قالیباف: تفکر سیستمی ضرورتی اجتناب ناپذیر

مهر: شهردار تهران با بیان اینکه بسیاری از مشکلات موجود در کشور یک شبه بوجود نیامده است ، گفت: به عنوان مثال یکی از چالش های ما در شهرداری تهران نبود درآمدهای پایدار است بطوریکه در 4 دهه گذشته سهم شهرداری از درآمدهای پایدار 45 درصد بوده در حالیکه این سهم امروز فقط نزدیک به 4 درصد است. دکتر محمد باقر قالیباف شهردار تهران با حضور در پنجمین همایش بین المللی مدیریت که با حضور اندیشمندان و استادان مطرح در حوزه مدیریت در سالن اجلاس سران برگزار شد به ایراد سخنرانی با موضوع " تفکر سیستمی ، ضرورت اجتناب ناپذیر در مدیریت کلان کشور " پرداخت و گفت : ما مدیران اجرایی کمتر فرصت پیدا می کنیم که مانند شما استادان و اندیشمندان با آرامش و دقت به مسائل علمی و مطالعاتی بپردازیم به عنوان مثال بارش برف امروز در تهران که همگی شاهد آن بودید علاوه بر تاثیر گذاری بر روی وضعیت شهر ، بر روی سیستم مدیریتی ما نیز تاثیر گذار است . قالیباف ادامه داد : باید این حقیقت را بپذیریم که این امکان پذیر نیست که من به عنوان شهردار تهران در دوره مدیریتی خود و با توجه به بخشی نگری هایی که وجود دارد در شهرداری طوری عمل کنم که ظرف مدت یک سال درآمدهای پایدار دوباره به میزان اولیه خود بازگردد. شهردار تهران گفت : همانطور که تهدیدها در قالب یک فرآیند بوجود آمده اند ، باید پذیرفت که رفع تهدیدها هم نیازمند برنامه ریزی است که در طول زمان بوجود خواهد آمد و ضعف ها و قوت ها مقطعی نیستند . شهردار تهران با تاکید بر اینکه مهمترین چالش امروز کشور ما بحث مدیریت و مدیریت کلان در مجموعه کشور است ، گفت : امروز بدون شک توسعه یکی از مهمترین نکاتی است که همه جوامع و دولت ها به آن توجه داشته و آن را درابعاد مختلف در اولویت خود قرار داده اند که کشور ما نیز از این امر مستثنی نیست . قالیباف با بیان اینکه در طول چند دهه ای که از انقلاب اسلامی می گذرد نیز بحث توسعه همواره مهمترین دغدغه همه از جمله دولت ها و دانشگاهیان بوده است ، افزود : طبیعی است که تحقق توسعه نیازمند پیشرفت هایی است که اگر این پیشرفت ها نباشد قطعا روند توسعه در جامعه با کندی روبرو خواهد شد . وی افزود : وقتی به فرایند توسعه کشور در قبل وبعد از پیروزی انقلاب اسلامی نگاه می کنیم در مجموع این روند را رضایت بخش نمی بینیم که به اعتقاد من مهمترین دلیل این چالش نبود یک تفکر سیستمی درابعاد مختلف در کشور است . شهردار تهران گفت : ما اگر تفکر سیستمی را بپذیریم باید در بخش مدیریتی و سیاسی کشور که به راستی مغز این سیستم است نگاه جامع نگر ، هدایت و هدف گذاری اصلی وجود داشته باشد و اگر چنین نگاهی وجود نداشته باشد قطعا ممکن است تبعاتی را برای ما به دنبال داشته باشد . قالیباف در خصوص چیستی تفکر سیستمی اظهار داشت : در این تفکر ما به دنبال بهبود درکمان ازعملکرد سیستم با ساختار درونی خودش و هماهنگی با سیاست های عملیاتی که مدیریت در یک مجموعه اعمال می کند ، هستیم. شهردار تهران با اشاره به چند نمونه از مولفه های تفکر سیستمی که در یک مدیریت کلان باید وجود داشته باشد ، گفت : یکی ازاین مولفه ها تاکید بر مکانیزم های درونی سیستم و پرهیز از سرزنش های محیطی است به این معنی که خیلی وقتها ما مدیران عادت داریم که وقتی ناکامی در مجموعه مدیریتی مان بوجود می آید ، تلاش می کنیم که این ناکامی و عدم موفقیت را به عواملی در بیرون از مجموعه مدیریتی خود منتقل کنیم و یا با برداشت های نادرست از باورهای دینی آن را به قضا و قدر سپرده وبگوییم که بدشانس بوده ایم که این اتفاق در مجموعه ما افتاده است و این در حالی است که اگر در مقابل اتفاق مفید و یا موفقیتی در مجموعه سازمانی مان کسب کنیم کسی را در آن شریک نکرده و نقش هیچ عامل بیرونی را در این موفقیت دخیل نمی بینیم . قالیباف با تاکید بر اینکه صحنه توسعه ، صحنه رقابت است ، اظهار داشت : در صحنه رقابت اینگونه نیست که همه چیز برای شما آماده و مهیا باشد تا یک دستگاه یا مجموعه ای به موفقیت برسد بلکه نباید از این مهم غافل شد که فضا یک فضای رقابتی است و بقیه نیز برای بهتر شدن تلاش می کنند . وی با بیان اینکه بسیاری از مشکلات موجود در کشور یک شبه بوجود نیامده است ، گفت : به عنوان مثال یکی از چالش های ما در شهرداری تهران نبود درآمدهای پایدار است بطوریکه در 4 دهه گذشته سهم شهرداری از درآمدهای پایدار 45 درصد بوده درحالیکه این سهم امروز فقط نزدیک به 4 درصد است . دکتر قالیباف با تاکید بر ضرورت پرهیز از جزئی نگری در ارزیابی عملکردها اظهار داشت : برخی اوقات مشاهده می شود که برخی نهادها و یا سازمان ها همیشه از یک بخش کوچک گزارش می دهند به طور مثال در صنایع خودرو تاکید همواره بر بالا بودن تولید خودرو در کشورمان است اما به این نکته توجه نداریم که آیا صرفا افزایش تولید می تواند یک نقطه قوت در یک مجموعه باشد و یا در شهرداری تهران اگر صرفا خیابان ها خوب آسفالت شود و یا زباله های مردم خوب جمع آوری شود همین می تواند ملاکی باشد بر اینکه عملکرد شهرداری خوب است ؟ شهردار تهران بر ضرروت پویایی در تفکر و پرهیز از تفکر ایستایی به عنوان یکی دیگر از مولفه های تفکر سیستمی تاکید کرد و افزود : فرایند دیدن مسائل بسیار مهم و جدی است و اینجاست که اگر با دقت بنگریم عنصر زمان که مهمترین عنصر در مدیریت بوده و نقش مهم و حیاتی در تصمیم گیری ها دارد گاهی اوقات به بی ارزش ترین کالا تبدیل می شود . قالیباف با تاکید بر ضرورت توجه همزمان نگرش تحلیلی و ترکیبی با هم که در مدیریت کلان کمتر با هم به این موضوع توجه شده است ، تصریح کرد : در تفکر ترکیبی به ویژگی های سیستم و درک رفتار توجه داریم اما در تفکر سیستمی تاکید بر این است که قبل از تحلیل نیازمند ترکیب همه اجزا هستیم و بعد به سراغ تحلیل می رویم . وی ادامه داد : در واقع در نگاه تحلیلی بر روی ساختار متمرکز هستیم اما در نگاه ترکیبی بر کارکردها . در نگاه تحلیلی در تلاشیم تا دانش را افزایش دهیم و در نگاه ترکیبی به درک و فهم و شعور از کارها توجه می کنیم . شهردار تهران افزود : بارها به همکارانم در شهرداری می گویم که ما در قرن 21 هستیم اما مانند بت پرستان دوره جاهلیت در عرصه مدیریت رفتار می کنیم . همه دوست داریم جزیره ای و ملوک الطوایفی عمل کنیم . قالیباف ادامه داد : امروز در بحث مربوط به ترافیک ، پلیس می گوید تصادفات کاهش یافته ، وزارت راه می گوید فلان کارها و اقدامات انجام شده ، شهرداری می گوید این کارها و برنامه ها را انجام داده ایم . در واقع همه اینها درست می گویند اما باز هم ما در کشته های تصادفات رانندگی مقام اول را داریم . باید در امر ترافیک فرهنگ سازی صورت گیرد که متاسفانه هنوز این کار صورت نگرفته است . شهردار تهران با اشاره به مولفه دیگر درتفکر سیستمی به درک رفتارهای جزئی درقالب کلیت سیستم پرداخت و گفت : برخی اوقات احساس می کنیم هر اشکالی که در سیستم بوجود می آید باید روی افراد و نیروی انسانی های موجود در سیستم متمرکز شویم البته نقش نیروهای انسانی در سازمان را کتمان نمی کنیم اما باید بپذیریم که ساختارها بر رفتارها اثر می گذارند . شهردار تهران تاکید کرد : اگر امروز مدیریت را در عرصه ساختار اداری و سیاسی کشور در سطوح مختلف به عنوان مهمترین چالش در عقب ماندگی توسعه کشور می دانم به این دلیل است که اگر ما با یک دید سیستمی به کشور نگاه کنیم و چهار بعد سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی را برای کشور در نظر بگیریم ، همچنین اگر بپذیریم که بخش های سیاسی و اجرایی مغز متفکر سیستم هستند ، پس باید گفت که متاسفانه هرگز نگاه سیستمی و جامع نگر در مدیریت کشور وجود نداشته و یا کمتر به آن توجه شده است . قالیباف با بیان اینکه حتی در سطح کلان کشور باید بپذیریم که حوزه روابط بین الملل ، خود یک سیستم محسوب می شود ، گفت : اگر واقعیات را در نظر نگیریم گاهی ممکن است درون کشور را خوب اداره کنیم اما در روابط بین الملل مشکل داشته باشیم . شهردار تهران ادامه داد : وقتی امروز در نظام مدیریتی نگاه می کنیم می بینیم که نظام مدیریت شهری در کلان شهرهای دنیا در 8 دهه قبل قطعی شده ، به اجرا درآمده و تجربه شده است بطوریکه به تدریج مدیریت واحد شهری در سطح محلات نیز آورده شده است اما متاسفانه ما همچنان در کشورمان هنوز در همان ساختار هستیم . وی افزود : عمق فاجعه جایی است که نه تنها در ساختار حوزه های اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی را سیستمی نگاه نمی کنیم بلکه در اقتصاد نیز بخشی نگری داریم . قالیباف تصریح کرد : اگرامروز ما در مدیریت عالی ، کلان و میانی کشور و نخبگان با یک نگاه سیستمی در بخش اداری و سیاسی ، به موضوعات نگاه نکنیم طبیعی است که روز به روز از روند توسعه عقب خواهیم ماند.