و ناگهان منوریل در قم !
ابهامات و فقدان مطالعات موجب شد تا از رؤیای ساخت قطارهوایی تنها چند ستون نیمه کاره بتونی نصیب پایتخت و شهروندانش شود ولي، مديران سابق شهري تهران جايگاه تحقق روياي خود را در قم پيدا كرده و توانستند كلنگ احداث آن را در قم بزنند .
وقتی محمود احمدی نژاد در لباس شهردار پایتخت به فکر حل مشکل ترافیک تهران افتاد ، کلید حل این مشکل قدیمی را در آسمان و احداث منوریل یکی از انواع قطار هوایی یافت و این نقطه آغاز یک دعوای طولانی بین طرفداران و مخالفان احداث منوریل بود که تا امروز نیز ادامه دارد . به گزارش گروه اجتماعي «فردا»؛ اگرچه شهرداری تهران در سال 83 توانست با چشم پوشی اعضای شورای شهر از بسیاری از ابهامات فنی و کارشناسی احداث منوریل را آغاز کند ولی در نهایت همین ابهامات و فقدان مطالعات لازم موجب شد تا از رؤیای ساخت قطارهوایی تنها چند ستون نیمه کاره بتونی ، پرونده ای قضایی در دادگاه و میلیاردها تومان خسارت نصیب پایتخت و شهروندانش شود. طول خطوط منوریل با همه اصرار ها و پافشاریها ، ظاهر جالب و نام دهان پرکنش در حال حاضر در کل جهان حداكثر به 300 كيلومتر مي رسد كه بخش زيادي از آن هم در مراكز تفريحي ، توريستي و نمايشگاهي جهان احداث شده است و در مقابل ، بيش از 8000 كيلومتر مترو در شهرهاي مختلف جهان وجود دارد و تقریبا هیچ کلانشهری در جهان نیست که قبل از تکمیل خطوط مترو به عنوان سیستم اصلی حمل و نقل عمومی به فکر ایجاد سایر سیستمها و آن هم از نوع فانتزی و توریستی آن باشد. پس از حرف و حديثهاي بسيار بر سر احداث منوريل در كشور، نهايتا عمليات احداث منوريل در شهر قم آغاز شده و قرار است تا دو سال ديگر اولين منوريل كشور بر فراز ستونهاي بتني در شهر قم به حركت درآيند هرچند توجيه فني ، مطالعاتي و اقتصادي اين طرح همچنان بر همه پوشيده است. پس از پیروزی محمود احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری نهم اینبار دولت به شکلی تمام قد در حمایت از احداث منوریل وارد میدان شد و اصرار مسئولين دولت بر احداث منوريل در تهران و ساير كلانشهرهاي كشور تا بدانجا پيش رفت كه بر سر استفاده از اين سيستم حمل و نقل همواره بين شوراها و شهرداريها از سويي و دولت از طرف ديگر بحثی جدي شكل بگيرد و حتي مسائلي نظير تعويق در پرداخت هزينه هاي مترو و ساير مطالبات شهرداري تهران از دولت را نیز نمی توان بی ارتباط با آن دانست. با اين همه وقتي طرفداران احداث منوريل بي توجه به تجربه تلخ پروژه منوريل صادقيه در نهايت از احداث آن در تهران نااميد شدند ، تحقق روياي خود را در شهرهايي نظير كرج ، اسلامشهر ، مشهد ، كرمانشاه و در آخر قم پيدا كرده و توانستند بالاخره كلنگ احداث آن را ارديبهشت ماه سال جاري در شهر 1 ميليون نفري قم بر زمين بزنند. شهر قم به عنوان يك شهر زيارتي و مهاجر پذير علرغم توسعه زيرساختها و امكانات شهري آن در سالهاي اخير هنور از تأمين برخي نيازهاي اوليه شهروندان نظير آب آشاميدني ، جمع آوري آبهاي سطحي ، شبكه فاضلاب و ... ناتوان بوده و با وجود شبكه اي ناقص از تاكسيراني و اتوبسراني و همچنين وجود پايانه هاي مسافري مشكل دار پذيراي ساخت منوريل شده است. رئيس شوراي شهر قم در اين خصوص گفته است : ابتدا قرار بوده تا بر اساس مطالعات انجام شده توسط دانشگاه صنعتي شريف در قم مترو ساخته شود ولي دولت در اين زمينه همكاري نكرد و در نهايت نيز قرار شد بجاي مترو از منوريل استفاده شود . وي افزود : دولت نيمي از هزينه احداث منوريل را در قم متقبل شده و باقي اين مبلغ نيز توسط شهرداري تأمين مي شود. آتش زر همچنين ابراز اميدواري كرد با توجه به زحماتي كه براي آغاز عمليات احداث منوريل كشيده شده ، اين طرح به سرنوشت طرح حرم تا حرم و سايرطرح هاي نيمه تمام ديگر دچار نشود چراكه مردم ديگر صبر ندارند. مديرعامل سازمان قطار شهري قم نيز در خصوص پروژه منوريل صادقيه افزود : خط منوريل قم 18 كيلومتر است و قرار است ظرف 30 ماه توسط دوشركت داخلي ساخته شود و ارتفاع سازه آن از سطح زمين 5/5 كيلومتر است. به گفته اردشير احمدي هزينه ساخت منوريل قم نيز 19 ميليارد تومان در هر كيلومتر برآورد شده است و در طول مسير 18 كيلومتري آن 5 ايستگاه وجود دارد و از پارك سوار شمالي تا يادگار امام امتداد دارد. آنچه در بین هیاهو و تبلیغات صورت گرفته در خصوص احداث منوریل در قم به نظر می رسد گم شده ، توجیهات فنی و تناسب ویژگیهای منوریل با ظرفیت ها ، قابلیتها و خصوصیات شهر قم به عنوان شهری کویری ، مهاجر پذیر و البته مذهبی است که میزان موفقیت منوریل را با همه حمایت های دولت با ابهام مواجه می سازد. هرچند احداث هرکیلومتر منوریل در مقایسه با مترو حدود 50 درصد ارزانتر است ولی باید توجه داشت که ظرفیت جابجایی مترو سه برابر منوریل است و هزینه های خرید قطارها ، نگهداری کل سیستم و هزینه تمام شده هر سفر بسیار گرانتر از مترو است تا جایی که در جهان همواره از منوریل به عنوان یک وسیله لوکس یاد می شود و از این رو است که در شهرهای گران و توریستی نظیر شانگهای و لاس وگاس از این وسیله آنهم در سطحی محدود استفاده شده است. حال كه كلنگ احداث منوريل در قم بر زمين خورده است ، بايد ديد كه آيا قطار آرزوي مديران سابق شهرداري تهران و دولتمردان امروز مي تواند از آسمان قم گذر كند يا به سرنوشت ستونهاي نيمه كاره پروژه منوريل صادقيه گرفتار مي شود.