هر آنچه که باید درباره بخشیدن مهریه بدانید

همان‌طور که می‌دانید مهریه یکی از حقوق مالی زن در قانون ایران و فقه اسلامی می‌باشد. طبق قانون، مهریه از دیون اعظم مرد بوده که در هر شرایطی باید به زن پرداخت شود به‌عبارت‌دیگر زن می‌تواند مهریه خود را چه در حین زندگی و چه در حین طلاق دریافت کند. اما ممکن است گاهی زن بخواهد اقدام به بخشیدن مهریه کرده و شوهر خود را از این دین رها سازد. به‌همین‌علت ما قصد داریم تا شرایط بخشیدن مهریه بدون طلاق و با طلاق توافقی را در این مقاله برای شما عزیزان توضیح داده تا بتوانید موارد حقوقی آن را متوجه شوید.

روش‌های بخشیدن مهریه چیست؟

در حقوق و متون حقوقی ایران بخشیدن مهریه روش‌های کاملاً متفاوتی دارد که هر کدام از آن­ها اعتبار و آثار حقوقی خود را بر جای می‌گذارد.

درواقع بخشش مهریه یک سری شرایطی داشته که باید طبق آن انجام شود و در غیر این صورت از نظر قانونی ارزش و اعتبار حقوقی ندارد. به‌عبارت‌دیگر برای بخشش مهریه، اجازه پدر در دفتر ثبت اسناد رسمی نیاز بوده و باید طبق آن انجام شود.

یکی از روش‌های مرسوم برای بخشیدن مهریه دست‌نوشته است. طبق این روش زن، با دست‌خط خودش شرایط بخشیدن مهریه خود را نوشته و امضا می‌کند و در زیر آن تاریخ را درج کرده و بخشی از مهریه خود یا همه آن را به شوهر خود بخشیده و دیگر ادعایی برای او ندارد. اما از نظر قانونی این روش هیچ‌گونه اعتباری نداشته و مرد با این مدرک قادر نیست در دادگاه ادعا کند که زن او، مهریه خود را بخشیده و دیگر نیاز به پرداخت آن نیست.

از روش‌های دیگر بخشیدن مهریه به شکل شفاهی است یعنی خانم به‌صورت شفاهی در حضور شاهدان و همسر خود اعلام می‌دارد که مهریه خود را بخشیده و دیگر نسبت به آن ادعایی ندارند. وجود شاهد و شهادت دادن آن‌ها مبنی بر این که زن این کار را به خواست خود انجام داده، بازهم از نظر قانون اعتباری ندارد و خانم و آقا نمی‌توانند ادعا کنند که مهریه بین آن‌ها بخشیده شده است.

ثبت بخشیدن مهریه در دفتر ثبت اسناد رسمی تنها روشی است که قانون برای آن اعتبار قائل می­شود. به‌عبارت‌دیگر برای بخشیدن مهریه خانم باید به دفتر اسناد رسمی مراجعه کرده و مدارک هویتی و سند ازدواج و مدارک پدر خود را به آن‌جا معرفی کرده و بستگی به شرایطی که دارد، یک سند برای بخشیدن مهریه تنظیم و امضا می‌شود. این بخشیدن می‌تواند در ازای گرفتن یک مال یا مال دیگر یا در ازای گرفتن حق طلاق نیز صورت بگیرد.

شرایط طلاق با بخشیدن مهریه 

طلاق توافقی همان‌طور که می‌دانید نوعی طلاق است که آقا و خانم قبل‌از آنکه به دادگاه مراجعه کنند بر سر موضوعاتی مانند مهریه، نفقه، حضانت کودکان و غیره به توافق می‌رسند.

بخشیدن مهریه در طلاق توافقی نیز به‌همین مبناست؛ یعنی باید بر اساس توافقات خانم و آقا صورت‌گرفته و قانون نیز به آن احترام می‌گذرد. مثلا خانم اعلام می‌دارد که با آقا به توافق رسیده که همه مهریه خود را ببخشد یا همه مهریه خود را دریافت کند یا بخشی از آن‌ را دریافت و بخش دیگر آن را ببخشد.

بخشیدن مهریه در طلاق توافقی باید در وکالت‌نامه­ای که به وکیل‌ها داده می‌شود مشخص شود. ممکن است این وکیل از طرف خانم  بوده در این صورت دیگر نیازی به حضور زن در دفتر اسناد رسمی نیست.

بیشتر بدانیم : نکات طلایی انحصار وراثت از زبان وکیل پایه یک دادگستری

روش‌های رجوع از بخشش مهریه در قانون ایران

در پاراگراف‌های قبلی با روش‌های بخشش مهریه آشنا شده و متوجه شدید که خانم باید با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی و اجازه پدر خود مهریه خود را ببخشد و در غیر این صورت بخشیدن مهریه او از نظر قانونی اعتبار و ارزش حقوقی ندارد.

اما در بعضی از موارد ممکن است خانم زمانی که مهریه خود را می‌بخشد، پشیمان شده و خواهان رجوع به بخشش مهریه خود باشد. در این حالت قادر است که نسبت به مهریه خود ادعا داشته و آقا باید مهریه خانم را پرداخت کند؛ این روش‌ها عبارت‌اند از: 

• بذل مهریه 

بذل مهریه درواقع به‌معنای بخشیدن مهریه است و زمانی‌که در سند بخشیدن مهریه، قید شود خانم می‌توانند مهریه خود را در ازای حق طلاق یا اموال خواسته‌ شده بذل کند، که البته می­تواند شرایط خاصی را نیز در ضمن ثبت بخشش مهریه، در قرارداد خود ذکر کند.

مثلاً آقا اموالی را در سند تنظیم کرده و به خانم واگذار می‌کند تا در ازای آن، زن مهریه خود را بذل کند؛ اما اگر این عمل انجام نشود خانم قادر است به مهریه خود رجوع کند.

• هبه‌ مهریه 

طبق ماده ۷۹۵ قانون مدنی هبه عقدی است که طبق آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک می‌دهد. تملیک دادن یعنی مالکیت دادن به شخص دیگری. هبه نیز در مهریه بدین‌گونه است که زن به‌ازای گرفتن مال یا حقی، مهریه خودش را به همسرش هبه می‌کند و زمانی‌که مرد از دادن آن مال خودداری کند زن قادر است نسبت‌به مهریه خود رجوع نماید. 

بخشش مهریه در ازای گرفتن حضانت فرزند

زمانی ممکن است خانم و آقا قصد طلاق در هر نوع از انواع مختلف آن را داشته باشد و تکلیف موضوعات مهریه، نفقه و حضانت فرزندان را نیز مشخص کنند. اگر زن و مرد توافقاتی بر سر موضوعات بیان‌شده با یکدیگر انجام دهند دادگاه به توافقات آن‌ها احترام خواهد گذاشت. اما اگر توافقاتی در این زمینه خصوصا حضانت فرزند به وجود نیاید دادگاه قوانین را برای هر کدام از آن‌ها در نظر می‌گیرد. به‌عنوان مثال اگر خانم و آقا در هنگام طلاق توافقی یا هر نوع طلاق دیگر به این توافق برسند که زن زمانی که مهریه خود را ببخشد می­تواند در ازای آن حضانت فرزند مشترک خود را بگیرد، دادگاه نیز براساس این توافق طلاق را ایجاد کرده و حضانت فرزند را به خانم می‌دهد.

بخشیدن مهریه قبل ‌از عقد

ممکن است قبل  از عقد، آقا و خانم به توافق برسند که خانم مهریه خود را ببخشد. اما از نظر قانونی نمی­توان این کار را انجام داد. زن باید در دفاتر اسناد رسمی بعد از جاری شدن صیغه عقد دائم و با اذن پدر اقدام به بخشش مهریه به شوهر خود کند. زیرا در قانون اسلامی در عقد دائم وجود مهریه کاملاً الزامی است و زن باید در هنگام عقد، مقدار مشخصی مهریه داشته باشد.

سخن پایانی

در این مقاله با شرایط بخشیدن مهریه آشنا شدیم و متوجه شدیم که برای بخشیدن مهریه یک سری شرایط حقوقی وجود دارد که باید طبق آن عمل کرد. در غیر این صورت این بخشش از نظر قانون حقوقی ایران ارزش و اعتباری ندارد.

اگر شما نیاز به اطلاعات و مشاوره های حقوقی دارید گروه وکلای پارسای ازجمله برترین موسسات حقوقی است که به طور تخصصی انواع مشاوره‌ و خدمات حقوقی در حیطه خانواده را در تهران و کرج ارائه می­دهد و می‌تواند افرادی را که با پرونده‌های بخشیدن مهریه مواجه هستند به‌خوبی راهنمایی کند.

وجود یک وکیل مجرب در مورد پرونده‌های خانوادگی بسیار حائز اهمیت است. زیرا طبق قانون ایران برای حمایت از کانون خانواده، یکسری مسائل حقوقی تنظیم شده که دارای پیچیدگی‌های منحصربه‌فردی است و فرد عادی قادر نیست با این پیچیدگی‌ها به‌خوبی کنار بیاید. به‌همین‌علت بهتر است با داشتن یک وکیل و مشاور حقوقی خوب اقدام به بررسی پرونده خود کنید تا در آن به موفقیت برسید.  

تماس با گروه وکلای پارسا در تهران و کرج:

44033677-021

34214440-026