ظرفیتهای اروپا برای حفظ برجام
با توجه به ظرفیتهای محدود اتحادیه اروپا و همچنین تعلق بسیاری از شرکتها و موسسات مالی اروپایی به بخش خصوصی انتظار آن نمیرود که اتحادیه اروپا در عمل بتواند برجام را زنده نگهدارد.
خبرگزاری مهر: خروج آمریکا از برجام با فرمان اجرایی دونالد ترامپ موجب شد تا دور جدیدی از گمانهزنیها درباره ادامه حیات برجام بدون آمریکا و با تکیه بر پتانسیلها و ظرفیتهای کشورهای اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) بوجود آید.
در روزهای اخیر پس از اقدام یکجانبه آمریکا شاهد تلاش دیپلماتیک و سیاسی گسترده جمهوری اسلامی ایران و سه کشور اروپایی امضاء کننده برجام برای حفظ آن پس از خروج آمریکا از این توافق بین المللی هستیم.
جمهوری اسلامی ایران اعلام داشته است در صورتیکه اروپا به تعهداتش عمل نماید و بتواند بهره مندی ایران از منافع تعیین شده در برجام را بدون حضور آمریکا تضمین کند، ایران نیز در برجام باقی خواهد ماند و در غیر اینصورت ایران هم از برجام خارج خواهد شد.
علی رغم اقدامات و وعدههای سیاسی کشورهای اروپایی برای حفظ برجام شاهد توقف فعالیت بسیاری از شرکتهای بزرگ اروپایی در ایران هستیم. بطوریکه در روزهای اخیر شرکتهای بزرگی، چون توتال، انی، زیمنس، ایرباس، آلیانتس، ساگا، دنیلی و مرسک تصمیم گرفتند از ایران خارج شوند.
تنها چند روز پس از اعلام تصمیم دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا درباره خروج از برجام، کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا اعلام کرد این اتحادیه برای محافظت از شرکتهای اروپایی در برابر تحریمهای آمریکا علیه ایران قرار است مقررات بازدارنده را بهاجرا درآورد. گفتههای وی بر خلاف خبرهایی است که درباره خروج برخی از شرکتهای بزرگ و چندملیتی اروپایی از ایران به گوش میرسد.
شرکت نفت و گاز فرانسوی توتال با صدور بیانیهای اعلام کرده است که با توجه به خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران، در صورتی که مورد معافیت قرار نگیرد، مجبور است از پروژه توسعه میدان گازی پارس جنوبی خارج شود.
شرکت فولاد ایتالیایی دنیلی، کار برای یافتن پوشش مالی سفارشهای ایران بهارزش ۱.۵ میلیارد یورو یا معادل ۱.۸ میلیارد دلار را متوقف کرده است.
شرکتی نروژی ساگا که در حوزه انرژی خورشیدی فعال است و در اکتبر ۲۰۱۷ قراردادی بهارزش ۲.۵ میلیارد یورو برای ارائه خدمات انرژی خورشیدی بهمدت پنج سال با شرکت «توسعهدهندگان انرژی امین» امضاء کرده است نیز بعد از اعلام تصمیم ترامپ درباره برجام از خروج این شرکت از ایران خبر داده است.
شرکت نفتی ایتالیایی انی نیز تصمیم گرفته توافق خود را با ایران درباره مطالعه میدانهای نفتی و گازی لغو کند.
همچنین شرکت مرسک که بزرگترین شرکت کشتیرانی جهان است اعلام داشت است که بخاطر فعالیتهای گسترده اش در آمریکا و به خاطر نگرانی از تنبیهات احتمالی آمریکا فعالیت خود در ایران را متوقف خواهد کرد.
مدیرعامل شرکت توتال فرانسه نیز رسما اعلام کرده است در حال حاضر بدون اعمال معافیتهای تحریمی از سوی آمریکا سرمایهگذاری در ایران سخت شده است و توتال نمیتواند خطر از دست دادن دسترسی به سیستمهای بانکی آمریکا را بپذیرد.
با توجه به ظرفیتها و پتانسیلهای محدود اتحادیه اروپا و همچنین تعلق بسیاری از شرکتها و موسسات مالی اروپایی به بخش خصوصی انتظار آن نمیرود که اتحادیه اروپا در عمل بتواند برجام را زنده نگهدارد.
اما آنچه که احتمال میرود در حال اجرایی شدن از سوی آمریکا و اروپا باشد، «مهار نرم و غیر مستقیم ایران» با تقسیم کار بین آمریکا و اروپا است.
حقایق موجود حکایت از آن دارند که مجموعهای از اقدامات حقوقی و وعدههای کشورهایی اروپایی صرفا منجر به ادامه حضور برخی شرکتهای کوچک اروپایی در ایران خواهد شد که در صورت اقدامات تنبیهی آمریکا آسیبی نخواهند دید (حداقل در این مرحله).
به نظر میرسد اقدامات هماهنگ اروپا و آمریکا مبنی بر عدم حضور سرمایه گذاران بزرگ و شرکتهای بزرگ اروپایی در ایران و به جای آن حضور شرکتهای کوچک صرفا میتواند با اهداف زیر صورت گیرد:
- مهار ایران و خریدن وقت برای ممانعت از خروج ایران از برجام.
-تداوم فروش کالاها و خدمات اروپاییها در ایران بدون سرمایه گذاری جدی و انتقال تکنولوژی.
- محدود کردن درآمدهای ارزی ایران که به زعم طرفهای غربی میتواند بطور غیر مستقیم به کاهش نفوذ ایران در منطقه و محدود کردن برنامه موشکی ایران منجر شود.
دیدگاه تان را بنویسید