10 قانون مهریه که هیچ کس نمی داند!

اگر سری به دادگاه ها و دادسراها بزنید، موج عظیمی از مردم را مشاهده خواهید کرد که هرکدام به دلیلی به آن جا مراجعه کرده اند. از مشکلات حقیقی و حقوقی گرفته تا پرونده های طلاق و مهریه و هرچیزی که فکرش را بکنید. اگر در زندگی مشترکتان دچار اختلاف شدید به طوری که طلاق و جدایی را به عنوان آخرین راه دیدید، می توانید از بهترین وکیل مهریه در تهران کمک بگیرید. ما در این مقاله تمامی قوانین مهریه و طلاق را برایتان شرح دادیم. اگر به اطلاعات بیشتری در این زمینه احتیاج داشتید می توانید از سایت وکیلچی (vakilchi.com) کمک بگیرید.

مهریه چیست؟

مهریه، مالی است که به موجب عقد نکاح دائم یا موقت، به ملکیت زن در آمده و او می تواند در آن تصرف کرده و یا هر زمان که اراده کند، آن را مطالبه کند. همچنین مهریه، می تواند عند المطالبه و حال باشد که در این صورت باید به محض تقاضای زوجه پرداخت شود یا عندالاستطاعه بوده و پرداخت آن، منوط به توانایی مالی زوج باشد. مهریه مالی است که باید قابلیت تملک داشته باشد و در عقد نکاح ، مرد تعهد می کند که به زوجه بپردازد. در صورت باطل شدن نکاح و یا فسخ آن از طرف مرد یا زن مهریه به زن تعلق نمی گیرد. در زمان عقد زوجین می توانند توافق کنند که شخص خاصی ضمانت پرداخت مهریه را کند یا تضمین جهت پرداخت آن داده شود. پس از فوت زن، مهریه از طریق وراثت قابل مطالبه می باشد. یعنی وراث می توانند به نسبت سهم الارث ادعای مهریه کنند.

خصوصیات مهریه

تا اینجا با تعریف مهریه آشنا شدیم. مهریه باید دارای یکسری خصوصیات باشد که ابهام یا شکی در آن نباشد. در واقع بهتر است مال یا تعهدی که برای مهریه تعیین می شود به یکی از اشکال زیر باشد:

• مشخص و در دسترس باشد مثل ملک، اتومبیل، طلا و …
• بصورت منفعت مشخص باشد مانند اجاره بهای ملک و …
• بصورت عمل باشد مثل یاد دادن علم، تخصص و هر عمل مشروع دیگر
• بصورت دین باشد مانند دادن مبلغی مشخص، بخشی از دارایی و نظایر آن

شرح فصل هفت قانون مدنی در خصوص مهریه

در مواد 1078 تا 1101 قانون مدنی ایران به طور اختصاصی به موضوع مهریه اشاره شده است که در ادامه به تشریح آنها می پردازیم و سعی می کنیم که به زبانی ساده و روان، معنی و مفهوم آنها را توضیح دهیم.

• ماده 1078 : هر چیزی که مال بوده و قابلیت تملک را داشته باشد می توانیم آن را به عنوان مهریه قرار دهیم.
• ماده 1079 : مهریه باید کاملا مشخص و دقیق بوده و طرفین کاملا آگاه و توجیه شده باشند.
• ماده 1080 : مقدار مهریه هم باید با توافق طرفین مشخص شود.
• ماده 1081 : شرط بر باطل شدن نکاح در صورت عدم اجرای تعهد در زمان مقرر درست نیست و آن شرط را باطل می کند.
• ماده 1082 : در زمان جاری شدن عقد، زن بلافاصله مالک مهریه است.
• ماده 1083 : برای پرداخت همه یا بخشی از مهریه می توان مدت یا اقساط مشخص کرد.
• ماده 1084 : مرد ضامن مالی است که به عین وجود داشته و قبل از تحویل به زن، نابود و یا آسیب دیده نباشد.
• ماده 1085 : زن می تواند تا زمان ادای مهر از انجام وظایفش در قبال شوهرش امتناع کند. در عین حال حق دریافت نفقه را هم دارد.
• ماده 1086 : اگر زن پیش از دریافت مهریه با اختیار به وظایف خود در قبال شوهرش عمل کند دیگر حق امتناع ندارد.
• ماده 1087 : در صورت عدم ذکر مهریه و درج شرط عدم مهر، عقد صحیح است و امکان مشخص کردن مهریه پس از آن هم وجود دارد.
• ماده 1088 : در صورت وفات یکی از زوجین قبل از تعیین مهر و وقوع نزدیکی، مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد.
• ماده 1089 : در صورت دادن اختیار به شوهر یا شخص دیگر برای تعیین مهریه، آن شخص هر قدر بخواهد می تواند مهر کند.
• ماده 1090 : اگر اختیار مشخص کردن مهریه به زن داده شود او نمی تواند بیش از مهر المثل (جایگاه فردی و خانوادگی) تعیین کند.
• ماده 1091 : برای مشخص کردن مهرالمثل باید به شرایط کلی زن شامل سطح اجتماعی، خانوادگی، دانش، زیبایی و … توجه کرد.
• ماده 1092 : اگر مرد، همسرش را قبل از نزدیکی طلاق دهد زن مستحق دریافت نیمی از مهریه بوده و اگر بیش از نصف پرداخته شده باشد پرداخت مازاد بر آن قابل استرداد است.
• ماده 1093 : در صورتی که مهریه تعیین نشده باشد و مرد قبل از نزدیکی بخواهد همسرش را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه (مبلغی بر حسب توان مالی مرد) می شود و در صورت وقوع نزدیکی هم مستحق مهرالمثل می شود.
• ماده 1094 : برای میزان مهرالمتعه، میزان دارایی مالی مرد در مقدار آن دخیل است.
• ماده 1095 : در عقد موقت حتما باید مهر تعیین شود و الا عقد باطل است.
• ماده 1096 : تحت هر شرایطی مهریه تعیین شده برای عقد موقت قابلیت بطلان ندارد.
• ماده 1097 : در عقد موقت قبل از وقوع نزدیکی چنانچه مرد بخواهد تمام مدت نکاح را ببخشد، ملزم به پرداخت نصف مهریه است.
• ماده 1098 : در صورت ابطال عقد نکاح و عدم وقوع نزدیکی، زن مستحق مهریه نمی باشد و در صورت دریافت قابل استرداد است.
• ماده 1099 : اگر زن با مردی که ازدواج با او حرام و غیرقانونی است، ازدواج کند و بر این موضوع آگاه نبوده و نزدیکی صورت گرفته باشد، آن زن مستحق مهرالمثل است.
• ماده 1100 : در صورتی که مهریه مجهول یا مالیت نداشته باشد، زن مهرالمثل بوده و در صورت مال غیر بودن مهریه، باید عین یا معادل مالی آن توسط مرد پرداخت شود مگر اینکه صاحب مال غیر، اجازه آن را داده باشد.
• ماده 1101 : در صورتی که عقد نکاح قبل از نزدیکی به دلیلی فسخ شود زن مستحق مهر نیست و تنها در صورتی که مرد قادر به نعوظ نباشد و دلیل فسخ همین موضوع باشد، زن مستحق دریافت نیمی از مهریه است.

کلام آخر

در دین اسلام، مهریه برای رسمیت بخشیدن به عقد و ازدواج، ضروری است. اغلب مهریه را بصورت مال یا تعهد مشخص می کنند که مرد به پرداخت یا انجام آن در برابر همسرش ملزم می شود. البته باید در نظر بگیرید که بهتر است مهریه در زمان وقوع عقد نکاح پرداخت شود اما با توجه به شرایط موجود در کشور، معمولا این تعهد را به آینده موکول می کنند. متاسفانه بیشتر مهریه های مشخص شده از توان مرد خارج بوده و بخش زیادی از آن جنبه اجرا ندارد! حال اینکه با علم بر این موضوع چنین چیزی باز هم تکرار می شود جای بحث دارد و باید به فرهنگ های مرسوم غلط مراجعه کرد. ما در این مقاله سعی کردیم هر آن چیزی که باید در رابطه با مهریه بدانید را مطابق اسلام و قوانین جمهوری اسلامی ایران، برایتان شرح دهیم. برای اطلاعات بیشتر در زمینه مهریه می توانید به سایت وکیلچی (vakilchi.com) مراجعه کنید.