فواید شگفت انگیز درمانی شنا که نمیدانستید!

شنا یکی از ورزش های محبوب در میان مردم است که افراد در هر سنی می توانند آن را انجام دهند. حتی این ورزش، در میان کودکان بیشتر از بزرگسالان معمول است. با آوردن نام ورزش، شاید فقط فعالیت هایی چون بدنسازی، دویدن، یوگا و یا ورزش های مراقبه ای به یاد بیاید. اما شنا به عنوان یکی از ورزش های بسیار مفید است که هم برای جسم و هم برای روح فواید زیادی دارد. شنا را یک ورزش معجزه آسا با مزایای فراوان برای جسم و روح بوده و خواص درمانی دارد.

با شنا کردن علاوه بر این که افراد، احساس نشاط و آرامش روحی می کنند، دستگاه گردش خون و تنفس در آن ها تقویت شده و عضلات قوی و محکم می شوند. هیجان و اضطراب در این ورزش کاهش یافته و بدن، انعطاف و نرمی پیدا می کند.

اما تمیز بودن محیط شنا بسیار مهم است.در استخری با تجهیزات مناسب و باکیفیت، آب به خوبی تصفیه شده و شناگر احساس امنیت می کنید. با ضدعفونی کردن آب استخر، کودکان و بزرگسالان با اطمینان خاطر از آن استفاده می کنند. در نتیجه از عوامل بیماری زا و پاتوژن ها در امان می مانند. زیرا وجود میکروارگانیسم های مختلف در آب استخر می تواند منجر به بسیاری از بیماری های پوستی و گوارشی می شود.

شنا در استخر

خواص ذاتی که در آب وجود دارد مانند شناوری، مقاومت و فشار هیدرواستاتیک، به تقویت و ایجاد تعادل در مهارت های عملکردی افراد کمک می کند. می توان با شنا در مسافت های طولانی 400 متر، 600، 800 و 1400 متر، تمرینات استقامتی انجام داد. شنا می تواند بازده قلب را بالا برده، باعث کاهش ضربان قلب شده و کیفیت خون را در حمل و انتقال مقدار زیادتری اکسیژن افزایش دهد. این ورزش باعث ذخیره بیشتر گلیکوژن در جگر و ماهیچه ها شده و در تارهای ماهیچه ای، تعداد میتوکندری ها را زیاد می کند.

ماهیچه های درگیر در ورزش شنا

در شنا ماهیچه های بخش های مختلف بدن درگیر می شوند. ماهیچه های پایین دنده دست، ماهیچه های پشتی بزرگ، ماهیچه سینه ای بزرگ، ماهیچه گرد بزرگ و سرطویل و ماهیچه های سه سربازویی از آن جمله است. در داخل آب، توسط ماهیچه های گفته شده، کشش دست تقویت می شود.

ماهیچه های سینه ای بزرگ، ماهیچه پهن پشتی، ماهیچه گرد بزرگ و ماهیچه های تحت کتفی، باعث گردانندن بخش بالایی دست به طرف داخل می شوند. این ماهیچه ها باید تقویت شود تا آرنج بتواند در بالا نگه داشته شود.

فواید ورزش شنا

فعال کردن سراسر بدن

همان طور که در بالا اشاره شد، همه ماهیچه های بدن در این ورزش درگیر شده و کل بدن تقویت می شود. تقویت ماهیچه ها و بالا رفتن نیرو و استقامت بدن، از جمله فواید شنا است. این ورزش، بدون این که فشار و استرسی وارد کند، ضربان قلب را بالا می برد. با انتخاب الگوهای مختلف شنا مانند کرال سینه، کرال پشت، پروانه و ... می توان بسیاری از گروه های عضلانی بدن را درگیر می کند.

شنا و سلامت اندام های درونی بدن

علاوه بر ماهیچه ها، اندام های داخلی مختلف بدن مانند سیستم قلب و عروقی نیز با ورزش شنا، فعال شده و باعث بهبودی سلامت آن ها می شود. ریه ها، قلب و عروق با شنا سالم شده و عملکرد آن ها بهتر می شود. با کمک به کالری سوزی، تنفس بهتر، کاهش فشار خون و قند خون، بسیاری از بیماری های قلبی کاهش می یابد.

شنا مفید برای برخی از بیماری های خاص

این ورزش برای بیماری هایی چون آرتروز، آسم و ناتوانی جسمی و صدماتی چون جراحت مفید است. همچنین برای بسیاری از دردهای بدن و صدمات ناشی از آسیب های جدی، مفید است. درد و سفتی در افراد مبتلا به آرتروز با شنا کاهش می یابد.

برای افرادی که به بیماری آسم مبتلا هستند، محیط مرطوب استخرهای سرپوشیده مفید است. زیرا تمرینات تنفسی، ظرفیت ریه ها را در تنفس بالا برده و به کنترل نفس کشیدن کمک می کند. اما این افراد باید توجه کنند که مواد شیمیایی در آب استخرها خطرناک است. به طوری که باید از استخرهایی استفاده کنند که برای ضدعفونی کردن آن ها به جای کلر از آب نمک استفاده شود.

در بیماران مبتلا به ام اس با شنا، اندام های آن ها شناورسازی می شود. اگر این ورزش به مدت 20 هفته توسط این افراد ادامه داده شود، درد آن ها به میزان زیادی کاهش می یابد. با نیروی مقاومتی ملایمی که رو به بالا به وجود می آید، ماهیچه ها تقویت شده و حرکت آن ها بهتر می شود. ثابت شده است شنا در این افراد، علایمی چون خستگی، افسردگی و ناتوانی را کاهش می دهد.

سوزاندن کالری با ورزش شنا

با انجام ورزش شنا با سرعت کم یا متوسط، در هر فرد 70 کیلوگرمی 423 کالری سوازنده می شود. اگر سرعت شنا بالا رود، مقدار بیشتری کالری تا حد 715 کالری سوزانده می شود. این خاصیت به کاهش وزن افراد کمک می کند. در این ورزش نسبت به ورزش هایی مانند یوگا و دویدن، کالری بیشتری سوزانده می شود.

بهبود عملکرد مغز با شنا

با شنا، خون رسانی در مغز زیاد شده و میزان اکسیژن بیشتری به آن می رسد. در نتیجه کارکرد مغز بهتر شده، میزان هوشیاری بالا رفته، حافظه تقویت می شود و بسیاری از ویژگی های ساختاری و ذهنی قوی می شود.

بهبود خواب و کاهش استرس با شنا

خواب و استراحت با شنا بهتر می شود. مطالعات نشان داده است کسانی که بی خواب هستند، با انجام تمرینات هوازی، کیفیت خواب بهتری را تجربه می کنند.

بدن با ورزش شنا شاداب شده و روحیه افراد شناگر تقویت می شود. این شادابی زمانی که فرد شناگر در آب یخ شناور باشد، بیشتر است. تمام افکار منفی، درد، خستگی و تنش هایی که در ذهن به وجود آمده و باعث به هم ریختگی در ذهن شده است، با این ورزش از بین می رود. به همین دلیل بسیاری از محققان به این نتیجه رسیده اند که با ورزش شنا، حال افراد افسرده و مضطرب بهبود یافته و استرس کاهش پیدا می کند.

شنا و کاهش فشار خون

در بررسی و تحقیقی که انجام شده، مشخص شده است که اگر افراد با فشار خون بالا به مدت 10 هفته تمرینات شنایی انجام دهند، ضربان قلب و فشار خون آن ها کاهش پیدا می کند. همچنین خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 با این ورزش کم می شود.

طول عمر زیاد می شود

ورزش شنا با کاهش مرگ و میر افراد تا 50 درصد، طول عمر را زیاد می کند.

درمان کمر درد

شنا یکی از ورزش های شناخته شده در درمان کمر درد و کاهش درد آن است. در این بیماری به جای استفاده از مسکن ها بهتر است به سراغ تمرینات فوم رولر و شنا بروید. دردهای بدن به خصوص کمردرد با ورزش شنا به طور قابل ملاحظه ای کم می شود.

شنا ورزشی کم هزینه

یکی از مزایای ورزش شنا، کم هزینه بودن آن است. چون این روزش نیاز به استفاده از دستگاه ها و تجهیزات خاصی ندارد. پیاده روی و دویدن به عنوان ورزش های بسیار کم هزینه یاد می شوند، ولی شنا به جهت تاثیرات مثبت زیادی که دارد، ورزشی مهم در بهبود سلامتی افراد است.

شنا کردن زنان باردار

شنا ورزشی است که حتی در زنان باردار نیز برای افزایش سلامتی آن ها توصیه می شود. این ورزش نه تنها ضرری برای این افراد ندارد، حتی با تحقیقات مشخص شده است که رشد مغز جنین با شنا کردن مادر، افزایش پیدا می کند.

همچنین اگر از کلر استخر برای ضدعفونی کردن آن استفاده شود، مشکلی برای این افراد پیش نمی آید. یکی دیگر از فواید شنا برای زنان باردار در شروع و میانه ی بارداری، کاهش خطر زایمان زودرس و نقص های مادرزادی است.

اما باید در این زمینه توجه کرد، در برخی از این زنان به جهت عوارض بارداری، ممکن است از انجام فعالیت منع شده باشند. در نتیجه باید با پزشک خود مشورت داشته باشند.

ایمنی در شنا و رعایت بهداشت شناگران

در شهرهای شمالی در فصول گرم سال، افراد از دریا و رودخانه ها برای شنا استفاده می کنند. اما برخی، استخرهای شنا را برای تفریح انتخاب می کنند. اما در ورزش شنا چه در رودخانه یا دریا باشد و چه در استخر، رعایت نکات ایمنی بسیار حائز اهمیت است. به طوری که شنا در دریا می تواند برای افرادی که بی توجه و بی احتیاط هستند، خطرناک باشد. این خطر فقط شامل کسانی نیست که آشنایی کمی با فنون شنا دارند.

در استخرها نیز وجود قارچ و جلبک، عوامل محیطی، گازهای ایجاد شده در آب، کیفیت مواد اولیه، میزان PH، مقدار کلر آزاد، میزان دمای آب استخر و ... از مواردی است که باید توسط متصدی استخرها بررسی شود. با کمک سیستم فیلتراسیون و پمپ استخر، می توان تا حد زیادی به تصفیه و پاکیزه سازی آب استخر کمک کرد. استفاده از مواد ضدعفونی کننده مانند کلر نیز از روش های مهم برای این منظور است. با این مواد، جلبک، قارچ و عوامل بیماری زای دیگر از بین رفته و همچنین از رشد آن ها جلوگیری می شود.

بیماری های قابل انتقال توسط آب

میکروارگانیسم های موجود در آب استخر می تواند باعث بروز بسیاری از بیماری ها شود. عامل بیماری هایی چون تب تیفوئیدآ، اسهال آمینی و باسیلی، هپاتیت، ورم ملتحمه چشم، هپاتیت، زرد زخم و ... از جمله این بیماری ها هستند. میکروب ها و موجودات میکروسکوپی این چنینی، در محیط های گرم و مرطوب رشد می کنند.

عفونت های ویروسی و قارچی، عفونت های چشم، بینی، گلو و گوش، عفوت های بخش فوقانی تنفس و عفونت های روده ای از جمله این بیماری ها است.

کلر استخر

ترکیبات کلرداری چون کلسیم هیپوکلریت ، گاز کلر و یا دی کلروایزوسیانورات، از جمله موادی هستند که خاصیت ضدعفونی کنندگی دارند. این ترکیبات میکروارگانیسم های مختلف را نابود می کنند. اما باید دقت کرد که به جهت سمی و خطرناک بودن کلر، باید چگونگی استفاده و مقدار کاربرد آن به صورت کنترل شده اضافه شود.

به شکل های مختلف پودر کلر، قرص کلر در آب استخرها به کار گرفته می شود. شکل های مختلف کلر استخر با روش های متفاوتی به آب استخر اضافه می شود.

پودر کلر

پودر کلر یا همان هیپوکلریت کلسیم یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی Ca(ClO)₂ است که در نتیجه واکنش گاز کلر با کلسیم هیدروکسید تولید می شود. پودر کلر که به نام پرکلرین نیز خوانده می شود، به دو صورت خشک و هیدارته وجود دارد. پودر کلر در دمای اتاق به صورت جامدی سفید و خاکستری بوده و بوی قوی دارد. به جهت خاصیت بازی قوی این ترکیب و توانایی جذب یون پروتون با حل شدن در آب، الکترون ها را گرفته و یک اکسید کننده قوی محسوب می شود.

از پودر کلر با درصد خلوص 65 تا 70 که در بازار یافت می شود، برای ضدعفونی آب استخرها استفاده می کنند. پودر کلر به طور مستقیم به آب استخر با توجه به میزان کلر آزاد اضافه می شود. به طوری که به ازای هر مترمکعب از حجم استخر، مقدار 5 گرم پودر کلر اضافه می شود.

مزایای کاربرد پودر کلر

رنگ آب استخر با کاربرد پودر کلر، کدر نشده و شفافیت آب آن کم نمی شود. پودر کلر در آب استخر ته نشین نشده و همچنین تاثیر بسیار خوبی در ساختار انگل ها، ویروس ها و تخریب آن ها دارد. این ماده مانع انتقال ویروس ها، اسهال، استفراغ، بیماری های پوستی و التهابات حاد و مزمن می شود.

قرص کلر

کلر به شکل قرص برای پاکسازی آب استخر به کار برده می شود. قرص های کلر به صورت 1و 3 اینچی بوده که نوع بزرگتر به جهت در دسترس بودن، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به این که مقدار مجاز کلر آزاد در آب استخر باید بین 1 تا 3 ppm باشد، باید از مقدار مشخص کلر برای ضدعفونی کردن آب استخر استفاده شود. با کمک تست کیت روزانه می توان مقدار کلر در استخر را اندازه گیری کرده و افزودن کلر را انجام داد. با اندازه گیری حجم استخر، هر قرص کلر بزرگ برای هر 10 مترمکعب از آب استخر کافی است.

یکی از مزایایی که کاربرد قرص کلر را متداول تر کرده است، سادگی استفاده و یکنواختی و آرام بودن حلالیت آن است. 

روش های استفاده از قرص کلر

باید دقت کرد که قرص کلر برخلاف پودر کلر، نباید به طور مستقیم به آب استخر اضافه شود. زیرا در این صورت، انتشار آن به صورت یکنواخت نبوده و حتی ممکن است به برخی از سطوح و تجهیزات استخر، صدمه وارد شود.

روش کلرزن شناور

یکی از روش های افزودن قرص کلر به آب استخر، استفاده از کلرزن شناور است. بدین ترتیب که قرص را داخل کلرزن شناور گذاشته و روی سطح آب رها می کنند. با این که این روش، بسیار کم هزینه است ولی دارای مشکلاتی نیز است. زیرا اگر این وسیله در بخش هایی از آب ساکن بماند، باعث ورود حجم زیادی از کلر در این محدوده شده و باعث عدم ضدعفونی یکنواخت می شود. همچنین در این صورت، تجهیزات و سطوح دچار صدمه می شود.

سبد اسکیمر

روش دیگری که قرص کلر را به آب استخر اضافه می کند، استفاده از سبد اسکیمر است. در این روش با روشن شدن پمپ، آب با جریان قوی از روی قرص ها عبور کرده و کلر را به طور یکنواخت و همگن در کل آب پخش می کند. در این روش، کلر به طور یکنواخت تری نسبت به روش کلرزن شناور در آب پخش می شود.

مشکلی که در این روش وجود دارد، در زمان خاموش بودن پمپ ظاهر می شود. زیرا در این شرایط، قرص بیشتری در آب ساکن حل شده و هنگامی که پمپ روشن شد، مقدار کلر زیادی با فشار وارد آب می شود. در نتیجه صدماتی به تجهیزات و سیستم های لوله کشی وارد می شود. پس وقتی پمپ خاموش است، قرص های نیمه حل شده را بردارید.

کلرزن خطی

بهترین و ساده ترین روش استفاده از قرص کلر، کلرزن خطی است. چون با بهترین مقدار تزریق، از ورود میزان اضافی کلر جلوگیری می کند. ابتدا تعدادی قرص در این وسیله قرار داده شده و بعد از این که مقدار کلر آزاد استخر بررسی می شود، درجه تزریق کلر روی دستگاه طوری تنظیم می شود که مقدار کلر آزاد در استخر بین 1 تا 3 ppm باشد.

انواع کلرهای موجود در بازار

در بازار کلر با برندهای مختلف وجود دارد که تفاوت هایی از لحاظ درصد خلوص و کیفیت با هم دارند. کلر ایرانی به طور معمول با درصد 60 تا 65 و کلر آکوافیت هندی با درصد خلوص 65 تا 70 در بازار یافت می شود. این دو نوع کلر، خاصیت اکسیدکنندگی بدی نداشته و از این نوع کلرها علاوه بر پاکسازی آب استخرها، برای تصفیه و گندزدایی فاضلاب ها، تصفیه آب آشامیدنی نیز استفاده می شود.

فواید شنا در کودکان

با مطالعه ای که روی 7000 کودک زیر 5 سال انجام شده نشان داده شده است، مهارت بیشتری در نتیجه ی شنای این کودکان در این سنین به دست می آید. توانایی های جسمی و روحی کودکان با این ورزش تقویت می شود. انجام ورزش هوازی به مدت 60 دقیقه در روز برای کودکان توسط کارشناسان مجاز اعلام شده است. این ورزش می تواند هر نوعی باشد ولی لازم نیست که خیلی سخت و طاقت فرسا باشد. انجام ورزش های لذت بخش و سرگرم کننده برای کودکان، اعتماد به نفس آن ها را بالا برده و این کودکان را برای زندگی بهتر و پربارتر آماده می کند.

انواع روش های شنا

شنا کردن با هر هدفی چون سرگرمی، تناسب اندام و یا درمانی باشد، بهتر است فرد شناگر با انواع آن آشنایی داشته باشد. در این جا به برخی از انواع شنا می پردازیم.

کرال سینه

شنای کرال سینه که با نام سبک آزاد و سبک کلاسیک نیز خوانده می شود، معمول ترین روش شنا است. در این روش، شناگر روی شکم دراز کشیده و پاهای خود را تکان داده و حرکت بازوان به صورت چرخش آسیاب بادی به صورت متناوب صورت می گیرد. در کرال سینه، مسیر مشخصی برای شنا انتخاب می شود. با این روش، خستگی کنتری ایجاد شده و شناگر قادر به پیمودن مسافت های طولانی است.

کرال پشت

در کرال پشت مانند کرال سینه، حرکت دست و پاها انجام می شود ولی دراز کشیدن در این روش، به پشت است. کرال پشت توسط بسیاری از پزشکان برای افرادی توصیه می شود که مشکل کمردرد دارند. همچنین این روش برای تقویت ماهیچه های کمر نیز استفاده می شود. اما باید دقت کرد که روش کرال پشت یکی از سخت ترین روش های شنا بوده و با کمک مربی، باید اجرای درست آن را یاد گرفت.

قورباغه

در روش شنای قورباغه، روی شکم دراز کشیده و بازوهای خود را به صورت نیم دایره ای حرکت دهید. در این روش پاها را خم کرده و در زمان معینی، آن ها را به پشت دراز کرده و آب را هل دهید تا به سمت جلو رانده شوید. در این روش، بدن تقویت شده و ماهیچه های بدن تمرین داده می شود.

پروانه

روش متداول و عالی که بیشتر در شنا استفاده می شود، شنای پردانه است. در این سبک، بازوان به سمت بالای سر برده شده و آن ها به سمت پایین و داخل آب فشار داده می شود. در این شرایط بدن به سمت جلو حرکت داده می شود. در این سبک، پاها در کنار یکدیگر قرار گرفته و حرکت دلفین اجرا می شود. شنای پروانه را می توان در کلاس های شنا و با تمرینات منظم یاد بگیرید.

شنای پهلو

روش شنای پهلو را می توان در نجات دیگران از غرق شدن استفاده کرد. این روش توسط نجات غریق ها انجام شده و با نگه داشتن فرد بالای سر خود، او را از غرق شدن نجات می دهند.

در این روش به پهلو دراز کشیده و پاهای خود را باز و بسته کنید. با حرکت دادن پای بالایی به سمت جلو و پای پایینی به سمت عقب و بسته شدن به صورت قیچی مانند، آب هل داده می شود. با حرکت دادن بازوهای بالایی و پایین در جهت مخالف هم، حرکت قیچی مانندی به آن ها داده می شود. در این سبک به جهت تولید نیروی محرکه توسط ماهیچه های پا، این عضو بدن تقویت می شود.