خروج ترامپ از برجام قطعی است؟

خبرگزاری فارس: مقامات وزارت خارجه آمریکا، اروپایی‌ها و دیگر متحدان نزدیک واشنگتن می‌گویند که خروج ترامپ از برجام قطعی است، ولی هیچ‌کس جزئیات اقدام ضدبرجامی رئیس‌جمهور آمریکایی‌ها را نمی‌داند و حتی مشخص نیست که آیا وی علاوه بر تحریم‌های قدیمی، تحریم‌های جدید هم اعلام می‌کند یا نه. «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا که برجام را «بدترین توافق تاریخ ایالات متحده» می‌داند، دیشب گفت که امروز نظرش را در خصوص ماندن یا نماندن در توافق هسته‌ای، اعلام می‌کند. از زمان اعلام این خبر، گمانه‌زنی‌های متعددی از سوی مقامات کشور‌های مختلف در خصوص محتوای بیانیه ترامپ در خروجی رسانه‌ها قرار گرفت؛ حتی تحرکات دیپلماتیک هم برای زنده نگه داشتن چارچوب توافق حتی منهای بازیگری به نام آمریکا، دیده شد. در همهمه گفتگو‌ها بر سر نحوه اقدام ترامپ در قبال برجام و تبعات آن، در گوشه‌ای از اروپای غربی، دیپلمات‌های ایرانی با همکاران اروپایی خود در خصوص اقدامات مقتضی در برابر تصمیم احتمالی ترامپ برای برجام، رایزنی می‌کردند. آنطور که رویترز خبر داده، دیپلمات‌های ایرانی امروز در بروکسل با دیپلمات‌های آلمانی، فرانسوی و انگلیسی و نمایندگان اتحادیه اروپا مذاکراتی داشته‌اند؛ آنطور که یک مقام آلمانی خبر داده، دیدار امروز، ادامه دیدار‌ها و تماس‌های فشرده ایران و اروپا در چند هفته اخیر بوده و حتی در برخی موارد، دیدار‌ها در سطح وزرای خارجه طرفین برگزار شده است؛ وزارت خارجه آلمان گفته که در دیدار امروز، هیئت ایرانی تحت ریاست «عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر خارجه ایران بوده است. این مقام گفته که در روز‌های آتی هم تماس‌ها برقرار خواهد بود و دستور کار آن، بررسی راه‌های «جلوگیری از افزایش خارج از کنترل تنش‌ها» در صورت خروج آمریکا از برجام خواهد بود. این سطح از بدبینی به تصمیم ترامپ بی‌علت نیست؛ با آنکه ترامپ بار‌ها گفته که تصمیمش را گرفته، ولی آن را اعلام نمی‌کند، باز هم اکثر دیپلمات‌های ارشد غربی و خصوصاً متحدان اروپایی آمریکا، با قطعیت می‌گویند که آمریکا از برجام خارج می‌شود. باز هم آنطور که رویترز خبر داده، دیپلمات‌های اروپایی دخیل در مذاکرات با دولت ترامپ گفته‌اند که او استدلال اروپا مبنی بر متوقف شدن «جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران در سایه توافق هسته‌ای» را قبول ندارد و دوشنبه شب مقامات دستگاه سیاست خارجی آمریکا در تماس با همتایان اروپایی خود به آن‌ها اطلاع داده‌اند که ترامپ حتما از برجام خارج می‌شود، اما خودشان هم نمی‌دانند که کیفیت این خروج چگونه خواهد بود. مسئله مهم دیگر این است که مقامات آمریکایی نمی‌دانند که آیا ترامپ به بازگرداندن تحریم‌های قدیمی ایران بسنده می‌کند یا اینکه همزمان با خروج برجام، تحریم‌های جدیدی هم علیه ایرانیان اعمال می‌کند. تحریم‌هایی که در صورت خروج ترامپ از برجام، از فردا اعمال می‌شود، تحریم‌های مربوط به بند ۱۲۴۵ قانون اختیارات دفاع ملی است که دولت آمریکا را به کاهش صادرات نفت ایران ملزم می‌کند؛ اهرم‌های این اقدام، فشار بر کشور‌های دیگر برای کاهش خرید نفت از ایران و تحریم بانک‌های انتقال‌دهنده پول نفت به بانک مرکزی ایران است. یک منبع آگاه به آسوشیتدپرس گفته که به احتمال قوی، ترامپ امشب ابتدا بانک مرکزی ایران را برای ضربه زدن به صادرات نفت تحریم می‌کند و پس از آن، 6 ماه به شرکت‌های اروپایی برای خروج از ایران فرصت می‌دهد. دیپلمات‌های انگلیسی مسئله را شفاف‌تر بیان کرده‌اند و گفته‌اند که نسبت به سرنوشت برجام در ساعات پس از اعلام تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا «عمیقاً بدبین» هستند. این دیپلمات انگلیسی که نمی‌خواسته نامش فاش شود گفته: «متأسفانه ما پیش از خوانده شدن بیانیه رئیس‌جمهور ترامپ که امروز انجام می‌گیرد، عمیقاً بدبین هستیم. بهرحال باید صبر کرد و ببینیم که رئیس‌جمهور ترامپ امشب دقیقاً چه می‌گوید.» این دیپلمات انگلیسی گفته که تصمیم ترامپ هر چه که باشد، لندن حداقل به برجام پایبند می‌ماند و هدفش از این کار «جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات اتمی و مقابله با رفتار منطقه‌ای ایرانیان» خواهد بود. اروپایی‌ها همچنین گفته‌اند که «اصلاحات پیشنهادی» آن‌ها برای برجام، نتوانسته نظر ترامپ را برای خارج نشدن از برجام تغییر دهد؛ رئیس‌جمهور آمریکا بار‌ها گفته که برنامه موشکی، سقف نامحدود برای محدودیت غنی‌سازی و اقدامات منطقه‌ای ایران باید در برجام حل و فصل می‌شد. با وجود همه این فشار‌ها و تهدیدها، امروز یک مقام ایرانی به شرط ناشناس ماندن به رویترز گفته که «ایران هیچ محدودیت تازه و فرابرجامی را نمی‌پذیرد و مسئولیت شکست برجام با ترامپ خواهد بود.» اروپایی‌ها تنها کسانی نبودند که در خصوص شوی امشب ترامپ و تبعات آن سخن گفته‌اند. امروز کرملین هم اعلام کرد که خروج احتمالی آمریکا از برجام «تبعاتی منفی به دنبال خواهد داشت.» «ایسرائیل کاتص» وزیر اطلاعات رژیم صهیونیستی هم پیش‌بینی کرده که ترامپ «به احتمال قوی از برجام خارج می‌شود.» این وزیر صهیونیست از موقعیت استفاده کرده و از جهانیان خواسته که با اقدام آمریکا همراهی کنند و علیه ایران متحد شوند.