۵ سالگی روز ملی هسته‌ای و ادامه بدقولی روس‌ها

پنج سال پیش در چنین روزی، محمود احمدی‌نژاد خبر ورود ایران به جرگه کشورهای تولید کننده صنعتی سوخت هسته‌ای را اعلام کرد. پس از این اعلام بود که رسانه‌های خارجی صدر اخبار خود را به دستاوردهای هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران اختصاص دادند که البته در تلاشی مذبوحانه بدنبال این بودند که این گام مهم علمی ایران در زمینه فناوری هسته‌ای را منفی جلوه داده و زیر سوال ببرند. به گزارش «فردا» اسفند ۱۳۸۷ سرگئی کرینکو و رضا آقازاده، رئیس وقت سازمان انرژی اتمی با حضور در نیروگاه اتمی بوشهر، در مراسمی رسما آغاز فرآیند پیش راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر را به جهانیان اعلام کردند. در آن روز آقازاده در خصوص تاریخ دقیق دقیق راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر گفت: نسبت به راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر در زمان معمولی خود نگرانی نداریم و معتقدیم این زمان بیش از حد معمول به طول نخواهد انجامید. سرگئی کرینکو، رئیس روس اتم نیز در واکنش به این سئوال گفت: فعلا نمی‌توان زمان دقیقی را برای این منظور اعلام نمود.

پس از آن بود که به طور مداوم رییس جمهور، روسای وقت سازمان انرژی اتمی و دیگر مسئولان خبر از راه اندازی نیروگاه بوشهر در زمان‌های دادند. روسیه در اواخر سال ۸۸ اعلام کرده بود که نیروگاه اتمی بوشهر در بهار سال ۱۳۸۹ راه‌اندازی خواهد شد. با وجود ایران ولادیمیر پوتین، نخست‌وزیر روسیه در بهار ۸۹ از راه‌اندازی نخستین راکتور نیروگاه اتمی صلح آمیز بوشهر در اواخر تابستان ۸۹ خبر داد. با وجود این، به‌دلیل مشکلاتی که به وجود آمد باز هم شروع به کار نیروگاه به تاخیر افتاد. در مورد علت این تعویق ابتدا بحث ویروس «استاکس نت» مطرح شد و بعد هم اعلام شد که به دلایل فنی دیگری راه‌اندازی نیروگاه بوشهر به تعویق افتاده است. تاخیری‌های پیاپی در راه اندازی نیروگاه بوشهر ادامه پیدا کرد تا در اسفندماه سال گذشته خبر رسید که روسیه خواهان خروج سوخت از قلب رآکتور نیروگاه بوشهر جهت انجام برخی از آزمایش‌ها و اقدامات فنی است که البته بنا بر گفته حمیدرضا کاتوزیان با چنین اقدامی، راه اندازی نیروگاه بوشهر، یک سال دیگر نیز به تاخیر می‌افتد. در همین ارتباط رسانه‌های خارجی به بازتاب تاخیر راه اندازی نیروگاه بوشهر پرداخته و آن را پیش زمینه‌ای بر عدم راه اندازی کامل آن دانسته‌اند. بی‌بی‌سی در گزارش خود در این ارتباط آورده است: در حقیقت در چند سال اخیر، به تعویق افتادن تاریخ راه اندازی نیروگاه بوشهر به داستان تکراری این پروژه مناقشه برانگیز تبدیل شده است. همچنین به نظر می‌رسد میان مسئولان سازمان انرژی اتمی و وزارت نیرو از یک طرف و مقامات و پیمانکاران روسی از طرف دیگر در تعیین این تاریخ هماهنگی وجود ندارد. این رسانه بازنده بزرگ این تاخیر‌ها را مردم ایران دانسته که باید با قطع احتمالی برق کنار بیایند و مدعی شده است که وزارت نیرو به دلیل مشکلات فنی و خشکسالی برای تامین برق مصرف کنندگان با کمبود مواجه است، تاخیر مجدد در راه اندازی این پروژه مناقشه برانگیز می‌تواند شبکه برق ایران را بیشتر تحت فشار بگذارد. عرب نیوز نیز در تحلیل آورده است: محیط‌شناسان سعودی و کویتی از راه اندازی راکتور هسته‌ای دربوشهر نگرانند. این روزنامه انگلیسی زبان چاپ عربستان مدعی شده که ممکن است فاجعه‌ای به مانند فوکوشیما برای ایران رخ دهد. همچنین پایگاه اینترنتی میدل ایست نیوز آورده: ایران دستاورد چندان چشمگیر و مناقشه برانگیزی تا به حال در بحث هسته‌ای خود نداشته است. میدل ایست نیوز اشاره کرده که تاخیرهای به وجود آمده در راه اندازی نیروگاه بوشهر به دلیل ویروس استانکس بوده ولی ایران این را انکار می‌کند. از سوی دیگر خبر گزاری مسکو اعلام کرده که علت تاخیر مربوط به نقص فنی و از سوی ایرانی‌ها بوده است نه طرف روسی. همچنین ایرانی‌ها را به دلیل مجبور کردن مهندسان و کار‌شناسان روسی در به کار بردن قطعات فرسوده و از رده خارج در این نیروگاه سرزنش کرده و مقصر دانسته‌اند. روزنامه گاردین نیز در این رابطه نوشته که خارج شدن میله‌های سوخت از قلب راکتور بوشهر ربطی به ویروس استاکس نت نداشته است. این روزنامه در مقاله‌ای می‌نویسد: طبق یافته‌های انجام شده، علت خارج کردن میله‌های سوخت ممکن است معیوب بودن مجتمع‌های سوخت باشد. با این همه مجلس شورای اسلامی کمیته‌ای تشکیل شد تا گزارش کار‌شناسی و علمی در مورد نیروگاه، مشکلات فنی و مالی، هزینه‌ها، خروج سوخت و قرارداد ارایه کنند تا معلوم شود که اشکالات ناشی از چیست. به گفته کار‌شناسان، گزارش پس از آماده شدن به کمیسیون انرژی و سپس رییس مجلس شورای اسلامی ارایه می‌شود تا مشخص شود این نیروگاه چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد. به‌هر روی تاریخ مصرف بهانه‌های روس‌ها برای عدم اتمام این پروژه هم به سر رسید و آن‌ها مجبورند در طول سال جاری به عهد چندین ساله خود عمل کنند و ما نیز امیدواریم با هوشیاری مسئولان وقت جمهوری اسلامی ایران به زودی نیروگاه بوشهر راه‌اندازی و برق تولیدی آن وارد مدار شود.