وقتی چوب خواران از آدم کشی و قتل هراسی ندارند

باشگاه خبرنگاران جوان: جنگل های هیرکانی شمال کشور از ارزنده ترین منابع طبیعی این مرز و بوم و حتی جهان محسوب می شوند،گونه های نادرگیاهی و موقعیت منطقه ای جنگل های مذکور به عنوان زیست گاهی کم نظیر برای گونه های متعدد جانوری از دیرباز مطرح و شهره بوده اند. علیرغم نقش بسیار حائز اهمیت این موهبت الهی در چرخه حیات طبیعت،اما این ظرفیت ویژه و بالقوه نیز با مخاطرات خاص به خود مواجه است،قاچاق چوب،از اصلی ترین تهدیداتی است که حیات و بقای این جنگل ها را به مخاطره می اندازد،قاچاقچیان و سوداگرانی که برای دستیابی به اهداف و منافع نامیمون خود از هیچ اقدام شومی حتی آدم کشی و قتل نیز دریغ نمی کنند. قریب به دو هفته پیش،جنگل های نور مازندران،شاهد شلیک گلوله ای بود که به شهادت یک جنگلبان خدوم منتهی شد،زنگ خطری که نشان دهنده مطامع سیری ناپذیر قاچاقچیانی است که حتی از ستاندن جان یک همنوع نیز دریغ نمی کنند،اگرچه عاملان این حادثه تلخ بلافاصله و در مدت زمان اندکی دستگیر و بازداشت شدند،اما این دستگیری به معنای رفع تهدیدات جدی که سایه سنگین آن بر جنگل های هیرکانی شمال کشور افراشته شده نیست. بر اساس اطلاعات منتشر شده در رسانه ها،وسعت و مساحت جنگل های مازندران بالغ بر 1 میلیون و 200 هزار هکتار برآورد می شود،بطور طبیعی حفاظت و نظارت بر چنین عرصه وسیعی از پوشش گیاهی مستلزم امکانات، تجهیزات و نیروی انسانی مورد نیاز و خاص به خود است تا بتوان با رصد دقیق مخاطرات،در راستای دفع خطر و مقابله با تهدیدات احتمالی،اقدامات لازم را عملیاتی کرد. یکی از اصلی ترین متولیان نظارت و حفاظت از این جنگل ها،سازمان جنگل داری کشور به عنوان یکی از معاونت های منابع طبیعی به شمار می رود که با عنایت به محدودیت های امکاناتی از لحاظ انسانی و سخت افزاری راه و مسیر بسیار دشواری را در پیش رو دارد. محافظت و نظارت نرم،راهکاری موثر برای حفظ جنگل ها با عنایت به محدودیت ها و کاستی هایی که در حوزه منابع طبیعی و سازمان جنگل های کشور احساس می شود. برخی کارشناسان معتقدند در چنین شرایطی محافظت و مراقبت نرم با اتکای به فرهنگ سازی اصولی،آموزش و اطلاع رسانی و آگاهی بخشی،نقش موثری در حصول اهداف مورد نظر در این عرصه ایفا می کند. بهزاد انگورج،معاون امور جنگل های سازمان جنگل های منابع طبیعی در گفت و گویی با رسانه ها عنوان می کند: حفاظت از طریق نیروهای قرقبان،تنها بخشی از ابعاد حفاظت محسوب می شود،در حالی که ابعاد دیگری از حفاظت نیز وجود دارد که در بخش های اقتصادی،اجتماعی و اکولوژیک قابل تعریف است،امری که سازمان ذیربط در صدد است با تقویت وتوسعه زمینه مشارکت های عمومی ، آن را محقق کند. کم توجهی به حوزه حفاظت از جنگل ها در مباحث آموزشی کارشناسان معتقدند،حفاظت مطلوب تر از جنگل ها مستلزم فرهنگ سازی است و با وجود اهمیت فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در این حوزه خطیر،متاسفانه آنچنان که باید در مباحث آموزشی عمومی به این حوزه توجه نشده و به نوعی می توان گفت این عرصه در طول سالیان اخیر مورد غفلت واقع شده است. تقدیم 14شهید و 470 مجروح برای صیانت از جنگلها بر اساس آمار منتشر شده در رسانه ها،تاکنون 14 شهید و 470 مجروح در حین انجام ماموریت برای حفظ و صیانت از جنگل ها به مقام رفیع شهادت و جانبازی نائل شده اند،این امر موید تلاش جدی ماموران یگان حفاظت از جنگل ها است اما با این وجود برخی از کاستی ها باعث شده تا در کنار لزوم تقویت تجهیزات و افزایش اعتبارات،ضرورت فرهنگ سازی هر چه بیشتر نیز بیش از گذشته احساس شود. ایست بازرسی ها ستار بابایی،مدیرکل منابع طبیعی استان مازندران در گفتگویی با رسانه ها با تایید به اینکه نیروهای فعال در یگان حفاظت،از میزان استانداردهای جهانی آن نیز کمتر است عنوان کرد:با وجود نقش حائز اهمیت نیرو و اعتبارات نباید از نظر دور داشت که نمی توان در مقابل هر درخت یک مامور حفاظت قرار داد و در چنین شرایطی است که اهمیت و نقش آموزش و فرهنگ سازی بیش از پیش احساس می شود. بابایی البته به اتخاذ تدابیر ویژه ای نیز اشاره می کند که برپایی ایست بازرسی ها در مبادی ورودی و خروجی جنگل ها برای اعمال کنترل و نظارت مضاعف از نمونه های آن به شمار می رود. با همه این اوصاف نباید از نظر دور داشت که اساسا نمی توان تمامی محدوده جنگل ها را کنترل کرد و طبیعتا امکان و احتمال یافتن مسیرهایی برای انتقال چوب های بریده شده غیر ممکن نیست و در چنین شرایطی ایت که اهمیت فرهنگ سازی و استفاده از ظرفیت های بومی و محلی برای مقابله با این معضل جدی و مخاطره آمیز برجسته تر می شود. امید است اقدامات جدی و دقیق تری در حوزه فرهنگ سازی و آموزش برای حفظ و صیانت از منابع طبیعی و بخصوص جنگلها به عنوان یک ثروت عمومی طراحی،اجرایی و عملیاتی شود در غیر این صورت با استمرار برداشت چوب در 20 سال آینده،جنگل های انبوهی در شمال کشور نابود خواهند شد.