُرُ بِبَعضٍ» است و عدم توجه به این موضوع موجب خسارات فردی، جمعی و حکمرانی است.
دکتر قالیباف در ادامه تصریح کرد: ما هر کجا مسئول، وزیر، وکیل و رئیس می شویم نباید احساس کنیم چون این صندلی را داریم، علامه دهر هستیم و نیازی به تحقیق و پژوهش و نخبگان و پژوهشگران نداریم. بسیاری از مشکلات ما که باعث می شود از اول مسائل را تکرار کنیم و چند دهه برخی از مسائل حل نشده، باقی بماند به خاطر همین رویکرد است. این رویکرد غلط به اثرگذاری در فرایند تصمیم سازی و تصمیم گیری آسیب می زند.
حکمرانی باید فرهنگپایه باشد
رئیس قوه مقننه با بیان اینکه امروز برای هر اقدامی یک پیوست فرهنگی قرار داده می شود که صرفا برای رفع تکلیف است، گفت: ما نمیتوانیم با رفع تکلیف، کار را پیش ببریم. آنچه ما در پژوهشها، تصمیم سازیها و حکمرانی انجام میدهیم باید با گوشت، پوست و استخوان خود حس کنیم و از بن دندان با روح و جانمان مرتبط باشد. اقدامات، تصمیمات و حکمرانی ما در هر بخش و موضوعی باید فرهنگپایه باشد و هیچ استثنایی در این حوزه وجود ندارد.
وی در ادامه با بیان اینکه سال ۱۳۵۹ و ابتدای جنگ هیچ فهمی از پیوست فرهنگی و امور فرهنگپایه نداشته و هیچ ایدهای در این زمینه نداشتم چرا که دغدغه آن وجود نداشت، یادآور شد: اما در همان ۶ ماهه ابتدای جنگ با گوشت، پوست و استخوان خود دیدم که این موضوع چقدر اهمیت دارد. تا زمانی که بنی صدر فرمانده بود، فرهنگ، مبانی، اندیشه و فکر جنگ ۱۸۰ درجه متفاوت با زمانی بود که امام(ره) مجددا بعد از عزل بنی صدر، فرماندهی کل قوا را در دست گرفت. همه این تفاوت ها در باورها، عملیات ها، کد رمزها و غیره دیده می شد.
هنر پژوهشگران مرکز پژوهشها تبدیل مشکلات به مسأله است
دکتر قالیباف با بیان اینکه جنگ که یک کار نظامی و خشن محسوب می شد به شکل فرهنگ پایه درآمد و همین عامل تداوم و عزت ما در جنگ شد، عنوان کرد: عزت و پیروزی ما در جنگ کار تجهیزات و امکانات نبود. تفسیر آن نیز آیه شریفه «کم من فئة قلیلة غلبت فئة کثیرة باذن اللَّه» و «وَمَا رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَلَکِنَّ اللَّهَ رَمَی» بود. بعد از آن بود که سنت های الهی فرهنگپایه شد به این معنا که در روح و جسم رزمندگان رخنه کرد اما امروز متأسفانه در حکمرانی به موضوعات فرهنگپایه اعتقاد نداریم و یا صرفا با پیوست فرهنگی به عنوان رفع تکلیف به آن نگاه می کنیم.
رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه با بیان اینکه نباید مسائل خودمان را دنبال کنیم بلکه باید مسأله را از متن مردم و جامعه کشف کنیم، گفت: ما باید ببینیم مشکل و مسأله مردم چیست؛ شاید آنها از این موضوعات به عنوان مسأله یاد نکنند و آن را مشکل ببینند لذا هنر شما محققان مرکز پژوهش ها و نخبگان این است که مشکل را به مسأله تبدیل کنید و در ادامه باید مسأله را در کشور در هر سطحی که لازم است به رسمیت بشناسیم.
هماندیشی و همآفرینی آینده ایران از اقدامات مؤثر مرکز پژوهشهاست
وی افزود: امروز یکی از مشکلات ما این است که مسأله را به رسمیت نمی شناسیم. گاهی برخی برای اینکه زباله های کف خانه دیده نشود آن را زیر فرش میکنند اما بالاخره زیر فرش پر میشود. صرفا شناخت مسأله مهم نیست بلکه به رسمیت شناختن آن مهم است. مسأله باید حل شود. اما گام نخست برای حل آن، به رسمیت شناختن است. خیلی از اختلاف نظرها و جنگ و گریزها ریشه در بحث های علمی نداشته و بر اساس بحث طلبگی و کارشناسی نیست بلکه جاهایی لجبازی است. گاهی افراد در جلسات منتظر هستند تا فردی که با او اختلاف دارند، چیزی بگوید تا خلاف آن نظر دهند. بسیاری از ما گرفتار چنین جلساتی هستیم که صرفا وقت کشور را می گیرد. اینجاست که مشخص می شود فهم درستی از حکمرانی، مفاهمه و گفتگو وجود ندارد.
دکتر قالیباف با اشاره به یکی از موضوعات مثبتی که مرکز پژوهشهای مجلس به آن پرداخته است، گفت: هم اندیشی و هم آفرینی آینده ایران یکی از اقدامات مهم این مرکز است، به آقای نگاهداری نیز گفتم درباره این موضوع جلسات جداگانه برگزار شود. اصل این موضوع که رو به جلو نگاه کردن است، شایسته تقدیر است و در ادامه باید با شیوه های کارآمد و درست پیش برود.
همه موانع سر راه اجرای برنامه هفتم را بر میداریم
رئیس دستگاه تقنینی کشور در ادامه برنامه هفتم را نتیجه زحمات و تلاش مرکز پژوهش ها دانست و افزود: مرکز پژوهش ها اگر نقش اصلی را نداشت اما بسیار سر این موضوع وقت گذاشت و حتی تا پیش از تدوین آن از سوی دولت، خودش به تنهایی یک برنامه هفتم نوشت و به دولت سیزدهم نیز کمک کرد. کار تا جایی پیش رفت که برنامه هفتم نسبت به ۶ برنامه قبل قابل اجراترین برنامه شد. امروز نظارت بر اجرای برنامه و کمک به دولت برای اجرای آن نیازمند کمک های همه جانبه مرکز پژوهش هاست.
وی افزود: هر کجا هم در مسیر اجرای احکام برنامه هفتم مشکل ایجاد شد، موضوع را بررسی می کنیم که یا دولت را قانع کنیم که قابلیت اجرا دارد و یا اگر نیاز به اصلاح داشت، آن را در مجلس اصلاح می کنیم اما اجازه نمی دهیم هیچ موضوعی مانع تحقق احکام برنامه شود.
تصویب قانون جهش تولید دانشبنیان با آیندهنگری مرکز پژوهشها دنبال شد/ اجرای ۳۰ ماده اولویتدار برنامه هفتم، ۷۰ درصد برنامه را پیش میبرد
دکتر قالیباف با اشاره به تدوین و تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان، گفت: حضرت آقا سال ۱۴۰۱ را سال حمایت از تولیدات دانش بنیان اعلام کردند و ۱۹ اردیبهشت ماه همان سال بود که قانون دانش بنیان ابلاغ شد؛ قطعا این قانون طی این دو ماه نوشته نشده بود بلکه با آینده نگری و به تشخیص ضرورت از سوی شما بود که این قانون را از قبل پیگیری کردیم.
رئیس مجلس در ادامه با تأکید بر اینکه امروز انجام هر کاری در کشور باید دو شرط داشته باشد؛ هم مهم باشد و هم فوری، عنوان کرد: گاهی برخی امور فوری هستند اما مهم نیستند و برخی امور دیگر مهم هستند اما فوری نیستند که پرداختن به آنها صرفا اتلاف وقت است. ما در جریان اجرای برنامه هفتم باید متمرکز به اجرای احکامی شویم که مهم و فوری است. اگر حدود ۲۸ تا ۳۰ ماده را در اولویت قرار داده و بر آنها متمرکز شویم، بیش از ۷۰ درصد برنامه را پیش برده ایم. متأسفانه گاهی خود را معطل اجرای ۱۲۰ ماده کرده و نیروها را پراکنده می کنیم که با امکانات محدودی که داریم، نتیجه نمی گیریم.
ضرورت برگزاری جلسات ۴جانبه اجرای برنامه هفتم با حضور دولت، مجلس، ذینفعان و نخبگان به نمایندگی از مردم
وی در ادامه با اشاره به اجرای بخش هایی از قانون برنامه هفتم گفت: ما امروز آثار سرمایه صندوق که حدود ۲۵ همت است را می بینیم؛ همچنین آثار نحوه ارتباط با بخش خصوصی و دریافت مالیات نیز مشهود است. مرکز پژوهش ها کار خوبی را طی دو نوبت انجام داد که بسیار زیبا و مؤثر بود. ما پایان سال نخست، نشست ۳ جانبه ای میان مجلس، دولت و ذینفعان برگزار کردیم و بخش عمده اجرای این قانون بعد از همان دو جلسه صورت گرفت که تأثیرگذار بود و امروز به هر جلسه ای که می رویم نخبگان از اهمیت آن دو جلسه یاد می کنند.
دکتر قالیباف در ادامه با تأکید بر اینکه ما باید مفادی از برنامه هفتم را اولویت قرار داده و بر آن نظارت کنیم تا اجرا شود، اظهار کرد: این قوانین باید احصاء شود و نشست هایی برای آن برگزار شود؛ البته نخبگان باید به نمایندگی از مردم در این میز به عنوان طرف چهارم حضور داشته باشند یعنی دولت، مجلس، ذینفعان و نخبگان در این جلسه حاضر باشند و به موضوعات بپردازند تا مسائل پیش برود.
کمیسیونهای تخصصی، ستون فقرات مجلس هستند
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به اینکه با ورود به مجلس یازدهم دریافتم که کمیسیونها اصل کار مجلس هستند، ابراز کرد: قانونگذاری و نظارت در کمیسیونها صورت میگیرد. کمیسیونها ستون فقرات مجلس هستند. همه تصمیمات و یا تبدیل شدن طرح ها و لوایح به قانون به فسفری باز میگردد که نمایندگان در کمیسیون ها مصرف کرده اند و به عرقی باز میگردد که آنها در جریان بررسی آن در کمیسیون های تخصصی ریخته اند و صحن مجلس تغییر چندانی در این مباحث نمی دهد و صرفا نواقص را رفع می کند.
وی در ادامه با انتقاد از اینکه امروز کمیسیون های تخصصی در چنین جایگاهی قرار نگرفته اند، گفت: بخشی از انجام این وظیفه بر عهده نمایندگان مجلس بوده که قانونگذار است و مرکز پژوهشها در حوزه قانونگذاری به ارائه داده های دقیق کمک می کنند. البته دیده ام که گاهی اندیشمندان قصد دارند در کمیسیون ها صحبت کنند ولی اجازه صحبت به آنها داده نمی شود. گاهی نه تنها اجازه نمی دهند بلکه با لحن تحقیرآمیز نیز با آنها صحبت می کنند اما این رفتار نباید باعث دلسردی شما شود. کار برای خدا نباید دلسردی داشته باشد. هیأت رئیسه، رؤسای کمیسیون ها و نمایندگان باید کمک کنند تا کمیسیون ها در حوزه قانونگذاری به جایگاه اصلی خود برسند در غیر این صورت ما دچار آسیب می شویم.
خط تولید قانون باید بیعیب و نقص باشد/ ضرورت افزایش همکاری مرکز پژوهشها با دولت
دکتر قالیباف با بیان اینکه تعداد کمیسیون ها و نحوه ارجاع موضوعات به آنها متفاوت شده چرا که شاهد موضوعات نوپدید هستیم، عنوان کرد: از این رو باید شرح وظایف برخی کمیسیون ها تغییر کرده یا اضافه شود و نباید به انتهای دوره نیز برسد بلکه باید میانه آن انجام شود که هم اکنون در میانه مجلس دوازدهم زمان مهم برای انجام این کار است تا پیگیری شود و سازوکار آن به دست شما پژوهشگران مرکز پژوهش هاست. این کار، پیچیده و سخت است و راحت نیست اما شما می توانید آن را دنبال کنید.
رئیس قوه مقننه با اشاره به ضرورت افزایش همکاری مرکز پژوهش های مجلس با کمیسیون های دولت برای اصلاح سازوکارها، گفت: محصول نهایی ما قانون است که اگر درست نباشد و خط تولید آن بی عیب و نقص نباشد، نمی توانیم کار خود را به درستی انجام دهیم. معتقدم بسیاری از موضوعات ریشه ای و مسائل مهم کشور باید در جریان قانونگذاری و اجرایی سازی آن و نظارت بر اجرای آن پیگیری شود که کنشگری آن در مرکز پژوهش ها اتفاق می افتد.
ضرورت اصلاح بخش قانونگذاری در آییننامه داخلی مجلس
وی با اشاره به ضرورت اصلاح موادی از آیین نامه داخلی مجلس در حوزه قانونگذاری، گفت: ما با شفاف سازی، هوشمندسازی و گام های جدی که در مجلس بر می داریم باید به روند قانونگذاری دقت داشته باشیم و اصلاحات مورد نیاز را انجام دهیم. مرکز پژوهش ها باید ایده و فکر نمایندگان را در این حوزه دریافت کرده و تبدیل به طرح کرده و با همکاری دولت، آن را به مجلس ارائه کنند لذا شما هستید که باید مسیر را طی کنید.
رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان با اشاره به فعالیت سامانه «قانون یار» و تنقیح قوانین، خاطرنشان کرد: این اقدامات باعث می شود به نقطه ای برسیم که دیگر شاهد دوبارهکاریها نباشیم و بعد از این صرفا قوانینی که ایراد دارد را اصلاح کنیم و این اصلاح نیز باید به درستی انجام شود. نقش بی نظیر این موضوع بر عهده جوانان متعهد و اندیشمند مرکز پژوهش هاست که با کمک سایر نخبگان کشور انجام می شود. در پایان مجلس دوازدهم مسیر سنتی قانونگذاری را با فرصت هایی که فناوری در اختیار ما قرار داده و جوانان خلاق می توان اصلاح کرد و پیش برد./