وضعیت تخت‌های توانبخشی در ایران

خبرگزاری مهر: محمدتقی جغتایی روز چهارشنبه در سومین کنگره طب سالمندی که در مرکز همایش‌های رازی برگزار شد، افزود: همسو با تغییرات انجام شده در نظام سلامت در سطح جهانی به منظور پوشش همگانی سلامت، پیشرفت‌های چشمگیری نیز در حوزه خدمات توانبخشی پدید آمده است به گونه‌ای که در کشور‌های مختلف با توجه به ساختار‌های موجود نظام سلامت از الگو‌های متعدد و متنوعی جهت ارائه خدمات توانبخشی پیروی می‌شود.

وی با تقسیم بندی خدمات توانبخشی به سه سطح افزود: سطح یک خدمات توانبخشی شامل خدمات ادغام یافته توانبخشی با مراقبت‌های بهداشتی پایه در مراکز بهداشتی درمانی، مراکز جامع سلامت و سایر کلنیک‌ها و یا مطلب‌های شخصی است.

جغتایی ادامه داد: سطح ۲ خدمات توانبخشی شامل درمانگاه تخصصی و یا بخش‌های توانبخشی در مراکز بیمارستانی است که ارتباط کاری تعریف شده با حوزه‌های مختلف پزشکی نظیر بخش‌های نورولوژی، ارتوپدی، جراحی اعصاب و روماتولوژی دارد.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی، تصریح کرد: سطح ۳ خدمات توانبخشی نیز شامل خدمات پیشرفته توانبخشی است که صرفا در یک حیطه تخصصی و ویژه ارائه می‌شود.

وی با توجه به تجارت جهانی در خصوص مدل ارائه خدمات توانبخشی در سطح سوم گفت: خدمات توانبخشی در گذشته در قالب بیمارستان‌های توانبخشی بزرگ ارائه می‌گردید که علاوه بر وجود بخش‌های اختصاصی توانبخشی شامل بخش‌های اورژانس، عمومی، جراحی، پاراکلینیک و...، بود، ولی هم اکنون الگو‌های جدیدی مانند مراکز تحت حاد و واحد‌های توانبخشی درون بیمارستان‌ها طراحی گردیده که فاقد این بخش‌ها هستند.

جغتایی افزود: این گونه مراکز وابسته به بیمارستان‌های بزرگ هستند و سایر نیازهایشان را از این طریق تامین می‌نمایند و خدمات خود را در قالب بستری و سرپایی ارائه می‌کنند.

مشاور وزیر در امور توانبخشی در ادامه به وضعیت تخت‌های توانبخشی در ایران و برخی کشور‌ها در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ پرداخت و گفت: میزان تخت‌های توانبخشی در ایران به ازای یک میلیون نفر جمعیت ۷۸ تخت بوده است که این تعداد در استرالیا ۲۴، ترکیه ۷۵، عربستان ۲۸.۵، آمریکا ۳۵۰، کانادا ۳۶.۵، کویت ۳.۵ و ژاپن ۱۲۷ تخت بوده است.

وی با اشاره به اینکه تعداد تخت‌های درمانی در ایران ۱۱۶ هزار تخت بوده است، افزود: این تعداد در استرالیا ۸۵ هزار، ترکیه ۱۸۷ هزار و ۵۰۰، عربستان ۵۸ هزار و ۷۰۰، آمریکا ۹۲۵ هزار، کانادا ۱۲۴ هزار، کویت ۷ هزار و ۷۰۰، ژاپن یک میلیون و ۷۰۰ هزار و چین ۵ میلیون و ۵۶۰ هزار تخت بوده است.

جغتایی به درصد تخت‌های توانبخشی به کل تخت‌های درمانی و مقایسه آن‌ها بین ایران و سایر کشور‌ها اشاره کرد و گفت: سهم ایران ۵ صدم درصد بوده است که این وضعیت در استرالیا ۷.۹، ترکیه ۴ دهم، عربستان۱.۲، آمریکا ۲.۳، کانادا ۵.۳، کویت ۱.۳، ژاپن ۲.۹ و چین ۲ دهم درصد بوده است.

وی تعداد تخت‌های توانبخشی در ۱۰۰ هزار جمعیت را برای ایران ۸ صدم درصد اعلام کرد و افزود: این میزان در استرالیا ۲۸، ترکیه ۹۳ دهم، عربستان ۲.۴۶، آمریکا ۶.۲، کانادا ۱۸، کویت ۲.۸۶، ژاپن ۳۹.۴ و چنین ۹۵ دهم درصد بوده است.

مشاور وزیر در امور توانبخشی با اعلام اینکه در ایران سالانه حدود ۲۵۰ هزار نفر از بیماران نیازمند خدمات توانبخشی روزانه هستند، گفت: استاندارد‌های ارائه خدمات توانبخشی بر این اساس است که برای هر نفر می‌بایست ۵ متر مربع فضای مفید، هر ۵ متر مربع ۱۰ نفر روزانه، هر بیمار ۲ هفته درمان و در کل ۵۰ هزار متر مربع و در مجموع ۱۰۰ هزار متر مربع کلینیک جهت ارائه خدمات روزانه به این افراد مورد نیاز است.

وی افزود: در مراکزروزانه تمامی خدمات به صورت فشرده و با توجه به نیاز بیمار و تشخیص پزشک، حداقل ۳ روز در هفته به میزان ۳ ساعت توسط تیم توانبخشی به مدت ۲ هفته ارائه می‌گردد.

جغتایی در ادامه به میزان نیاز به خدمات بستری توانبخشی اشاره کرد و گفت: بر اساس استاندارد‌های انجمن توانبخشی پزشکی بریتانیا حدا قل ۶۰ تخت تخصصی بستری توانبخشی به ازای یک میلیون جمعیت مورد نیاز است؛ لذا در ایران حدود ۴ هزار و ۸۰۰ تخت توانبخشی جهت بستری بیمارانی مثل آسیب نخاع، ضربه مغزی، سکته مغزی و... نیاز است.