«قیمت دلار» چرا پایین آمد و تا کجا پایین می‌آید؟

فرارو: یک استاد دانشگاه گفت: «درست است که کاهش نرخ ارز بسیار مهم و تاثیرگذار است، اما الان بیش از آنکه ما نیازمند رسیدن قیمت ارز به ۴۰۰۰ تومان باشیم، نیاز داریم که اقتصاد ما ثبات داشته باشد و تکلیف همه مسائل روشن باشد. نباید اینگونه باشد که مداوم مردم، صادرکنندگان و واردکنندگان نگران فردای خود باشند. واقعیت این است که بخش عمده مشکلات همانطور که بار‌ها عرض کردم از همین نگرانی‌ها نشات می‌گیرد و ما باید وضعیت اقتصاد کشور را به ثبات برسانیم.»

وحید شقاقی شهری تحلیلگر مسائل اقتصادی اظهار کرد: «اتفاقی که در بازار ارز رخ داد دلایل مختلفی داشت. اول اینکه در جلسه اخیر هیات دولت، بانک مرکزی مجوز گرفت که هم در بازار آزاد و هم بازار نیما دخالت کند. منظور از دخالت این است که الان دست بانک مرکزی برای تزریق ارز به بازار باز است. دومین موضوع این بود که دولت دو روز پیش تصمیم بزرگی گرفت و رانت پتروشیمی‌ها را حذف کرد.

پیش از این ماجرا اینگونه بود که پتروشیمی‌ها برای تامین خوراک از ارز ۳۸۰۰ تومانی استفاده می‌کردند و بازار نیما را دور می‌زدند و ارز خود را در بازار آزاد با قیمت بالا می‌فروختند.» وی ادامه داد: «این در حالی بود که آن‌ها موظف شده بودند ارز حاصل از صادرات را وارد بازار نیما کنند و اینگونه تقاضا در بازار را پاسخ می‎دادند. اما عملا پتروشیمی‌ها بخش اندکی از درآمد خود را وارد بازار نیما می‌کردند و با فروش ارز خود در بازار آزاد، یک رانت بسیار بزرگی ایجاد شده بود. اما الان دولت اعلام کرده است که آن‌ها دیگر نمی‌توانند ارز ۳۸۰۰ تومانی دریافت کنند و باید برای تامین خوراک از بازار نیما خریداری کنند؛ بنابراین دیگر برای آن‌ها نمی‌صرفه که قیمت دلار بالا برود. زیرا مجبور هستند خوراک را با قیمت بالاتری خریداری کنند.»

او افزود: «بنابراین از اینجا به بعد پتروشیمی‌ها تمام تلاش خود را خواهند کرد که قیمت ارز در بازار نیما کاهش پیدا کند تا برای آن‌ها هم به صرفه باشد. ضمن اینکه آن‌ها بسیار هم تاثیرگذار هستند. زیرا به عنوان مثال سال گذشته آن‌ها حدود ۱۵ میلیارد دلار درآمد ارزی داشتند و یک سوم صادرات غیرنفتی ایران، متعلق به پتروشیمی‌ها است؛ لذا حالا تلاش می‌کنند که ارز بیشتری را به بازار نیما تزریق کنند و این روی کاهش نرخ ارز بسیار تاثیرگذار است. در کنار این‌ها یکی از دلایلی که منجر به کاهش قیمت ارز شد مذاکرات ایران و اروپا است. زیرا به نظر می‌رسد که طرفین مذاکره به توافقاتی دست پیدا کرده اند و راهکار اروپایی‌ها مفید خواهد بود و همین مسئله هم روی بازار ارز تاثیر گذاشته است.»

این اقتصاددان تصریح کرد: «باید توجه داشت که بخشی از نوسانات بازار ارز به این دلیل نگرانی‌های مردم به واسطه تحریم‌های آمریکا بود. حالا با توجه به اخبار و شنیده‌های اخیر اروپایی‌ها و مقامات ایران، گام مثبتی به سمت توافق برداشته‌اند و به نظر می‌رسد بسته پیشنهادی اروپا می‌تواند تا حدود زیادی مشکلات ناشی از تحریم‌های ایالات متحده را کاهش دهد و ما می‌توانیم درآمد‌های حاصل از فروش نفت و صادرات غیرنفتی را به ایران برگردانیم؛ لذا میزان نگرانی و ناامیدی نسبت به آینده کمتر شده است و این خود را با کاهش قیمت ارز به نمایش گذاشته است.» وی عنوان کرد: «البته مردم نباید انتظار داشته باشند که قیمت‌ها به حول وحوش چهار هزار تومان برگردد. برنامه ریزی دولت این است که قیمت دلار حدود هفت و هشت هزار تومان باشد. اما همه این‌ها بستگی به این دارد که دولت و بانک مرکزی با جدیت کامل این روندی که آغاز کرده اند را ادامه دهند و مذاکرات ایران و اروپا هم به جا‌های بهتری ختم شود. اگر دولت بتواند باقی صادرکنندگان را هم مجاب کند که ارز خود را به بازار نیما تزریق کنند، قطعا نرخ ارز پایین خواهد آمد. البته کار سختی نیست وقتی دولت توانسته رانت پتروشیمی‌ها را حذف کند، در باره باقی صادرکنندگان هم می‌تواند با جدیت عمل کند.» شقاقی در پایان گفت: «اما مهمتر از همه این‌ها ایجاد ثبات در اقتصاد است. درست است که کاهش نرخ ارز بسیار مهم و تاثیرگذار است، اما الان بیش از آنکه ما نیازمند رسیدن قیمت ارز به ۴۰۰۰ تومان باشیم، نیاز داریم که اقتصاد ما ثبات داشته باشد و تکلیف همه مسائل روشن باشد. نباید اینگونه باشد که مداوم مردم، صادرکنندگان و واردکنندگان نگران فردای خود باشند. واقعیت این است که بخش عمده مشکلات همانطور که بار‌ها عرض کردم از همین نگرانی‌ها نشات می‌گیرد و ما باید وضعیت اقتصاد کشور را به ثبات برسانیم.»