افزایش ۷ تا ۱۰ میلیون عیدی کارگران | غافلگیری احتمالی دولت برای افزایش عیدی کارمندان

در آستانه ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۴، موضوع عیدی کارگران و فاصله آن با عیدی کارمندان، بار دیگر به یکی از داغ‌ترین مباحث اقتصادی و اجتماعی کشور تبدیل شده است. امسال، میزان عیدی کارگران باافزایش قابل‌توجه نسبت به سال گذشته، در بازه ۲۰ تا ۳۱ میلیون تومان تعیین شده؛ رقمی که هم کارشناسان بازار کار و هم گروه‌های مزدبگیر را درگیر بحث‌های جدیدی درباره عدالت مزدی، قدرت خرید و نحوه محاسبه عیدی کرده است.

این گزارش فردانیوز، جامع‌ترین تحلیل از عیدی کارگران، اختلاف آن با عیدی کارمندان، روند افزایش سالانه، تأثیرات اقتصادی، و پیش‌بینی‌های سال آینده است.

عیدی کارگران | چرا شکاف میان کارگران و کارمندان افزایش یافت؟

با اعلام رسمی ارقام عیدی کارگران برای سال ۱۴۰۴، شکاف قدیمی میان این دو گروه بار دیگر آشکار شد. طبق قانون کار، عیدی کارگران معادل ۶۰ تا ۹۰ روز مزد پایه است، اما عیدی کارمندان دولت معمولاً یک مبلغ ثابت است و ارتباطی با دستمزد روزانه یا افزایش‌ هزینه‌های معیشت ندارد.

افزایش نرخ تورم، قیمت کالاهای اساسی، رشد اجاره‌بها و هزینه‌های زندگی باعث شده اختلاف میان این دو نوع پرداخت بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گیرد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

عیدی کارگران | جدول مقایسه عیدی سال ۱۴۰۴ با سال گذشته

بر اساس داده‌های رسمی:

این جهش به‌حدی قابل‌توجه است که کارشناسان آن را «بیشترین رشد عیدی کارگران طی پنج سال اخیر» می‌دانند.

عیدی کارگران | زمان واریز عیدی سال ۱۴۰۴

براساس اعلام وزارت کار:

✔ پرداخت عیدی کارگران از بهمن‌ماه آغاز می‌شود

✔ واریزی‌ها تا نیمه اسفندماه ادامه خواهد داشت

به این ترتیب، کارفرمایان موظف هستند عیدی را حداقل تا ۲۰ اسفند پرداخت کنند.

عیدی کارگران | مبنای محاسبه عیدی چگونه تعیین می‌شود؟

فرمول محاسبه به این صورت است:

حداقل عیدی = ۶۰ روز حقوق پایه کارگر

حداکثر عیدی = ۹۰ روز حقوق پایه کارگر

در صورتی که حقوق کارگر از حداقل مقرر شورای عالی کار بیشتر باشد، سقف ۹۰ روز رعایت می‌شود.

این محاسبه باعث می‌شود عیدی کارگران با افزایش حداقل دستمزد سالانه، به‌صورت خودکار رشد کند.

عیدی کارگران | چرا مبلغ امسال رکورد زد؟

کارشناسان سه دلیل اصلی را مطرح می‌کنند:

۱) افزایش شدید حداقل دستمزد سال ۱۴۰۴

افزایش مزد پایه تأثیر مستقیم بر رشد عیدی دارد.

۲) تورم بالای خوراک و مسکن

برای جبران کاهش قدرت خرید، شورای عالی کار مجبور است رقم‌های حمایتی را افزایش دهد.

۳) فشار افکار عمومی و مطالبه‌گری کارگران

سال گذشته بسیاری از فعالان کارگری نسبت به ناکافی بودن عیدی اعتراض داشتند.

عیدی کارگران | واکنش کارمندان دولت و افزایش نارضایتی‌ها

در مقابل افزایش چشمگیر عیدی کارگران، وضعیت عیدی کارمندان دولت تقریباً بدون تغییر مانده است. سال گذشته:

• مبلغ ثابت عیدی: ۳ میلیون تومان

• حق عائله‌مندی: ۸۴۰ هزار تومان

• مبلغ برای هر فرزند: ۳۶۰ هزار تومان

این ارقام فاصله‌ای بسیار زیاد با حداقل ۲۰ میلیون تومان عیدی کارگران دارد و همین موضوع به شکل‌گیری کمپین‌های اعتراضی منجر شده است.

تا امروز بیش از ۱۰۵ هزار کارمند یک کارزار اینترنتی را امضا کرده‌اند و خواستار این شده‌اند که:

«عیدی کارمندان مانند عیدی کارگران بر اساس ۶۰ تا ۹۰ روز مزد محاسبه شود.»

این مطالبه‌گری به یکی از بحث‌های اصلی جلسات هیئت وزیران تبدیل شده است.

عیدی کارگران | آیا دولت توان افزایش عیدی کارمندان را دارد؟

کارشناسان دو دیدگاه مطرح کرده‌اند:

✔ دیدگاه اول: افزایش ممکن است

زیرا اختلاف میان کارگران و کارمندان در سال جاری غیرقابل‌قبول شده و فشار اجتماعی دولت را ناگزیر به اصلاح می‌کند.

✔ دیدگاه دوم: افزایش دشوار است

زیرا بودجه عمومی دولت محدود است و افزایش عیدی برای ۲ میلیون کارمند، بار مالی سنگینی دارد.

پیش‌بینی فردانیوز این است:

→ احتمال افزایش عیدی کارمندان به ۵ تا ۷ میلیون تومان وجود دارد

اما بعید است به سطح عیدی کارگران برسد.

عیدی کارگران | پیامدهای اقتصادی پرداخت عیدی

بر اساس تحلیل‌های اقتصادی، پرداخت عیدی کارگران می‌تواند دو اثر همزمان داشته باشد:

✔ اثر مثبت: افزایش تقاضای خرید شب عید

بازارها رونق می‌گیرند و فروش کالاهای داخلی افزایش می‌یابد.

✔ اثر منفی: احتمال افزایش مقطعی تورم

ورود حجم زیاد پول به بازار شب عید ممکن است چند روز نوسان قیمتی ایجاد کند.

عیدی کارگران | مقایسه بین‌المللی

در کشورهای مختلف، عیدی کارگران معمولاً به‌صورت:

• یک تا دو ماه حقوق (مشابه ایران)

• یا پاداش عملکرد سالانه

پرداخت می‌شود.

اما ایران از معدود کشورهایی است که کارمندان دولت عیدی ثابت و کارگران عیدی شناور دریافت می‌کنند؛ همین موضوع شکاف موجود را ایجاد کرده است.

عیدی کارگران | چرا کارفرمایان امسال تحت فشار قرار می‌گیرند؟

کارفرمایان باید بین ۲۰ تا ۳۱ میلیون تومان برای هر کارگر پرداخت کنند.
این موضوع برای کسب‌وکارهای کوچک چالش‌زا خواهد بود.

درنتیجه برخی از آن‌ها درخواست کرده‌اند:

• تسهیلات بانکی ویژه پرداخت عیدی ایجاد شود

• امکان تقسیط مالیات عیدی فراهم شود

• دولت بخشی از هزینه‌ها را برای واحدهای کوچک جبران کند

عیدی کارگران | دیدگاه فعالان کارگری

نمایندگان کارگری اعلام کرده‌اند که:

• افزایش عیدی کمتر از تورم است

• قدرت خرید واقعی کارگران هنوز پایین است

• باید عیدی بر اساس سبد معیشت محاسبه شود

• اختلاف شدید با عیدی کارمندان نیازمند اصلاح قانونی است

عیدی کارگران | زمان اعلام عیدی کارمندان

طبق اطلاع وزارت اقتصاد:

«در جلسه آتی هیئت وزیران، رقم نهایی عیدی کارمندان دولت اعلام خواهد شد.»

پرداخت‌ها نیز تا نیمه اسفندماه انجام می‌شود.

پرسش‌های پرتکرار درباره عیدی کارگران

۱) چرا عیدی کارگران بیشتر از عیدی کارمندان است؟

زیرا قانون کار بر پایه مزد روزانه عیدی را تعیین می‌کند، اما قانون مدیریت خدمات کشوری مبلغ ثابت تعیین می‌کند.

۲) آیا کارفرما می‌تواند عیدی را اقساطی بدهد؟

خیر؛ قانوناً باید کامل پرداخت شود.

۳) آیا برای کارگران پاره‌وقت، عیدی کاهش می‌یابد؟

بله؛ براساس ساعات کار محاسبه می‌شود.

۴) آیا کارگران قرارداد موقت نیز عیدی می‌گیرند؟

بله؛ تمامی مشمولان قانون کار باید عیدی دریافت کنند.

5) آیا احتمال افزایش عیدی کارمندان وجود دارد؟

بله؛ اما هنوز رقم نهایی تصویب نشده است.

برای اطلاع از:

✔ رقم نهایی عیدی کارمندان
✔ تغییرات احتمالی پیشنهاد دولت
✔ مصوبات جدید شورای عالی کار
✔ تحلیل‌های اقتصادی شب عید

فردانیوز را دنبال کنید
این گزارش را برای همکاران و کارگران ارسال کنید
خبرهای بعدی را از طریق کانال خبری ما پیگیری کنید

منبع

• خبرگزاری فارس

• وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

• تحلیل اختصاصی فردانیوز