رتبه جهانی ایران درجذب گردشگر چنداست؟
ایران از نظر قدرت رقابت برای جذب گردشگر از بین ۱۴۱ کشور در رتبه ۹۷ قرار دارد و این یعنی راه دشوار و درازی را برای افزایش سهم درآمدهای حاصل از توریست با درامدهای نفتی درپیش داریم.
رتبه و آمادگی ایران در این حوزه از آن رو به شدت مهم است که با تحولات مثبت رخ داده در فضای دیپلماتیک از یک سو و ضرورت کسب درآمدهای ارزی به غیر از مجرای فروش نفت، درآمد از محل جذب توریست یکی از کلیدی ترین روش های درآمدزایی ملی است.
گزارش های رقابت پذیری با توجه به شرایط موجود جهانی شاخص هایی را تعریف و براساس آن امکان مقایسه شمار بالایی از کشورها در حوزه گردشگری را فراهم می آورد. با توجه به تغییر شرایط، شاخص های هر گزارش در مقایسه با گزارش های سالهای قبل تغییر کرده و کارآمدتر می شوند.
از سال 2011 ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای در فهرست کشورهای مورد بررسی در گزارش های رقابت پذیری سفر و گردشگری مجمع اقتصاد جهانی قرار گرفت. براساس این گزارش، ایران در میان 141 کشور رتبه 97 را به خود اختصاص داده است.
در میان ارکان ایران، بهترین عملکرد متعلق به رکن رقابت پذیری قیمتی با رتبه 1 و ضعیفترین عملکرد به رکن اولویت دهی به سفر و گردشگری با رتبه 131 و سپس رکن محیط کسب وکار و رکن زیرساخت خدمات گردشگری هر دو با رتبه 111 تعلق دارد.
در میان زیرشاخص ها، شیوع ایدز رتبه 1، مالیات بر بلیط و هزینه های فرودگاهی رتبه 3 و میزان ثبت نام در مدارس ابتدایی رتبه 2 را می توان به عنوان برترین نقاط قوت دانست.
ازسوی دیگر زیرشاخص ها تخت های بیمارستانی و میزان مشارکت کارکنان زن هر دو با رتبه 131 ، اولویت صنعت گردشگری برای دولت رتبه 132 و میزان آموزش کارکنان رتبه 133 جزو ضعیف ترین زیرشاخص های ایران بشمار می روند.
جایگاه ایران در خاورمیانه و شمال آفریقا
در میان رقبای خاورمیانه و شمال آفریقا، امارات متحده عربی، قطر و بحرین به ترتیب سه رتبه برتر در میان 16 کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا هستند.
کشور ایران در منطقه، رتبه 12 را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که رتبه نخست منطقه یعنی امارات متحده عربی در مقیاس جهانی در جایگاه 23 قرار گرفته است.
ایران با نمره 6.62 از لحاظ رقابت پذیری قیمتی در منطقه نیز برتر است. پایین ترین نمره در میان رکن های ایران در منطقه رکن گشودگی بین المللی با نمره 2.14 است که رقم آن به میانگین منطقه یعنی 2.18 نزدیک تر و از بهترین عملکرد جهانی یعنی 5.25 بسیار فاصله دارد.
در گزارش مجمع جهانی اقتصاد، بررسی هر مقصد در چهار بعد اصلی صورت می پذیرد. این ابعاد در مجموع به 13 رکن به عنوان شاخص های اصلی و 11 زیرشاخص، تقسیم می شوند.
در تهیه این گزارش ها نخست، به ارزیابی مجموعه عوامل عمومی موثر بر اداره گردشگری در کشور پرداخته و در اصلاح «آمادگی محیطی» نامیده می شود. این بعد شامل رکن های محیط کسب وکار، امنیت و ایمنی، بهداشت و سلامت، منابع انسانی و بازار کار و آمادگی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات می شود.
بعد دوم مبتنی بر شرایط و چارچوب قانونی گردشگری است و چهار رکن اولویت دهی به سفر و گردشگری، گشودگی بین المللی، رقابت پذیری قیمتی و پایداری محیطی را دربرمی گیرد.
بعد زیرساخت، دسترسی و کیفیت زیرساخت های فیزیکی صنعت را با استفاده از سه رکن زیرساخت حملونقل هوایی، زیرساختهای حمل ونقل زمینی و بنادر و زیرساخت خدمات گردشگری مورد بررسی قرار می دهد.
آخرین حوزه در ارتباط با منابع فرهنگی و طبیعی قرار دارد، همان چیزی که دلیل سفر مسافر بشمار می رود. این حوزه دو رکن منابع طبیعی و منابع فرهنگی و تجارت سفر را شامل می شود.