روزنامه وطن امروز: تکتک اعضای جامعه ایرانی مشرف به این ماجرا هستند که اصل مذاکرات هستهای از زمان دولتهای پیش از حسن روحانی تا لحظه انعقاد برجام، با هدف «رفع تحریمها» صورت گرفت. مصاحبهها و گفتوگوهای زنده رئیسجمهور و اعضای تیم مذاکرهکننده ایران نیز گواه این موضوع است که هیچ شرط و شروط اضافه و برنامه اجرایی موازی نیز به جز آنچه در حوزه برنامه هستهای در متن برجام ذکر شده، برای تحقق هدف مهم رفع تحریمها در دوره پسابرجام از سوی نظام پذیرفته نبوده و نیست. حتی رئیسجمهور، اول بهمن سال گذشته تاکید کردند به گفته خود در سخنرانی سازمان ملل و قول به مردم و نظام پایبند هستند و زمانی توافق خواهیم کرد که تمام تحریمهای اقتصادی بالمره [در لحظه] لغو شود.
قانون ماندگاری تحریم!
بهرغم همه تلاشها، برجام توافقی بایسته و شایسته از منظر حقوقی از کار درنیامد و بحثهای سنگینی در حوزه امنیت ملی و حفظ منافع مردم در کشور میان موافقان و منتقدان آن درگرفت. به نحوی که بلافاصله پس از انعقاد برجام و دست دادن طرفین مذاکره مقابل دوربینهای رسانههای جهان، اختلافات پیرامون بدیهیترین و مهمترین هدف آغازین مذاکرات یعنی «زمان لغو تحریمها» آغاز شد. وزیر خارجه آلمان معتقد بود: تحریمهای اتحادیهاروپایی علیه ایران، دستکم تا آخر سال آینده به قوت خود باقی خواهد ماند! این در حالی است که حسن روحانی 3 روز پس از مصاحبه «والتر اشتاینمایر»، گفت: تحریم ممکن است یک تا 2 ماه پس از آغاز پروسه اجرای توافق هستهای برداشته شود.
«فیلیپ هاموند»، وزیر خارجه انگلیس نیز تصریح کرد: میتوان از بهار آینده - یعنی از فروردین 95 که گذشت- به عنوان شروع زمان رفع تحریمها صحبت کرد! «یوکیا آمانو»، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز برنامهای بدون زمانبندی مشخص برای رفع تحریمها تعریف کرد و بر پایان بازرسیها از تاسیسات هستهای ایران تاکید ورزید؛ پروسهای که بهرغم گزارش سال قبل سازمان ملل مبنی بر پایبندی ایران به برجام، در سال جدید با توطئهچینی مشترک آلمان و «بانکیمون» مشخص نیست چه سرانجامی خواهد داشت.
داغ وعدهها بر دل مردم
«رابرت آینهورن»، مذاکرهکننده سابق دولت اوباما در پرونده ایران و عضو فعلی موسسه بروکینگز نیز بدون توجه به مفاد مشخص برجام تاکید دارد خبری از لغو تحریمها نیست و «کارهای زیادی هست که قبل از لغو تحریمها ایران باید انجام دهد(!)»
در چنین شرایطی اظهارات متناقض و جدید عباس عراقچی در گفتوگوی خبری سیما آتشی بود بر داغ دل مردمی که با اعتماد به قولهای دولتمردان منتخب خود، علائم منفی بازار و حوزههای مسکن و ارز و طلا و اخبار بد و بسیار بد بخش تولید را به امید گشایش پسابرجامی، مدتهاست زیر نظر دارند. عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان با دفاع از همه بدعهدیهای طرف مقابل اعلام کرد: «1+5 تا این لحظه به تعهدات خود در برجام پایبند بوده است»!
وی همچنین در دفاع از روند ضدایرانی حاکم بر فضای پسابرجام بینالملل، جملات منفی و غیرقابل دفاع متنوعی به کار برد که از ذکر تکتک آنها میپرهیزیم و ناگفتههای تیم مذاکرهکننده، دولتمردان و آنچه در پسابرجام رخ داده را تبیین میکنیم.
بنبست حقوقی برجام
الف- واقعیتی که تاکنون از مردم پنهان نگاه داشته شده این است که آمریکا با برنامهریزی حقوقی دقیق و با تمرکز بر کلمات حرفهای به کار گرفته شده در متن برجام یا همان برنامه اقدام جامع مشترک، تیم مذاکرهکننده کشورمان را کامل دور زده است. موارد مهمی از جمله نحوه دقیق رفع تحریمها و زمان آن در متن برجام به اقدامات متنوع تعریف شده در ضمایم گوناگون مرتبط شده که اکنون تاثیر حقوقیاش را در بیمیلی دولت و کمیته نظارت بر اجرای برجام در پیگیری قانونی بدعهدی 1+5 مشاهده میکنیم.
همین چارچوب حقوقی دقیق تاکنون به طور کامل منافع آمریکا را تامین کرده و در پساپرده به دولت کشورمان فشاری مضاعف با این مطلع وارد میکند که تحقق اهداف ایران مبنی بر رفع تحریمها و آزاد شدن اموال بلوکه ملت و حضور در بازار جهانی نیازمند «مذاکراتی جدید» و اقداماتی در حوزههای ممنوعه همچون توانمندیهای نظامی و برنامههای منطقهای ایران است. علت تاکید مکرر آمریکاییها بر نیاز به «برجامهای جدید» و دعوت از دولت حسن روحانی به تسریع در عمل به خواستههای جدید در قالب «اصلاحات پسابرجام آمریکایی» همین موضوعات است.
تحریمها هوشمند میشود
ب- شبکهای جدید از موانع حقوقی در دفاع از چارچوب تحریمها از سوی آمریکا در دوره پسابرجام شکل گرفته و دولت و کنگره این کشور به صورت مداوم با قانونگذاری و اعمال نفوذ در حوزه تجارت جهانی، به دفاع از آن مشغول هستند. پس آنچه مانع حضور ایران در بازار جهانی است همان «شبکه جدید حفاظتی» است که در قالب برپایی تحریمهای هوشمند، با سر و صدا به ایرباس هشدار میدهد به ایران هواپیما نفروشد، بوئینگ را با قانون کنگره تهدید به مجازات تخطی از تحریمها میکند و آشکارا از بانکهای اروپایی میخواهد تا پیش از پایان پروسه استقرار شبکه نظارت آنلاین وزارت خزانهداری در بانک مرکزی به ایران قدم نگذارند!
برجام در خدمت اسرائیل
پ- برخلاف آنچه در ایران نمایش داده شد، هدف آمریکا از آغاز مذاکرات هستهای با ایران، هرگز خود برنامه اتمی کشورمان نبود. آمریکاییها از ابتدا هدف از توافق و برجام را «تامین امنیت اسرائیل» و پیشران اجرای پروژه فتح منطقه با اسم رمز «ایران، کلید صلح خاورمیانه» اعلام کردند. پس نه خبری از جنگ بود و نه حمله اتمی به فردو و نطنز! که اگر اصولا طرف مقابل چنین توانی را در خود میدید، تا این اندازه نیازمند گسترش دامنه «جنگ نیابتی» با به آتش کشیدن نصف جهان توسط نواب داعشی صهیونیستها برای انتقامگیری از ایران نبود! تحقق پروژه «خاورمیانه جدید» نیازمند ملزوماتی از جمله باز شدن مسیر اثرگذاری آمریکا بر تحولات سیاسی- اقتصادی داخل ایران است. پروسه تغییر شامل مهندسی بازار، اصول سیاست خارجی و ارزشها و باورهای جامعه ایرانی است که میتواند صورت مساله «دشمنی با اهداف آمریکا و اسرائیل» را از داخل تا حدی کمرنگ کرده و سپس با باجدهی اقتصادی در مراحل پیشرفتهتر ماجرا، به سرانجام برساند. دقیقا به همین جهت است که ناگاه «ایران» از سرخط اعلام برنامه اندیشکدههای آمریکایی- اروپایی حذف شده و اصطلاحا پروژه تغییر به صورت «چراغ خاموش» در حال
اجراست. چنین مسیری ارزش صبر استراتژیک و تماشای به خطر افتادن موقعیت سیاسی- اجتماعی غربگرایان داخلی را دارد. علاوه بر اینکه آمریکاییها به این نتیجه رسیدهاند جز ادامه مسیر مذکور، راهی برای «تغییر از درون» ایران و ایرانیان وجود ندارد.
ضمانت آمریکا ممنوع!
با احتساب همه این موارد بهترین توصیهای که میتوان به دولتمردان کشورمان کرد بازخوانی توصیههای مشفقانه رهبر انقلاب و پرهیز از بازی سیاسی با معیشت مردم است. رهبری با جدا کردن مکرر حساب تیم مذاکرهکننده کشورمان از آینده برجام، گرهزدن عاقبت دولت به وعدههای پوچ و توخالی آمریکا را ممنوع کردند. تاکید بر این موضوع که مسؤولان امر به مردم بگویند تحریمها برداشته نشده توأم با دعوت از دولتمردان و سیاسیون به احترام به «تجربه برجام» مبنی بر توخالی بودن وعده «قابل اعتماد بودن آمریکا» با هدف جلوگیری از پیوست پرونده دولت به بدعهدی بینالمللی آمریکاییها صورت گرفته است. خلاصه کلام اینکه منطقی نیست آمریکا با فریب و دروغ تحریمها را پابرجا حفظ کند و برخلاف متن توافق بر مفاد محدودیتهای ایران بیفزاید و عراقچی و ظریف و سایر دولتمردان ایرانی در دفاع از روند ضدایرانی مذکور، «راست» را پنهان کنند.