چرا اقدام ابومازن در انحلال مجلس غیرقانونی است؟

خبرگزاری تسنیم: روز شنبه ۲۲ دسامبر ۲۰۱۸ (۱ دی ۱۳۹۷) ابومازن، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام کرد، دادگاه قانون اساسی فلسطین، به انحلال مجلس قانونگذاری فلسطین و برگزاری انتخابات دور جدید این مجلس تا ۶ ماه آینده رأی داده است. ابومازن روز دوشنبه، همزمان با اعلام انحلال پارلمان رژیم صهیونیستی (کِنِسِت) حکم انحلال مجلس قانونگذاری فلسطین را ابلاغ و رسماً انحلال آن را اعلام کرد.

تاریخچه مجلس قانونگذاری فلسطین

مجلس قانونگذاری فلسطین جزء نهاد‌های حاکمیتی زیرمجموعه تشکیلات خودگردان فلسطین است که پس از تأسیس تشکیلات خودگردان به‌وجود آمد. تشکیلات خودگردان فلسطین خود حاصل توافقنامه اسلو بود که بین سازمان آزادی‌بخش فلسطین و رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۹۳ به امضا رسید.

مجلس اول

سال ۱۹۹۴ با ورود یاسر عرفات و رهبران ساف به نوار غزه نهاد‌های حاکمیتی فلسطین به‌وجود نیامدند این نهاد‌ها پس از توافقات موسوم به غزه و اریحا در سال ۱۹۹۴ و مرحله انتقالی این قرارداد در سپتامبر ۱۹۹۵ تأسیس شدند. ژانویه ۱۹۹۶ برای نخستین بار مردم فلسطین پای صندوق‌های رأی رفتند و ۸۸ نماینده خود را انتخاب کردند. این مجلس برای نخستین بار ماه می ۱۹۹۶ با حضور میهمانانی از ۶۰ کشور افتتاح شد. رئیس این مجلس تا سال ۲۰۰۳ احمد قریع بود. او پس از انتخاب به‌عنوان نخست وزیر از سوی یاسر عرفات این پست را رها کرد و روحی فتوح به ریاست مجلس رسید.

مجلس دوم

با تغییراتی که در قانون اساسی فلسطین در سال ۲۰۰۵ به‌وجود آمد تعداد نمایندگان این مجلس به ۱۳۲ نفر رسید و نظام انتخاباتی آن نیز به نظام ترکیبی فهرست‌های انتخاباتی و حوزه‌های انتخاباتی تغییر یافت. در این انتخابات جنبش حماس با کسب ۷۸ کرسی ــ که حاصل ۷۴ کرسی مربوط به جنبش حماس و همراهی ۴ عضو مستقل با آن‌ها بود ــ توانست در نظام جدید اکثریت را به‌دست آورد، لذا دولت را این جنبش تشکیل داد.

این دولت با کارشکنی‌های مختلف جنبش فتح و اعضای ساف نتوانست در تمام فلسطین حکومت کند و پس از درگیری‌های فراوان در نوار غزه حاکمیت خود را گستراند.

تخلف ابومازن در انحلال مجلس قانونگذاری

حال ابومازن که انحلال مجلس قانونگذاری را اعلام می‌کند چند تخلف را همزمان مرتکب می‌شود:

اول آنکه رئیس تشکیلات خودگردان اختیار قانونی انحلال مجلس قانونگذاری را ندارد لذا ابومازن با تمسک به اهرم جدیدی به‌نام «دادگاه قانون اساسی» ــ که خودش به‌وجود آورده و جایگاهی در نظام سیاسی فلسطین نداشته است ــ این کار را انجام می‌دهد.

دوم اینکه حتی اگر ابومازن اختیار انحلال مجلس قانونگذاری را در اختیار داشت باز هم به‌دلیل اینکه قریب یک دهه (۹ سال) از پایان دوره ریاستش بر تشکیلات خودگردان گذشته است و یک رئیس غیرقانونی به‌حساب می‌آید اکنون امکان استفاده از این اختیار را نیز نداشت.

سوم اینکه مجلس قانونگذاری و ریاست تشکیلات خودگردان مستقیماً توسط رأی مردم انتخاب می‌شوند لذا هیچ چیز جز رأی دوباره مردم نمی‌تواند آن را منحل کند، مجلسی که عمر آن به پایان رسیده تا آغاز به کار مجلس بعدی به وظایف خود عمل خواهد کرد. ابومازن از این حیث خلاف قانون اساسی فلسطین عمل کرده است.

اهداف ابومازن از انحلال مجلس قانونگذاری/ گرفتن قدرت قانونی برآمده از آراء از حماس

سال ۲۰۰۷ هنگامی که پس از یک سال درگیری‌های خونین در کرانه باختری و نوار غزه ابومازن و اعضای جنبش فتح نتوانستند قدرتی را که حماس با رأی مردم به‌دست آورده بود از حماس بگیرند تلاش کردند این جنبش را در قضایایی دیگر درگیر کنند و عملاً نهاد‌هایی را که به حماس قدرت می‌داد از کار بیندازند. در گام اول به‌دنبال انحلال دولت حماس و بعد از آن اجرای دوباره انتخابات بودند. اما هنگامی که حماس اعلام کرد حاکمیت خود را در نوار غزه بر تمام غزه ادامه خواهد داد، ابومازن دستور تشکیل دولت جدید را در کرانه باختری صادر کرد.

حماس در جریان آشتی ملی فلسطین در سال ۲۰۱۳ برای آنکه صداقت خود در ایجاد آشتی ملی را اثبات کند دولت خود را منحل کرد و به تشکیل دولت وفاق ملی رضایت داد. همین دولت وفاق ملی قرار بود طی ۶ ماه انتخابات ریاست تشکیلات خودگردان و مجلس قانونگذاری فلسطین را برگزار کند، اما تاکنون پس از گذشت ۵ سال هنوز این امر محقق نشده است.

حال تنها وجه قانونی و مشروع قدرت حماس در مجلس قانونگذاری متبلور است که با ۷۸ کرسی از ۱۳۲ کرسی موجود یک قدرت مشروع بین المللی محسوب می‌شود. هرچند مجلس قانونگذاری طی ۱۲ سال گذشته فعالیتی نداشته است و بسیاری از نمایندگان حماس در زندان‌های رژیم صهیونیستی و تشکیلات خودگردان به‌سر می‌برند و یا تبعید شده‌اند، اما تا زمانی که مجلس بعدی تشکیل نشود همین مجلس، مجلس قانونی فلسطین محسوب می‌شود و حماس با داشتن اکثریت کرسی‌های آن حاکم بلامنازع آن است.

ابومازن طی سال‌های گذشته بار‌ها تلاش کرده است این قدرت مشروع را از حماس سلب کند.

اعمال فشار به حماس در نوار غزه

طی ۱۲ سال گذشته که نوار غزه در محاصره قرار داشته است بیشترین فشار‌ها را ابومازن بر نوار غزه وارد کرده است. طی ۵ سال اخیر این فشار‌ها با از بین رفتن تونل‌های مرزی رفح بسیار شدید شده‌اند. حال طی این روز‌های سخت ابومازن با انحلال این مجلس می‌خواهد حماس را عملاً از حوزه قدرت سیاسی خارج و فشار بیشتری را بر آن‌ها وارد کند.

کمک به نتانیاهو در وضعیت بحرانی کنونی

صهیونیست‌ها قریب یک ماه و نیم قبل نتوانستند ۴۸ ساعت مقابل مقاومت در نوار غزه تاب بیاورند و به آتش‌بس و فرار از غزه راضی شدند حال با انحلال پارلمان (کِنِسِت) رژیم صهیونیستی، کابینه رژیم صهیونیستی به‌ویژه شخص نتانیاهو به‌شدت تحت فشار عمومی قرار دارند، با انحلال مجلس قانونگذاری فلسطین توسط ابومازن، این فشار کمی کاسته خواهد شد و اگر این مسئله به‌دستور صهیونیست‌ها صورت نگرفته باشد، دست‌کم ابومازن خوش‌خدمتی خود را به صهیونیست‌ها اثبات خواهد کرد.

رفع مصونیت نمایندگان حماس و دستگیری بیشتر آن‌ها

با انحلال مجلس قانونگذاری، نمایندگان این مجلس دیگر مصونیت قضایی نخواهند داشت و دستگاه امنیتی تشکیلات خودگردان که تاکنون به‌بهانه‌های مختلف اقدام به بازداشت و بازجویی این نمایندگان می‌کرد با خیال راحت خواهد توانست همه این نمایندگان را بازجویی یا زندانی کند.