مرزکشی میان شفافیت و ناکارآمدی

جعفرقائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور، دوشنبه شب در یکی از برنامه‌های تلویزیونی حاضر شد.  او در لابه لای سخنان خود و در کنار آمار و ارقامی که درباره فعالیت های دولت ارائه می کرد در توجیه برخی مشکلاتی که امروز مردم با آن دست و پنجه نرم می کنند با ادبیاتی عجیب و غریب  خطاب به مجری آن برنامه گفت: «شما به گونه ای سخن می گویید که  دولت چهاردهم  در شرایط ایده آلی کشور را به دست گرفته و همه چیز گل و بلبل بوده است....  اشکال دولت این است که همه چیز را شفاف به مردم می‌گوید و چیزی را از کسی پنهان نمی‌کند.» این ادبیات، هم از نظر محتوایی و هم از نظر لحن، با واکنش‌های انتقادی همراه شد.

کمی بعد المیرا شریفی‌مقدم، خبرنگار و مجری شناخته‌شده صداوسیما، اما به شیوه‌ای متفاوت و از موضع مطالبه‌گری، به سخنان معاون رئیس‌جمهور واکنش نشان داد. او خطاب به جعفرقائم‌پناه گفت: «این که هر دم اعلام کنیم آب نداریم، گاز نداریم، برق نداریم، و سپس بگوییم ما شفاف هستیم، آیا می‌توان این را شفافیت نامید؟ خیر، این دل مردم را خالی کردن است.» شریفی در ادامه با اشاره به مقایسه مشکلات فعلی با جنگ هشت ساله گفت: «مردم ایران ۸ سال جنگ را تحمل کردند، ولی فکر می‌کنم مشکلاتی که امروز داریم، در آن دوران و حتی در ۸ سال دفاع مقدس به این شدت وجود نداشت. ۱۲ روز رژیمی حمله کرده و ما شهید هم دادیم، اما اگر قرار باشد تا چهار سال آینده هر مشکلی را به آن جنگ ۱۲ روزه نسبت دهیم، هیچ چیزی درست نمی‌شود. نمی‌شود هر سوالی که مطرح می‌کنیم، پاسخ دهند که«به ما ربطی ندارد و ما می‌گوییم نیست و شفاف هستیم»  اگر قرار است ما درست کنیم، وضعیت کشور را به دست خود ما بسپارید تا خودمان درست کنیم. این که بخواهیم با عنوان شفافیت، منت سر مردم بگذاریم، این دیگر حرف درستی نیست.»او همچنین به مغالطه مطرح شده توسط معاون رئیس‌جمهور درباره گرانی و تورم پرداخت و تاکید کرد: «بله؛ گرانی قبل تر هم وجود داشت، اما نه به این میزان. تورم هم بود اما نه به این شکل.»

این واکنش صریح، از زاویه رسانه‌ای، نمونه‌ای از پرسشگری حرفه‌ای و مطالبه‌گری اجتماعی است. خبرنگار و مجری رسانه‌ای وظیفه دارد صدای مردم را با شفافیت، دقت و بدون ترس منتقل کند و مغالطه‌ها و توجیه‌های غیرمنطقی مسئولان را آشکار سازد. المیرا شریفی‌مقدم در این برنامه نشان داد که شفافیت واقعی تنها به ارائه آمار و اطلاعات نیست، بلکه پاسخگویی واقعی و تلاش برای حل مشکلات مردم، شاخص اصلی آن است.در شرایطی که اعتماد عمومی و صبر مردم در برابر مشکلات اقتصادی و اجتماعی به شدت تحت فشار است، پرسشگری رسانه‌ای نه تنها وظیفه اخلاقی، بلکه ضرورت حرفه‌ای است. این نوع مواجهه با سخنان مسئولان، به ویژه زمانی که ناکارآمدی‌ها با عنوان شفافیت توجیه می‌شوند، می‌تواند الگویی برای رسانه‌های دیگر و جامعه مدنی باشد.المیرا شریفی‌مقدم با موضعی صریح و کارشناسانه، نشان داد که شفافیت واقعی یعنی پاسخگویی به مسائل مردم، نه صرفاً ارائه اطلاعات و توجیه مشکلات؛ و اینکه رسانه می‌تواند و باید نقش مطالبه‌گری را با قدرت و بی‌پروایی ایفا کند.