نگاهی به سرنوشت برجام

خبرگزاری فارس: قاسم جعفری عضو هیات علمی دانشگاه و نماینده سابق مجلس طی یادداشتی نوشت: بار‌ها گفتند اگر برجام را بپذیریم روزانه ۸۰ میلیون یا ۱۷۰ میلیون دلار سود می‌بریم. حتی تامین آب و ازدواج جوانان را هم به بود و نبود توافق گره زدند. حتی، به تعبیر رسانه‌ها در ۹۴.۷.۲۰ فرمودند که با امضای توافق برجام ۲۰ درصد ارزانی خواهیم داشت. اما در این میان عده‌ای می‌گفتند: مذاکره با حالت وادادگی فقط بده است و بستانی ندارد.

متن این یادداشت به شرح زیر است:

«دکتر محمد سماوی تیجانی در یکی از نوشته‌های خود مناظره دو نفر را در بحثی کلامی طرح می‌کند. مناظره‌ای که در آن یک طرف بنا دارد هیچ دلیل قاطع و برهان ساطعی را نپذیرد. در شرح حال او به داستانی اشاره می‌کند که اینک ضرب المثل شده است؛ دو نفر روستایی در سیاهی شب شبحی را می‌بینند؛ یکی می‌گوید پرنده است و دیگری اصرار می‌کند که بزغاله است.

چون جدال بالا می‌گیرد برای کشف حقیقت دل به دریا می‌زنند و به او نزدیک می‌شوند. چون آن شبح پرواز می‌کند اولی می‌گوید دیدی که حرف من درست بود و دومی به جای پذیرش حقیقت انگشت بر دهان می‌گزد و می‌گوید (سبحان الله، معز یطیر!) عجبا! مگر بزغاله هم می‌پرد. این داستان، انگار ترجمانی از روش حکمرانی برخی عزیزان بر کرسی نشسته است.

بار‌ها افاضه کردند که اگر برجام را بپذیریم روزانه ۸۰ میلیون یا ۱۷۰ میلیون دلار سود می‌بریم. حتی تامین آب و ازدواج جوانان را هم به بود و نبود توافق گره زدند. حتی، به تعبیر رسانه‌ها در ۹۴.۷.۲۰ فرمودند که با امضای توافق برجام ۲۰ درصد ارزانی خواهیم داشت. اما در این میان عده‌ای می‌گفتند: مذاکره با حالت وادادگی فقط بده است و بستانی ندارد. مذاکره را باید در چارچوب " عزت، حکمت، مصلحت " پی گرفت.

اینک که زمان گذشته است و ما قهرا جلو رفته ایم همان گروه که آنروز از سر طعنه و تحقیر دلواپسشان می‌خواندند، نه از سر ریشخند و نیش زبان که از باب عبرت آموزی و اصلاح رویه، به حق می‌گویند: متاسفانه هم سانتریفیوژ پرید و هم چرخ اقتصاد مردم نچرخید و هم رقیب عنود که شهره در شرسرشتی و بدخواهی بود، پرده عهد و پیمان درید. اما دریغ که سواران بر مرکب قدرت به جای پذیرش حق، بر ادامه راه بی ثمر طی شده اصرار می‌ورزند و انگار حافظ را هم در بیان این حقیقت به تکذیب نشسته اند که؛ " من جرب المجرب حلت به الندامه " و تو گویی از اقرار به واقعیت بر خویش می‌ترسند.

این عزیزان یادشان باشد که، " الموت اولی من رکوب العار، و العار اولی من دخول النار " آن کلام نغز که منسوب به اباعبد الله الحسین ع. است برای همین مواقع و چنین مقاطعی راهگشاست. عجیب این است که بر کسر سر تورم و رکود و وفور نعمت در اثر قبول پیمان معروف به برجام اصرار دارند و عشق امضای سایر قرارداد‌های مشابه، چون fatf را نیز جار می‌زنند!

اگر ماحصل تلاش این دوستان را این گزاره بدانیم که " برجام امضا شد، چرخ هسته‌ای چرخید، بند تحریم‌ها گسست، اقتصاد رونق گرفت و رابطه کشور با دنیا (بخوانید آمریکا و اروپا) عادی شد. " انسان دقیقا به یاد مثل شهید مطهری ره در کتاب خدمات متقابل می‌افتد که در رد مدعیان " کتاب سوزی مسلمانان در ایران و مصر " پس از فتح می‌گوید: کسی در جمعی فریاد زد " امام زاده یعقوب را بر سر مناره گرگ درید! " گر چه عده‌ای از این خبر تاثر انگیز! گریستند، اما دانایی گفت: امام زاده نه، پیامبر زاده، یعقوب نه، یوسف، بر سرمناره نه، ته چاه و در نهایت یوسف را هم گرگ ندرید " پس این همه فریاد از بر چیست؟! آیا واقعا در مقام مثال نمی‌شود گفت: برجام نه، فکت شیت امریکایی، امضا و قبول نه، پذیرش زیاده خواهی تحمیلی، چرخش سانتریفیوژ نه، تعلیق، تعطیل، در مواردی مثل آب سنگین اراک تخریب و.. لغو تحریم‌ها نه تشدید دو چندان آن، رفع گرانی نه، ظهور غول تورم، رونق اقتصادی خیر، رکود تورمی، عادی سازی رابطه با غرب خیر، تشدید تنش و سوق بسیاری از کشور‌های منطقه بر اثر مشی سیاسی غیر راهبردی به اردوگاه دار الحرب.

شاید بشود گفت: آنچه امثال آقای رییس جمهور محترم ۲۰ درصد ارزانی در اثر امضای برجام می‌خوانند. بیست در صد نیست و به قول ظریفی ۲۰۰ در صد است، ولی به جای ارزانی گرانی کشنده. به این دولت مردان شریف که خود را به تغافل می‌زنند این حدیث شریف را یادآور می‌شویم که پیامبر خدا (ص) فرمود: فردای قیامت راستگوترین شما، وفادارترین شما به عهد و مردمی ترینتان، به من مقرب ترند و از شفاعتم بهره مند می‌گردند. به آقای رییس جمهور یاد آور می‌شویم در جوامع روایی آمده است که " پیامبر خدا (ص) از مردم اوضاع و احوال مردم را می‌پرسید. ابن تلمسانی می‌گوید این کار پیامبر ص. برای شناخت حال آنان و اطلاع از افراد کارآمدتر و فاضل‌تر و از باب خیرخواهی بود و وارد مقوله تجسس در امور شخصی و غیبت نمی‌شد. صاحب دراسات در ادامه می‌گوید: کسی که حاکم، مامور کسب اطلاع از حال مردم می‌کند باید عاقل باهوش زیرک عادل راستگو دارای صلابت و صراحت لهجه باشد. در بین مردم زندگی کنند به افکار، خواسته‌ها و نیاز‌های آنان آگاه باشد و در دفاع از مردم و بویژه ضعفا تا حصول نتیجه اهتمام ورزد به خاطر ابهت حاکم و یا اغراضی دیگر در بیان واقعیت دچار لکنت نشود. " (دراسات فی ولایة الفقیه .. ص. ۵۷۹) خلاصه سخن آن که مشاوران و ان تصمیم ساز برای یک مسوول از جمله رییس جمهور علاوه بر نام " آشنا " یی باید با مقوله‌هایی مهم از جمله صفات پیش گفته هم آشنا و عجین باشند.

این که مشاوران و همکارانی تصمیمات مهمی را پخت و پز می‌کنند و، چون به نتیجه مطلوب نرسید هر کدام دیگری را مسوول و مقصر می‌دانند و در نهان و آشکار به سرزنش یکدگر می‌پردازند، " (فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ یَتَلَاوَمُونَ) القلم ۳۰ آیا بهترین نشانه نیست که اگر سر و سر و راز و رمز دیگری جز مصالح مردم و نظام در میان نیست باید در انتخاب برخی همراهان و همکاران تجدید نظر کرد. اگر قرار است چرتگه انداخته شود که مثلا تزریق چند هزار میلیارد تومان برای مسکن مهر تورم زا بوده است باید به این نیز پاسخ داد که چرا انتصاب یک وزیر به قول رسانه‌ها ۱۸ میلیارد دلار محکومیت مالی برای کشور در پی می‌آورد؟ (از قرار دلاری ده هزار تومان می‌شود ۱۸۰۰۰۰ هزار ملیارد تومان) و یا انجام یک تصمیم غلط مبنی بر عرضه ارز ۴۲۰۰ تومانی، حدود بیست میلیارد دلار هدر رفت سرمایه ملی در بر دارد.

امروز اگر صحبت از شرایط مقبول یمن و پذیرش صلح از جانب ائتلاف متجاوز سعودی می‌شود. اگر سوریه در شرایط مقبولی قرار گرفته که سرافرازی جبهه مقاومت را رقم زده است.

اگر نخست وزیر و مسوولان عراقی با صدای رسا زبان به تشکر از ایران می‌گشایند و جار می‌زنند که همچنان که بر داعش پیروز شدند بر فساد و تفرقه هم پیروز می‌شوند. اگر حزب الله و حماس استخوانی گلوگیر برای امریکا و رژیم صهیونیستی و اذناب منطقه‌ای آنان شده اند و از حلقوم مردم نیجریه و بحرین و .. ندای دین خواهی طنین می‌افکند این‌ها نتیجه استمرار روح حماسه و مقاومت انقلابی است و نه تن دادن به جریان تحمیلی و بی نتیجه‌ی " نرمالیزیسیون " یا عادی سازی روابط با جهان سلطه که در اندیشه‌های شائق و عاشق مغرب زمین. خلجان می‌کند. در اردوگاه و اندیشه انقلابی مذاکره با رعایت اصول تعریف شده، جایگاه مهمی دارد.

اندیشه انقلابی و ولایی می‌گوید اول تقویت بنیان‌های نظامی امنیتی اقتصادی فرهنگی سیاسی و.. بعد برداشتن گام‌های عزتمندانه برای گفتمان. چنانچه در سوره انفال اول آمده است که: " (وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُمْ..) اﻷنفال ۶۰ آنگاه می‌فرماید " (وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ. إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ) اﻷنفال ۶۱ یعنی با دست پر برای صلح پا پیش نهید. داد صلح و مذاکره از موضع زیردستانه ناقض ادعای تدبیرگرایی است و این به وضوح ثابت شده است.

اگر هم دوستان مدعی باشند که اتفاقا ما از موضع قدرت مبادرت به این کار کردیم گفتار و کردار و رفتار‌های شوق انگیز آنان در طول این سال‌ها در مرای و منظر همگان است و در خوش بینانه‌ترین حالت خود بهتر از دیگران واقفند که دچار خوش خیالی نسبت به غربی‌ها بوده اند.۱۹ هزار سانتریفیوژ، غنی سازی ۲۰ درصد، آب سنگین اراک، ذخیره اورانیوم و ... مواردی بود که دشمن را برای امتیاز دادن مجبور می‌کرد و اینک تقریبا همگی در محاق افتاده است. پس نباید بیش از این برای خواسته‌های بی پایان رقیب کینه توز جاده صاف کرد تا او در موارد دفاعی و امنیتی مثل صنایع موشکی طمع نکند.

ما بر این باوریم زمین، امکانات، منابع رو و زیر زمینی و از همه مهم‌تر سرمایه انسانی که خدا به ملت ایران داده است بسیار گسترده‌تر از آن است که با طناب پوسیده تحریم‌های ظالمانه امریکا شریان تنفسی اش بسته شود. سر این که رهبری معظم وظیفه فرهیختگان انقلابی و جبهه مومن را تبیین " نظریه مقاومت " می‌داند همین است.

البته که یکی از اعجاز‌های انقلاب اسلامی رویش‌های فراوانش می‌باشد که در کنار آن ریزش‌های پیش آمده کما و کیفا رنگ می‌بازد. مهمترین سرمایه این رویش‌های نو به نو، انگیزه و ایمان و اراده قوی آن هاست؛ در این میان به برخی‌ها باید گفت: بیایید به این سخن نبوی عمل کنید که فرمود::" هر کس به خدا و قیامت اعتقاد دارد یا زبان به خیر بگشاید و یا لااقل سکوت کند. " (من کان یومن بالله و الیوم الآخر فلیقل خیرا او لیصمت.) " سنن کبری، بیهقی ج. ۸ ص. ۱۶۴ " خصوصا وقتی این افراد جزء مسوولان و یا افراد و جریان‌های دارای پایگاه اجتماعی هستند باید بیشتر مراقب باشند که به خاطر گفتار و رفتار بی حساب خویش مردم را دچار گریزپایی از اصل اسلام و انقلاب نکنند. سخن آخر این که در سایه وحدت همگانی، اعمال حکمرانی درست حاکمان در تراز جمهوری اسلامی و تجربه اندوخته ۴۰ ساله، مسوولیت پذیری آحاد ملت بویژه ارباب علم و فرهنگ در حوزه و دانشگاه و احساس وظیفه شخصیت‌های فرهیخته و اثر گذار در حوزه‌های مختلف و مورد توجه اقشار گوناگون، به قطع و یقین می‌شود ناشدنی‌ها را جامه عمل پوشید. اگر مسوولان پشت پا بر خیرخواهی دلسوزان و حاذقان ملک و ملت نزنند و بر مرام و کلام و لو اشتباه خویش پای نفشرند که عجبا! مگر بزغاله هم می‌پرد!»