فرصت اروپا محدود است
قرار بر این بود که با خروج آمریکا از برجام در فاصله کوتاه چند هفته‌ای نتیجه ادامه یا عدم ادامه برجام از سوی طرفین برجام طی مذاکراتی مشخص شود، مهلتی که رییس‌جمهوری اسلامی ایران بلافاصله پس از خروج آمریکا از برجام آن را اعلام کرد.
روزنامه صبح نو: قرار بر این بود که با خروج آمریکا از برجام در فاصله کوتاه چند هفته‌ای نتیجه ادامه یا عدم ادامه برجام از سوی طرفین برجام طی مذاکراتی مشخص شود، مهلتی که رییس‌جمهوری اسلامی ایران بلافاصله پس از خروج آمریکا از برجام آن را اعلام کرد.
این مهلت از تاریخ ۱۸اردیبهشت۹۷ آغاز شد و حالا یک ماه کامل از آن مهلت دو هفته‌ای گذشته است، اما دیگر نه خبری از مذاکره مجدد است و نه تلاشی برای انجام مذاکره! سکوتی که هر دو طرف در پیش گرفته‌اند، اما بی‌شک این وضعیت به ضرر ایران خواهد بود چرا که در حالت کنونی ایران ملزم به رعایت همه جوانب برجام است، اما از سوی دیگر تحریم‌ها یکی پس از دیگری علیه ایران اعمال می‌شود و شرکت‌های بزرگ نیز در حال خروج از کشورند.
مذاکره برای نجات برجام نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام بدون حضور آمریکا چهارم خرداد و با حضور مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نماینده اتحادیه اروپا در هتل کوبرگ، وین برگزارشد. در این نشست مقامات کشورمان خواستار تضمین جدی اروپا برای حراست از منافع اقتصادی ایران بدون حضور آمریکا شدند و ایران به اروپا تا پایان ماه مه یعنی کمتر از یک هفته برای ارائه بسته پیشنهادی در حمایت از برجام وقت داد. از سوی دیگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از پایبندی ایران به تعهدات برجامی‌اش گزارش داده است و همه شواهد نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات برجامی خود پایبند بوده و اروپا باید در این زمینه تصمیم جدی برای نجات برجام به‌کار گیرد.
ظریف: مذاکره با اروپایی‌ها تاکنون نه سیاه بوده نه سفید پس از برگزاری کمیسیون مشترک برجام، آقای محمد جواد ظریف در تشریح این مذاکرات گفته بود: مذاکره با اروپایی‌ها تا امروز، نه سیاه بوده نه سفید؛ اروپایی‌ها در آن ۹بندی که اعلام کردند به همه حوزه‌های مهمی که باید در برجام انجام شود اشاره کرده‌اند، حالا موضوع سر این است که هرکدام از این بند‌ها را چگونه عملیاتی می‌کنند؟ باید ببینیم، نتیجه آن را به داخل می‌آوریم. البته وزارت خارجه دستگاه اقتصادی نیست و ما دستگاه سیاسی هستیم هرچند که همکاران دستگاه‌های دیگر هم همراه ما هستند و نظر می‌دهند. بر اساس این گزارش، رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز پیش از برگزاری نشست وین، در سخنانی که کشور‌های اروپایی را خطاب قرار می‌دهد، شروط هفت گانه‌ای را با تاکید بر لزوم تأمین همه مطالبات اقتصادی ایران در چارچوب برجام مطرح و خطوط قرمز ایران در مذاکرات را شفاف و علنی بیان فرمودند. در واقع این‌بار رهبر معظم انقلاب اسلامی قبل از حصول هرگونه توافق علنی‌شده خطوط قرمزی را مطرح کردند که موجب شد مذاکرات مسیر روشن و مشخصی را در پیش بگیرد. تضمین‌های مورد نظر رهبری از اروپا عمل به همان وظایفی است که اروپایی‌ها قبل از خروج آمریکا از برجام باید به آن عمل می‌کردند، اما متاسفانه هیچ اقدامی در راستای وظایف خود انجام ندادند.
فرصت محدود کشور‌های باقی‌مانده در برجام از سوی دیگر حجت‌الاسلام حسن روحانی -که برای شرکت در اجلاس شانگ‌های به چین سفر کرده- به رایزنی‌های برجامی خود ادامه می‌دهد. وی که دو روز پیش با پوتین دیدار و درخصوص برجام مذاکره کرده بود روز گذشته در سخنان خود در این اجلاس گفته است: «جمهوری اسلامی ایران فرصت محدودی را در اختیار کشور‌های باقی‌مانده در برجام قرار داده تا چنانچه در عمل بتوانند نسبت به اجرای تمامی موارد توافق شده در برجام تضمین لازم را ارائه نمایند، به حضور خود در این توافق ادامه دهد. مطمئناً آمریکا عکس‌العمل دیگران نسبت به خروج خود از برجام را رصد کرده و عدم پاسخ نسبت به این اقدام را به منزله بی‌هزینه بودن یکجانبه‌گرایی قلمداد می‌کند که نتیجتاً آثار بسیار زیانباری برای جامعه جهانی در بر دارد. در اینجا از تلاش‌های کشور‌های روسیه و چین برای حفظ توافق برجام استقبال می‌نمایم.» حالا نه تنها مهلت دو هفته‌ای اروپا مدت‌ها پیش پایان یافته بلکه مهلت یک هفته‌ای پس از مذاکرات وین نیز تمام شده است و هنوز وضعیت برجام مشخص نشده است. بی‌شک در این بین چند نکته حائز اهمیت است. از جمله اینکه فرمایشات رهبر معظم انقلاب قبل از نشست کمیسیون مشترک بیانگر این بود که اروپا اگر خواستار حفظ توافق هسته‌ای با ایران است باید از بازی آمریکا خارج شده و تضمین‌هایی که ایران می‌خواهد عملیاتی کند و این‌بار نوبت اروپاست که با بسته اقتصادی خود تهران را متقاعد به باقی‌ماندن در توافق هسته‌ای کند. از سوی دیگر نباید زمان را در برجام فراموش کنیم، چراکه به عقیده بسیاری از صاحبنظران به نظر می‌رسد که اروپایی‌ها به‌دنبال خرید زمان هستند. اگر اروپایی‌ها یک سیاست مستقلانه داشتند، همان زمان که آمریکا از برجام خارج شد، راه خود را از آمریکا جدا کرده و تضمین‌های لازم را به ایران می‌دادند. البته شاید تنها ظاهری و زبانی اعلام کردند که در برجام می‌مانند، اما تاکنون موضع روشنی در مورد برجام نداشته و دوگانگی رفتار دارند، لذا بعید است بتوانیم به ادامه توافق با اروپا امیدوار باشیم. اینکه اگر اروپایی‌ها در این زمان تعیین‌شده تضمین‌های لازم را به ایران ندادند، شاید دادن زمان مجدد اشتباهی استراتژیک یا همان خرید زمان با طرف‌های اروپایی باشد چراکه طبق برخی از اخبار منتشرشده مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا کانال‌های ارتباطی خود را با مقامات اروپایی حفظ کرده و در رأس آن‌ها، از امانوئل مکرون خواسته است تا بار دیگر به بازی مستقیم یا غیر مستقیم در زمین واشنگتن تن دهد و باتوجه به سابقه بد اروپایی‌ها آن‌ها همواره در زمین آمریکایی‌ها بازی کرده و همان رویه آمریکا را به شکل دیگری دنبال می‌کنند. حالا باید منتظر ماند و دید فرصت محدودی که آقای رییس‌جمهوری صبح روز گذشته در چین به آن اشاره کرد چه زمانی به پایان می‌رسد و اروپا در نهایت تصمیم خواهد گرفت در برجام کنار ایران باشند یا در کنار آمریکا!
لاریجانی: ایران منتظر وعده‌های بی‌زمان اروپا نمی‌ماند. اما آنچه مشخص است ایران زیاد منتظر موضع اروپا نخواهد ماند و این سکوت را خواهد شکست. همچنانکه روز گذشته آقای علی لاریجانی، رییس مجلس در صحن علنی تاکید کرد: مسوولان جمهوری اسلامی ایران منتظر وعده‌های بی‌زمان اروپا نمی‌مانند. زمان مذاکرات در حال اتمام است، اگر اروپا این توانمندی را در خود می‌بیند که توافق هسته‌ای را حفظ کند باید تصمیم خود را صریح‌تر و سریع‌تر اعلام کند در غیر این‌صورت جمهوری اسلامی گام‌های بعدی را چه در زمینه هسته‌ای و چه مسائل دیگر برمی‌دارد.
دیدگاه تان را بنویسید