سازمان حفاظت محیط زیست علیه محیط زیست خوزستان، ابهام موجود!

افزایش بیماری سرطان در اثر عوامل محیطی، کاهش کمی و بالخصوص کیفی آب، آلودگی بحرانی هوا و فجایع دیگر زیست محیطی همگی حقایقی هستند که زندگی را بر مردم استان خوزستان سخت تر نموده است و تبعات و پیامدهای غیر قابل انکار روانی و اجتماعی آنها در طولانی مدت می تواند برای ساکنین این استان به صورت حاد و بحرانی ظاهر شود. این بلاهای زیست محیطی درحالی اتفاق می افتد که مردم به عنوان بالاترین سرمایه ملی محسوب می شوند. فجایع مخاطره انگیز زندگی مردم به طور عمده نتیجه پروژه های غیر کارشناسی و گاهی به ظاهر ملی هستند که در بعضی از موارد فقط عده ای خاص از احداث آنها بهره می برند. وزرات نیرو و نماینده آن در استان خوزستان از مهمترین عملان نابودی محیط زیست بوده اند که با ارمغان های مانند مانند سد سازی زمینه را جهت نابودی محیط زیست و به مخاطره انداختن زندگی مردم استان فراهم نموده اند. اگرچه حدود چند ماهه اخیر با توجه به هشدارهای نمایندگان مردم استان خوزستان در مجلس شورای اسلامی و اعتراض تشکل های مردم نهاد، رویه عملکرد خود را عوض نموده اند و به دنبال اصلاح اشتباه های نابودی محیط زیست خوزستان بوده اند. هم راستاء با وزارت نیرو، وزارت نفت نیز به بهای تولید نفت، زمینه نابودی محیط زیست خوزستان و به مخاطره انداختن رندگی مردم استان فراهم نمود. متاسفانه وزارت جهادکشاورزی به صورت غیر مستقیم حمایت خود را از نابودی محیط زیست خوزستان نیز عملی نموده است. فرموده مقام معظم رهبری یعنی "مسأله محیط زیست، مسأله این دولت یا آن دولت، مسأله این شخص یا آن شخص و مسأله این جریان و یا آن جریان نیست، بلکه موضوعی کشوری و ملی است" و نیز فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار مسئولین حفاظت محیط زیست در اسفند 1393، هشداری بود که نشان از نارضایتی با گلایه رنجیده خاطری درباره خطر نابودسازی محیط زیست است. حال با توجه به نابودی محیط زیست و به مخاطره انداختن زندگی مردم استان خوزستان، این سوالات پیش می آیند که مسئولین سازمان حفاظت محیط از دولت های گذشته تا امروز نسبت به درخواست و حساسیت های مقام معظم رهبری درباره محیط زیست استان خوزستان چگونه اقدام کرده اند؟ آیا برای حفاظت محیط زیست خوزستان، قوانین جامع و لازم را آماده سازی، تدوین یا اجراء نموده اند؟ و سوالات دیگر که نشان داده است ضعف های اجرایی و نداشتن برنامه ریزی مستمر همراه با آینده نگری درباره محیط زیست استان خوزستان وجود داشته است و کارنامه قابل قبولی از مدیریت و اجرا را در عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست نشان نمی دهد. به عنوان نمونه روشن تر در پاسخ به سوالات و ابهامات موجود در عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست، جریان "بسته حمایتی ریزگردها ریاست سازمان حفاظت محیط زیست" به چه سرنوشتی مبتلاء شد؟ راستی وعده های داده شده مقابله با ریزگردها تا چقدر عملی شده اند؟ و ابهامات دیگر که نیاز به تامل دارند. اگرچه هشدار پیامدها و تبعات شکست سازمان حفاظت محیط زیست در برابر شرکت های نابودکننده محیط زیست استان خوزستان به مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست داده شده بود ولی این عملکرد سازمان همچنان در مقابل محیط زیست خوزستان در هاله ای از ابهام قرار دارد. به عنوان نمونه از دیدگاه مقام معظم رهبری مجلس شورای اسلامی یک رکن اساسی و مهم برای اداره امور کشور و آینه ای است که منعکس کننده توانایی ها، خواسته ها، موضع گیری ها، اقتدار و پایبندی به آرمان های یک ملت می باشد و می فرمایند: « مجلس شورای اسلامی، یک مرکز اساسی و تعیین کننده برای انقلاب است، همه سر رشته های امور، به مجلس شورای اسلامی بر می گردد. ». حال این سوالات پیش می آیند که عاقبت هشدارهای نمایندگان مجلس شورای اسلامی به سازمان حفاظت محیط زیست چه شد؟ نارضایتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی از عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در قبال محیط زیست خوزستان می تواند چه معنی و پیامی را داشته باشد؟ اعتراضات و نظرات اخیر کارمندان سازمان حفاظت محیط زیست به وضعیت تعامل سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل فشارهای سیاسی و دیگر موجود در سازمان، حقایق عملکرد سازمان را به نسبت محیط زیست خوزستان بیشتر روشن می نماید. به عنوان نمونه، صدور مجوزهای که پیامدها و تبعاتی به جزء تخریب محیط زیست خوزستان، چیز دیگری ندارد چه معنایی می تواند داشته باشد؟ چرا تخریب های محیط زیستی گذشته در دوره سکوت و عدم اعتراض سازمان حفاظت محیط زیست باید اتفاق بیافتد؟ چرا بعد از سال ها تخریب زیست محیطی و هشدارهای دانشگاهیان، مردم و نمایندگان مجلس، سازمان محیط زیست موضع صریح خود را در برابر تخریب های زیست محیطی مشخص کرد؟ بررسی و تحلیل سخنان مسوولان حفاظت محیط زیست از دیدگاه و منظر مجوزهای صادر شده جای تامل دارد که نیاز است ابهامات موجود روشن شود که واقعاً سازمان حفاظت محیط زیست برای این پروژه ها مجوز صادر نموده است یا خیر؟ و آنطوری که قرائن نشان می دهد که صادر نموده است، چه جوابی برای برای نابودی محیط زیست خوزستان و به مخاطره انداختن زندگی مردم دارد؟ مردم استان خوزستان چه گناهی دارند که اینگونه باید زندگی آنها بخاطر تصمیم های مبهم سازمان حفاظت محیط زیست به خطر بیافتد؟ عملکرد غیر قابل قبول سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل عدم وجود اعتبارات و نیروی انسانی کافی، حقیقتی که کسی نمی تواند منکر آن شود. این حقیقت غیر قابل انکار زمینه را برای "کوتاه ترین دیوار به نام محیط زیست" مهیا نموده است. در استان خوزستان با توجه مقوله صنعتی و وضعیت سازمان حفاظت محیط زیست، محیط زیست بیشتر در معرض نابودی قرار می گیرد و زندگی مردم بیشتر در معرض مخاطرات زیست محیطی و بالطبع تبعات و پیاندهای اجتماعی و روانی قرار می گیرند. به عنوان نمونه، نمونه بارزی که استان خوزستان درگیر آن است، چالش های زیست محیطی نیشکر است که از باران خاکستر و بوی تعفن شروع می شود و به خود اشکال بزرگتر و پیچیده و حتی بین المللی می دهد. حال این ابهامات پیش می آیند چرا سازمان محیط زیست در برابر صنعت نیشکر شکست خورده است؟ سازمان حفاظت محیط زیست چرا حاظر به بیان وضعیت سلامت مردم استان در برابر خطرات نیشکر در استان نیست؟ راستی برای حل چالش باران خاکستر نیشکر، سازمان حفاظت محیط زیست چه اقدامی جدی انجام داده است؟ و سوالات دیگر که همگی نشان از ابهامات شکل گرفته در ذهن می باشند. یا برای بارانی های مسمومی چند ساله در استان خوزستان که ارمغانی مانند مراجعه چند هزار نفری به بیمارستان ها، بستری شدن مردم در بیمارستان و حتی مرگ را برای مردم خوزستان داشته است انتظار می رفت تا سازمان حفاظت محیط زیست با موضع صریح و بدون اغماض و با توجه به اهمیت و تاثیر سلامت محیط زیست در زندگی مردم، نسبت به ارائه گزارش کامل از وضعیت باران های مسموم چند ساله موجود و عاملان اعلام نظر نماید و نسبت به تعیین تکلیف لازم نسبت به گزینه های پیشنهادی مهم منابع آلود کننده باران ها توسط آن سازمان مانند سوزاندن نیشکر و عوامل آن یعنی شرکت نیشکر اقدام نماید زیرا آنچه برای مردم استان خوزستان مهم است توجه به هشدارهای مقام معظم رهبری است نسبت به نابودی محیط زیست و نه غیر از آن. اگرچه هیچ وقت نباید فراموش نمود که سازمان حفاظت محیط زیست به تنهایی نمی تواند اقدامات لازم را در برابر شرکت نیشکر انجام دهد و نیاز به اراده فراتر دارد و امید بر آن است تا در دولت تدبیر و امید، دموکراسی تصمیم گیری و سیاست گذاری پژوهشی برای مدیریت زیست محیطی استان خوزستان با قدرت بیش از پیش اعمال گردد. * مدیر کمیته برگزاری کنفرانس ملی رودخانه کارون