ساماندهی تعاونی‌های اعتباری مسئله‌ساز شد

مهر: آغاز تعطیلی تعاونی های اعتباری غیر مجاز بدون اطلاع مشتریان، باعث سرگردانی و نامشخص بودن تکلیف مراجعه کنندگان شد و مشتریان را در پشت درهای بسته آنها نگه داشت. ساماندهی تعاونی های اعتباری توسط بانک مرکزی با همکاری وزارت تعاون که آغاز آن به سال 86 بازمی گردد، تاکنون یکی از برنامه های مهم بانک مرکزی در راستای سازماندهی بازار غیر متشکل پولی بوده است. طی این سالها بانک مرکزی به منظور آگاهی بیشتر مردم نسبت به سپرده گذاری در تعاونی های اعتباری اطلاعیه هایی را صادر کرده بود و بارها اعلام کرده بود که در صورتیکه تعاونی های اعتباری فاقد مجوز نسبت به اخذ مجوز فعالیت از بانک مرکزی اقدام نکنند، با همکاری نیروی انتظامی پلمپ خواهند شد. موج ترس مشتریان تعاونی‌های اعتباری هشدارهای بانک مرکزی در نهایت منجر به اینکه شد که بانک مرکزی اخیرا اسامی 48 تعاونی اعتباری آزاد فاقد مجوز را در سایت خود درج نماید، در عین حال اسامی 884 تعاونی های اعتباری دارای مجوز فعالیت از بانک مرکزی نیز در سایت این بانک اعلام شده است که البته تاریخ مجوز برخی از آنها به اتمام رسیده و برخی دیگر نیز رو به اتمام است که باید نسبت به تمدید آن اقدام کنند. در عین حال نام برخی از تعاونی های اعتباری که در حال حاضر در بازار غیر متشکل پولی فعالیت می کنند، در لیست دارای مجوز و لیست تعاونی های اعتبار آزاد فاقد مجوز وجود ندارد و همین امر منجر به ایجاد موجی از ترس در افرادی که در اینگونه تعاونی های اعتباری سپرده گذاری کرده اند ایجاد شده است. البته برخی از این تعاونی های اعتباری گرچه از بانک مرکزی مجوز فعالیت پولی و مالی ندارند، اما دارای مجوز فعالیت از وزارت تعاون بابت تشکیل تعاونی هستند و یا اینکه مدارک لازم را برای اخذ مجوز را به بانک مرکزی ارائه کرده اند اما به هر حال شفاف سازی در مورد اینگونه تعاونی های اعتباری نیز هر چه سریعتر لازم به نظر می رسد. فعالیت تعاونی های اعتباری با بانکهای بزرگ برخی از تعاونی های اعتباری برای ادامه فعالیت حسابهای خود را در بانکهای بزرگ و دولتی یا نیمه دولتی افتتاح کرده اند و در عمل به نحوی از طریق این بانکها فعالیتهای اعتباری و مالی خود را انجام می دهند، به عبارت دیگر این تعاونی ها تمام سپرده های مردم را در نزد این بانکها به ودیعه می گذارند و در زمان پرداخت وام نیز با ارائه چک هر یک از این بانکها وام گیرنده را به بانکهای مذکور ارجاع می دهند. اینگونه تعاونی های اعتباری با دریافت سپرده های مردم به آنها ودیعه های پرداخت وام با سودهای 2.5 درصد با اقساط ماهیانه بالا و مدت زمان بازپرداخت کم می دهند، گرچه بعضی از آنها به این ودیعه ها جامعه عمل پوشانده اند، اما اخیرا با تشدید برخوردهای بانک مرکزی گویا احساس خطر کرده اند و شعبات خود را بسته اند. به نظر می رسد بستن درهای اینگونه تعاونی های اعتباری از ترس مراجعه مردم برای برداشت به منظور بازپس گیری سپرده ها و سرمایه هایشان است، این در حالی است که تعاونی های اعتباری مذکور وامهایی با مبالغ بالا به مردم ارائه می کنند و همین امر منجر به جذب تعداد زیادی از سپرده گذاران می شود. مشتریان پشت درهای بسته خبرنگار مهر برای بررسی بیشتر این موضوع به یکی از همین تعاونی های اعتباری فعال در تهران که طی روزهای اخیر درهای خود را بسته، مراجعه کرد و با مردمی که در پشت این درها تجمع کرده بودند، گفتگو کرد. اغلب این سپرده گذاران مبالغ بالایی را در این تعاونی به طمع دریافت مبالغ بالای وام، سپرده گذاری کرده اند. یکی از مراجعه کنندگانی که در این تعاونی سپرده گذاری کرده است به خبرنگار مهر گفت: از مدتی پیش برای دریافت وام برای خرید منزل حدود 10 میلیون تومان سپرده گذاری کردم اما اخیرا متوجه شدم که احتمال اینکه بانک مرکزی مجوزی به این تعاونی ندهد وجود دارد، بنابراین برای دریافت ودیعه به تعاونی مراجعه کردم که با درهای بسته آن مواجه شدم. سپرده گذار دیگری به خبرنگار مهر عنوان کرد که به دو بانکی که این تعاونی با آنها همکاری و منابع مالی خود را نزد آنها نگهداری می کرد مراجعه کردم و آنها به من اعلام کردند که این تعاونی حساب خود را برداشت نموده است. آیا برای این افراد حکم ممنوع الخروجی از کشور صادر شده است؟ فرد دیگری عنوان کرد که گویا مسئولان این تعاونی از سوی دادگستری مورد بازخواست قرار گرفته اند که چرا درب تعاونی بسته شده و همین امر موجب تجمع مردم شده است، این در حالی است که این تعاونی سالها است که به فعالیت پولی و مالی می پردازد و حتی آگهی هایی را در روزنامه های مختلف منتشر می کند. سپرده گذاران دیگری هم مراجعه کرده بودند که هر یک سئوالات مختلفی را مطرح می کردند، مبنی بر اینکه تکلیف سپرده هایمان چه خواهد شد؟ آیا این تعاونی ها نزد بانک مرکزی سرمایه اولیه ای دارند که از این محل سپرده هایمان به ما بازگردانده شود؟ آیا بانک مرکزی در این خصوص اطلاعیه ای را صادر خواهد کرد؟ آیا بانکهایی که با این تعاونی فعالیت می کردند سپرده هایمان را بازپس خواهند داد؟ در همین حال، مطئنا بانک مرکزی همانگونه که پیش از این به مردم هشدارهای لازم را برای فعالیت پولی با تعاونی های اعتباری فاقد مجوز داده بود، این بار هم نسبت به رسیدگی به این وضعیت و رفع نگرانی های مردم و شفاف سازی اقدام خواهد کرد. با وجود اینکه بانک مرکزی بارها از وزارت ارشاد درخواست کرده است که از درج آگهی های تعاونی های اعتباری فاقد مجوز جلوگیری به عمل آورد اما این تعاونی های اعتباری همچنان به تبلغات خود به صورت وسیع ادامه می دهند. سید حمید پور محمدی قائم مقام بانک مرکزی در این زمینه با بیان اینکه اسامی 10 تعاونی اعتباری دیگر برای تعطیلی باز هم اعلام خواهد شد، افزوده است: تا پایان سال جاری، دیگر تعاونی اعتباری آزاد نخواهیم داشت. وی با بیان اینکه اسامی تعاونی های اعتباری غیرمجاز را به صورت هفتگی اعلام خواهیم کرد، گفته است: هیچیک از این تعاونی ها حق تبلیغات تلوزیونی را ندارند و تنها یکی از آنها که دارای موافقت اصولی از بانک مرکزی است و هنوز مجوز عملیات خود را دریافت نکرده است، می تواند نسبت به تبلیغات اقدام کند. شاید یکی از دلایل اصلی جذب مردم به سرمایه گذاری در تعاونی های اعتباری شرایط راحت تر اخذ وام و سود کمتر از آنها نسبت به بانکها است، اما به هر سال ساماندهی آنها براساس بسته سیاستی- نظارتی بانک مرکزی همچنان ادامه خواهد داشت.